Dagblaðið Vísir - DV - 17.07.1990, Blaðsíða 11

ÞRIÐJUDAGUR 17. JÚLÍ 1990.
11
Sovéskir ráöamenn við lok þings sovéska kommúnistaflokksins í síðustu viku. Mikhail Gorbatsjov, leiðtogi flokks-
ins og jafnframt forseti Sovétríkjanna, (fyrir miðju í fremri röð) er talinn hafa styrkt stöðu sina á þessu þingi.
Simamynd Reuter
Að loknu þingi sovéskra kommúnista:
Gorbatsjov bar
sigur úr býtum
flokkurinn er 1 sárum
Tilkynning Borisar Jeltsin, um aö hann hygðist segja sig úr sovéska komm-
únistaflokknum, kom sem þruma úr heiðskíru lofti á nýafstöðnu þingi flokks-
ins. Símamynd Reuter
- en
„Ég held að flokkurinn sé þess
ekki lengur umkominn að skipa eins
veglegt hlutverk í þjóðfélagi okkar
og hann gerði áður,“ sagði hin so-
véska Valentina Misilina í lesenda-
bréfi til dagblaðs nokkurs í Moskvu
um Kommúnistaflokk Sovétríkj-
anna.
„Ég hef verið félagi í flokknum í
tuttugu og fimm ár og velti nú fyrir
mér hvort ég eigi að halda því
áfram,“ skrifaði Misilina í Vechern-
aya Moskva. „Það er afar líklegt að
ég feti í fótspor Borisar Jeltsin."
Þessi ummæli eru tahn endurspegla
vel afstöðu sovésks almennings til
sovéska kommúnistaflokksins nú,
þegar flokkurinn stendur á tímamót-
um.
Sigrar eða ósigrar?
Mikhail S. Gorbatsjov, forseti Sov-
étríkjanna og leiðtogi sovéska
kommúnistaflokksins, bar sigurorð
af harðlínumönnum á nýafstöðnu
þingi flokksins, um það eru flestir
fréttaskýrendur sammála. En það
getur vel verið að sá sigur hafi kom-
ið of seint til að snúa við þeirri þróun
sem nú á sér stað. Völd, áhrif og ekki
síst vínsældir sovéska kommúnista-
flokksins fara þverrandi. Fyrir helgi
klofnaði flokkurinn, í fyrsta sinn í
rúma sjö áratugi, þegar margir um-
bótasinnar innan hans lýstu yfir að
þeir hygðust segja sig úr honum. Þar
með er fyrsta sprungan komin.
Um helgina fylgdu margir róttækir
einstakhngar fordæmi Borisar Jelts-
in, forseta rússneska lýðveldisins, og
sögðu sig úr flokknum. Afsögn Jelts-
ins, eins harðasta gagnrýnanda Gor-
batsjovs, kom sem reiðarslag fyrir
flokksfélaga, og ekki síst Gorbatsjov
telja sumir. En fljótlega fór þó svo
aö margir fylgdu honum eftir.
Nokkrir fulltrúar á þingi Rúss-
lands lýstu því yfir að þeir hygðust
skila flokksskírteinum sínum. Að
auki sögðust tveir þekktir borgar-
stjórar, borgarstjórar Moskvu og
Leningrad, ætla að segja skihð viö
flokkinn.
Klofinn flokkur
Þúsundir fiokksfélaga höfðu þegar
snúið baki við kommúnistaflokknum
áður en hið örlagaríka 28. þing hans
hófst þann 2. júh síðasthðinn. Þá
þegar brann sú spuming á vörum
manna hversu lengi flokkurinn, sem
verið hafði einráður í sovésku stjórn-
málalífi í rúm sjötíu ár, gæti forðast
að deila völdum með öðrum stjóm-
málaöflum í landinu.
Margir félagar í Bandalagi lýðræð-
issinna, sem héldu sig innan vébanda
flokksins áður en þeir sögðu skihð
við hann, skipulögðu kröfufund um
nýhðna helgi þar sem þeir kröfðust
fjölflokkastjórnar.
„Jafnvel þó að Gorbatsjov hafi
komið verstu mönnunum úr stjóm-
málaráðinu (æðstu valdastofnun
flokksins) breytist sú staðreynd ekki
að kommúnistaflokkurinn er áfram
and-lýðræðislegur,“ sagði Vladimir
Lysenko, leiðtogi Bandalagsins.
Þessi ummæh þykja sýna vel afstöðu
róttækra umbótasinna sem sögðu sig
úr flokknum á þingi hans sem lauk
á föstudag.
Hrókun
Gorbatsjov stokkaði upp í stjóm-
málaráðinu og miöstjóminni og kom
helstu harðlínumönnunum frá, með-
al annarra Jegor Ligatsjov. Þá tókst
honum einnig aö fá samþykki fyrir
endurskoðun á stefnuskrá flokksins.
En fáir Sovétmenn vora upprifnir,
eins og fyrmefnt bréf Misilina í
Vechemaya Moskva ber með sér.
Ljóst er að hin nýja forsætisnefnd,
sem Gorbatsjov setti á laggimar fyrir
nokkru, er nú valdameiri stofnun en
hið nýkjöma stjórnmálaráð flokks-
ins. Stjómmálaráðið var fram th
þessa valdamesta stofnun flokksins.
Þar hafa setið æðstu menn flokks og
ríkis og lagt hnumar í sovésku
stjórnmálalífi. En nú áttu sér stað
núklar hreinsanir, harðlínumenn
fengu að fjúka en nánast óþekktir
stjórnmálamenn komu í þeirra stað.
Forsætisráðherrann, Nikolai
Ryzhkov, utanríkisráðherrann, Edu-
ard Sévardnadze, og vamarmálaráð-
herrann, Dimitri Jazov, svo ein-
hveijir séu nefndir, sitja nú í forsæt-
isnefndinni nýju en ekki í stjóm-
málaráðinu. Þetta sýnir einna best
þróun mála síðustu tveggja ára eða
frá því Gorbatsjov hóf að færa völdin
í æ ríkara mæli frá flokknum tíl rík-
isstjórnarinnar sem hann er sjáhur
í raun í forsvari fyrir.
Staða leiðtogans styrkist
Harðlínumenn í Sovétríkjunum
segja stöðu leiðtoga kommúnista-
flokksins veikari nú en áður en þing-
ið hófst. Fréttaskýrendur telja aftur
á móti, flestir ahténd, að Gorbatsjov
hafi styrkt stöðu sína á þessu þingi
þrátt fyrir harðar dehur við íhalds-
menn og harðorða gagnrýni. Nú mun
hann sitja áfram á valdastóh flokks-
ins næstu fimm ár.
Ljóst er að sovéski leiötoginn siglir
ekki lygnan sjó þrátt fyrir aö hann
hafx styrkt stöðu sína. Honum tókst
ekki að koma í veg fyrir að umbóta-
sinnar gengju úr flokknum. En í
lokaræðu sinni á þinginu varaði
hann harðlínumenn við. „Enginn
fær að eyðheggja perestrojku," vora
skhaboð hans th íhaldsmanna, um-
bótastefnunni skal haldið áfram.
Reuter
____________Útlönd
Barnamorð
í Guatemala
Lögreglan í Guatemalaborg hef-
ur nýlega barið og myrt nokkur
heimihslaus böm og er það aug-
sýnhega hður í herferðinni til að
draga ijr ofbeldi á götunum, að því
er talsmenn góðgerðarsamtaka
segja.
Samtökunum hafa borist kvart-
anir gegn rúmlega tuttugu lög-
reglumönnum frá þvi í marsbyij-
un. Því er haldið fram að öryggis-
sveitir lögreglunnar í Guatemala
hafi þá barið þrettán ára gamlan
ungling til dauða. Er lögreglan sök-
uð um að hafa myrt tvö götubörn
th viðbótar síðan þá. Seinna morðið
er sagt hafa átt sér stað í júnílok.
Þrír einkennisklæddir lögreglu-
menn era sakaðir um aö hafa þá
skotið sautján ára gamlan unghng
til bana.
Lögreglan í Guatemala hefur ný-
lega lokið þriggja vikna herferð
sinni gegn glæpum í höfuðborg-
inni. í tilefni fréttanna um barna-
morðin sögðu talsmenn mannrétt-
indasamtakanna Amnesty Inter-
national að ekki væri hægt að af-
saka brot gegn réttindum barna
undir yfirskyni herferðar gegn
glæpum.
Fregnir hafa borist af því aö
vopnaðir menn hafi rænt sex heim-
ihslausum börnum í júní. Tvö
bamanna hafa fundist látin.
Talið er að um eitt þúsund börn
séu heimhislaus í Guatemalaborg.
Mörg þeirra stela th að hafa í sig
og á, að því er lögfræðingar segja.
Reuter
Nestlé sakað
um brot gegn
WHO-samþykkt
Matvælafyrirtækið Nestlé, sem
meðal annars framleiðir bamamat,
hefur viðurkennt að hafa brotið gegn
reglugerð Alþjóða hehbrigðismála-
stofnunarinnar, WHO, um bann við
beinum auglýsingum og gjöfum á
ipjólkurdufti í þróunarlöndum. Þetta
fullyrða tveir sænskir læknar. Shkar
gjafir og auglýsingar eru taldar leiða
th þess að mæður hætti að hafa börn
sín á bijósti.
í bréfi, sem birtist í sænsku lækna-
tímariti, neitar fyrirtækið að hafa
brotið gegn samþykkt WHO. í bréf-
inu viðurkennir fyrirtækið aftur á
móti að mjólkurduft hafi verið gefið
th sjúkrahúsa og fæðingarheimha,
samkvæmt uppástungum lækna þar.
Segir fyrirtækið að slíkt sé ekki
bannað en ef lagt yrði bann við slíku
myndi það hlíta því.
Samkvæmt samþykkt WHO eru
gjafir til stofnana heimhaðar en þá
er ekki átt við sjúkrahús og fæðing-
arheimhi heldur barnaheimili í þeim
tilfellum sem mæðurnar hafa ekki
lengur afskipti af hömunum, fuh-
yrða læknamir.
í fyrirtækinu Nestlé halda menn
þvi fram að störf kvenna utan heimh-
is hafi leitt til þess að börn séu ekki
höfð á brjósti. Læknarnir segja aö
um misskhning sé að ræöa því í þró-
unarlöndum vinni flestar konur við
landbúnaðarstörf og niðurstöður
margra rannsókna hafi sýnt að þær
haldi áfram að hafa börnin á bijósti
þráttfyrirþað. tt
Vinningstölur laugardaginn
14. júlí ’90
VINNINGAR FJÖLDI VINNINGSHAFA UPPHÆÐ Á HVERN VINNINGSHAFA
1. 5af 5 0 4.897.374
2.4 TÆ 7 70.996
3. 4af5 127 6.750
4. 3af 5 4.751 | 421
Heildarvinningsupphæð þessa viku:
8.251.767 kr.
UPPLÝSINGAR: SÍMSVARI 681511 - LUKKULlNA 991002