Dagblaðið Vísir - DV - 13.03.1990, Blaðsíða 23

ÞRIÐJUDAGUR 13. MÁRS 1^90.
23
til Ellerts
Föstudaginn 9. mars sl. ritar þú
forystugrein í blað þitt sem heitir
„Læknar í verkfall". Mig langar til
þess að gera nokkrar athugasemdir
við þessa grein þar sem mér finnst
þú taka verulega skakkan pól í
hæðina og reiöa hátt til höggs gegn
læknum á röngum forsendum.
Þú talar um það að læknar sætti
sig illa við þá þjóöarsátt sem fólst
í svokallaðri núll-lausn. Hér rang-
túlkar þú algjörlega staðreyndir
þar sem hér er ekki um það að
ræða að læknar séu að fara fram á
hærri laun.
Málið snýst um það að fjármála-
ráðherra fór gegn tillögum heil-
brigðisráðherra og hækkaði leyfis-
gjöld fyrir lækningaleyfi um
1250%. Mér skildist að þessi þjóðar-
sátt fælist í því að ríkið héldi sínum
álögum í skefjum og gegn því
myndu launþegar sætta sig við
núll-lausnina svokölluðu. Spurn-
ingin er því hver er aö brjóta á
hverjum.
Eingöngu viðurkenning
Það hefur jafnan verið litið svo á
að gjald það sem greitt er fyrir shka
leyflsveitingu eigi að standa undir
þeim kostnaði sem ríkið hefur af
þessari útgáfu. Mér vitaniega hefur
engum dottið í hug að nota þetta
Bréf
KjáUarinn
Ólafur Örn Arnarson
yfirlæknir, Landakoti
tækifæri til að skattleggja þegnana.
Til samanburöar má geta þess að
sams konar leyfl kostar kr. 500 ís-
lenskar í Svíþjóð.
Leyfisveiting sem þessi er ein-
göngu viðurkenning á að kröfur
þær sem gerðar eru til slíks starfs-
leyfis hafa verið uppfylltar. Sá hóp-
ur ungra lækna, sem útskrifast í
dag, er u.þ.b. einn þriðji til helm-
ingur þeirra sem innrituðust í
læknadeild á sínum tíma.
Sýnir það nokkuð hversu erfitt
þetta nám er og á bak við kandí-
datspróf býr þrotlaus vinna og
ástundun í námi. Síðan tekur við
mikil vinna aðstoðarlæknis sem
þarf að ganga vaktir 3. til 4. hverja
nótt með öllu því álagi sem því fylg-
ir.
Það er því langt í frá að réttur til
slíks leyfis fáist fyrirhafnarlaust
og manni finnst algjörlega ástæðu-
laust að skattleggja þessi réttindi.
Ekki fyrirhafnarlaust
Þú bendir á að umrætt leyfi veiti
réttindi til framhaldsnáms og
læknar, sem síðan gerast sérfræð-
ingar, hafi alla aðstöðu til að ná
dágóðum árstekjum. Það má minna
á að slík réttindi koma heldur ekki
fyrirhafnarlaust. Læknar þurfa aö
fara til útlanda árum saman með
fjölskyldu sína og leggja á sig mikla
vinnu og flutning milli staða er-
lendis til þess að ná þessum áfanga.
Þegar menn hefja svo störf hér
heima að loknu slíku námi, oft
seint á fertugsaldri, má segja að
starf þeirra sé rétt að hefjast og
menn að koma undir sig fótunum.
Þú virðist síðan álíta aö ekki þurfi
annað en að opna stofu og þá komi
sjúklingarnir streymandi og það
hafi í för með sér ómældar tekjur.
En hér er um mikinn misskilning
að ræða. Sérfræðingar reka stofur
sínar á sinn eigin reikning og allar
greiðslur, sem rætt er um, eru
brúttógreiöslur og kostnaður við
þennan stofurekstur er mikill,
u.þ.b. helmingur af heildargreiðsl-
unni.
Ég þori að fullyrða að læknar
vinna fyllilega fyrir þeim launum
sem þeir hafa upp úr þessu og það
eru fyrst og fremst sjúklingarnir
sem leita til þeirra en ekki öfugt.
Óskiljanlegar árásir
Almennt um stefnu í heilbrigðis-
málum nú ætla ég að vera fáorður.
Ég vil þó aðeins minna á það að
hún er fyrst og fremst verk stjóm-
málamanna en ekki lækna. Margir
læknar eru mjög ósáttir með þá
stefnu sem fylgt hefur verið undan-
farin ár þar sem gert er ráð fyrir
að ríkið yfirtaki allan rekstur heil-
brigðisþjónustunnar.
Á mæltu máh þýðir það að verið
er að miðstýra allri heilbrigðis-
þjónustu á þann hátt sem gert hef-
ur verið í löndum austantjalds und-
anfarin ár og verið er að hverfa frá
í stórum stíl. Spurningin er hvort
slík aðferð leiði til þess að bestur
árangur náist og mest fáist fyrir
þá fjármuni sem til heilbrigðis-
þjónustunnar renna.
Satt að segja eru árásir stjórn-
málamanna og blaðamanna á
læknastéttina orðnar óskiljanleg-
ar. Læknar eru ekki annað en fólk
sem hefur lagt á sig mikla vinnu í
sambandi við nám og framhalds-
nám langt fram eftir aldri.
Þeir hafa ekki gert annað en að
vinna störf sín eins vel og hægt er,
miöaö við þær aðstæður sem boðiö
er upp á en, svo vitnaö sé í Havel,
vakna þeir allt í einu upp sem þjóö-
níöingar.
Ólafur örn Arnarson
„Margir læknar eru mjög ósáttir með
þá stefnu sem fylgt hefur verið undan-
farin ár þar sem gert er ráð fyrir að
ríkið yfirtaki allan rekstur heilbrigðis-
þjónustunnar.“
Mexming
ENDURSKINSMERKI
ERU NAUDSYNLEG FYRIR ALLA!
Enn ein Herranótt
Á hverju ári færa áhugasamir nemendur Mennta-
skólans í Reykjavík upp leiksýningu og ber hún frá
fornu fari hið virðulega heiti: Á Herranótt.
Allir gamhr nemendur MR eiga góðár minningar
tengdar sýningum Herranætur, sem óneitanlega sætti
meiri tíðindum í bæjarlífinu áður fyrr þegar fábreytt-
ari skemmtanir voru í boði og færri leikrit sett upp
árlega.
Engu aö síður hefur nemendum MR á hverjum tíma
tekist að halda uppi merkinu og hvernig sem á því
stendur hafa sýningar Herranætur ævinlega nokkra
sérstöðu meðal skólasýninga í borginni.
í sýningum Herranætur hafa margir þeir sem seinna
gerðu leiklistina að ævistarfi stigið sín fyrstu spor á
leiksviði en hinir eru þó mun fleiri sem lögðu fyrir
sig önnur og óskyld störf, þrátt fyrir góða takta í glí-
munni við Talíu á menntaskólaárunum. En hver veit
nema hæstaréttardómurum, kennurum, læknum, al-
þingismönnum og ritstjórum komi reynslan að góðum
notum í daglegum störfum sínum, ekkert síður en
margvísleg vísindi, sem innbyrt voru á þessum árum.
Það eru sannarlega engin ellimörk á sýningu Herra-
nætur í ár. Hlín Agnarsdóttir hefur leitt hópinn í gegn-
um strangt ævingatímabil og árangurinn er fjörug og
ærslafengin sýning, þar sem æska og þokki leikend-
anna fær að njóta sín til fulls.
Það er engu að síður ljóst að töluverð rækt hefur
verið lögð við persónusköpun og tjáningu einstakra
leikenda og þess gætt að ærsl og skop gangi ekki út í
öfgar.
Vindsórkonurnar kátu, líklega skrifað árið 1597, er
hinn eini af gamanleikjum Shakespeares, sem gerist
í heimalandi hans. Allar höfuðpersónurnar, að Fal-
staff undanskildum, eru úr borgarastétt, en hún naut
á þessum árum vaxandi efnalegrar velgengni. Þessi
alþýðlegi og kunnuglegi bakgrunnur gerir það að verk-
um að höfundur slettir ærlega úr klaufunum í verkinu
sem er ærslafullt og farsakennt og hefur alla tíð notið
öruggra vinsælda áhorfenda. En það verður hins veg-
ar seint talið á meðal merkustu verka Shakespeares.
Segir þar frá Herra Jóni Falstaff og kumpánum hans,
sem koma til Vindsór. Þar búa tveir efnaðir kaup-
menn, herra Pák og herra Vgð. FalstafT fer á fjörurnar
við eiginkonur þeirra en þeim þykir lítið til um og
gruna karlinn um að eitthvað fleira búi á bak viö. Þær
ákveða að hegna Falstaff fyrir og fær hann hina háðu-
legustu útreið hjá þeim.
Inn í söguþráðinn fléttast þríþætt ástamál hinnar
fögru Önnu Pák, dóttur Pák-hjónanna og hlægileg af-
brýðisemi herra Vaðs sem ætlar aldrei að fást til aö
trúa á sakleysi konu sinnar.
Hér eru sumsé á ferðinni misskilningsflækjur, ráða-
góðar konur og kúnstugir karlar, og aldrei bregst að
áhorfendur hafa hina bestu skemmtan af.
Þaö skiptir óneitanlega sköpum fyrir Herranótt að
hafa jafngóða aöstöðu og er í Iðnó. Sviðið er stækkað
fram í salinn svo að svigrúm er ágætt. Leikmynd Pét-
urs Gauts Svavarssonar er gerð af hugkvæmni og
greinilega hefur ómældri vinnu verið eytt í gerð henn-
ar. Skiptingar ganga hratt fyrir sig á milli atriða og
tilfæringar eru í lágmarki. Húsbúnaður, tónlist og
búningarnir, sem eru í blönduðum millistríðsárastíl,
kippa atburðarásinni inn í okkar öld.
Leikendur eru fjölmargir og er sérstaklega ánægju-
legt að heyra að framsögn þeirra flestra er bæði áheyri-
leg og skýr.
Ekki er ástæða til að tíunda frammistöðu allra leik-
enda, mestu skiptir að heildarframmistaðan er furðu
góð. Eg vil þó nefna þær Matthildi Sigurðardóttur (frú
Pák) og Sólveigu Arnarsdóttur (frú Vað), sem báðar
Leiklist
Auður Eydal
stóðu sig með sóma. Sólveig hefur hlotið töluveröa
sviðsreynslu áður og Matthildur gaf henni ekkert eftir.
Frank Þórir Hall var settlegur sem herra Pák og Jón
Oddur Guðmundsson sýndi töluverð tilþrif í erfiöu
hlutverki herra Vaðs, sem í raun er tvöfalt, þar sem
herra Vað bregður sér öðru hvoru i dulargervi þegar
hann er að leggja gildrur fyrir konu sína og Falstaff.
Þá má nefna Ólaf S. Arnarson, Erlend Svavarsson,
Þórmund Jónatansson og Birnu Karen Einarsdóttur,
sem öll léku skopgerðar persónur. í þeirra hlutverkum
reið á að halda línunni og tókst það að mest-u bæri-
lega. Sigurþóra Bergsdóttir var Spræk, húsfreyja og
hjónabandsmiðlari og Hildur Hjörleifsdóttir var í hlut-
verki sálusorgarans, séra ívars, sem tekur þátt í gamn-
inu af lífl og sál.
Dagur Eggertsson leikur svo sjálfan höfuðpaurinn,
hinn akfeita herra Jón Falstaff, sem hafður er að háði
og spotti í þessu verki. Dagur náði ágætlega utan um
hlutverkið, það var helst athugavert að hann var
stundum full lipur og léttur í hreyfingum. Að öðru
leyti var leikur hans góður og gervið ágætt.
Nemendur MR hafa enn einu sinni haldið í heiðri
fornri hefð og lagt dag við nótt til þess að koma upp
þessari sýningu, sem er öllum aðstandendum til sóma.
Skólayfirvöld og lærifeður þeirra, sem mest hafa unn-
ið við sýninguna, hafa enn sem fyrr þurft að sýna
nokkurt Ianglundargeð á meðan undirbúningur og
æfingar stóðu sem hæst.
En árangurinn launar erflðið eins og þeir sem leggja
leiö sína í Iðnó að sjá Herranótt 1990 munu komast
að raun um.
Á Herranótt 1990:
VINDSÓRKONURNAR KÁTU
Höfundur: William Shakaspeare
Þýöing: Helgi Hálfdanarson
Leikstjóri: Hlin Agnarsdóttir
Leikmynd: Pétur Gautur Svavarsson
Búningar: Sigrún Guðmundsdóttir
Lýsing: Adam Birkenhead
Hljóð: Páll Garðarsson og Hrannar Ingimarsson
-AE
Best er að hengja
tvö merki,
fyrir neðan mitti
- sitt á hvora hlið.
UMFERÐAR
RÁÐ
Á skjólfatnaði
er heppilegt
að hafa
endurskinsrenninga
fremst á ermum
og á faldi að
aftan og framan.
Nauðungaruppboð
þriðja og síðasta, á fasteigninni Framnes, Reyðarfjarðarhreppi (íbúðarhús),
þingl. eig. Ingvar Róbert Valdimarsson, fer fram á eigninni sjálfri þriðjudag-
inn 20. mars 1990 kl. 14.00.
Uppboðsbeiðendur eru: Búnaðarbanki islands, Sigmundur Hannesson
hdl„ Árni Pálsson hdl., Svanhvít Axelsdóttir hdl., Grétar Haraldsson hdl.,
Atli Gíslaspn hrl., Jón Egilsson hdl., Bjarni Björgvinsson hdl., Skúli J. Pálma-
son hrl., Árni Halldórsson hrl., Landsbanki Islands, Þorsteinn Einarsson
hdl., Andri Árnason hdl., Sigurður I. Halldórsson hdl. og Veðdeild Lands-
banka íslands.
Sýslumaður Suður-Múlasýslu
Bæjafógetinn á Eskifirði
Tilkynning til innflytjenda sem fengið
hafa greiðslufrest á virðisaukaskatti
af innfluttum vörum við tollafgreiðslu
Gjalddagi virðisaukaskatts af innfluttum vörum, sem
fenginn hefur verið gjaldfrestur á við innflutning,
samkvæmt reglugerð nr. 640/1989 með áorðnum
breytingum, vegna tímabilsins janúar-febrúar 1990,
er 15. mars næstkomandi. Gjalddagi er jafnframt ein-
dagi. Athygli skal vakin á því að viðurlög falla á inn-
flytjendur sem ekki greiða vegna virðisaukaskattsins
eigi síðar en á gjalddaga, samkvæmt áðurgreindri
reglugerð.
Fjármálaráðuneytið, 12. mars 1990