Þjóðviljinn - 21.12.1973, Blaðsíða 11

KSstudagur 21. desember 1973. ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 11
Nú er öldin önnur en áöur var,
þegar útgerðarmenn uröu sjálfir
að standa straum af sinum vélar-
bilunarkostnaði, eða liggja fjár-
hagslega dauðir ella. Nú ku það
vera hægt, að tryggja fyrir öllum
meiriháttar vélarbilunum, og
borgar þá viðkomandi trygging-
arfélag kostnaöinn. Mannskapinn
mætti svo hafa skráðan á skipið
alla tið, meöan vélarbilanir
standa yfir, og er það þá auövitaö
aflatryggingarsjóöur, sem borg-
ar þeim. Svo gefur þaö augaleið,
ef skip liggja biluð i lengri eða
skemmri tima, þá kemur enginn
fiskur að landi af þvi skipi eða
skipum, og fólk hefur þá þess
vegna litiö eöa ekkert að gera, og
getur það þá látiö skrá sig á at-
vinnuleysisskrá og fær þá nokkr-
ar bætur frá Atvinnuleysistrygg-
ingasjóði. Og svo getur það farið
svo, aö húsiö eða húsin geta
hreint og klárt farið á hausinn, en
i flestum tilfellum fá þau þó áður
styrki frá riki eða opinberum
sjóðum, sem hlaupa undir bagga
með viðkomandi fyrirtækjum og
bjargar málunum við i bili. Þetta
fyrirkomulag er alveg dásamlegt
miðað við það sem áður var, eða
er það ekki? Nú heitir þetta sam-
hjálp. Það lifir nú hver á öðrum,
ekki frekar hér en annars staðar
á landinu.
Litið innbrot
Smávegis innbrot var framið
hér i mánuðinum. Brotist var
inn i Kaupfélagið og tekiö þaðan
með ófrómum höndum eitthv. af
varningi og skotsilfri. Máliö hefur
ekki verið upplýst enn, enda
ástæöulaust að vera að eltast við
smámuni 40-50 þúsund krónur.
Kaupfélagsstjórinn var það viti-
borinn að vera búinn að tryggja
allar vörur félagsins fyrir þjófn-
aði, svo Kaupfélagið og við hinir
háttvirtu félagsmenn og -konur
erum alveg örugg þess vegna.
Best væri ef einhver vildi vera
svo vænn að stela hreinlega öllum
vörulagernum frá 1940, þvi gera
má ráö fyrir, aö allt sé vel tryggt.
Þjófurinn mundi örugglega aldrei
finnast, hér er sko engin lögregla.
Það eru nú starfandi hér 9 dömur
frá Astraliu og fleiri löndum
breska heimsveldisins, þær una
sér vel eins og togararnir á mið-
unum. En það er bara litið um
vinnu i frystihúsinu, eins og sjá
má á aflamagni þrjá siðustu
mánuði. Nokkrir Færeyingar eru
hérlika hjá frystihúsinu. Snjóbill-
inn var byrjaöur að fara hér á
milli Isafjarðar og Súgandafjarð-
ar, en svo datt samgönguráð-
herra það i hug að láta moka
heiðina, svo nú er þaö bara venju-
leur bilí sem fer þar á milli. Far
meö snjóbil kostar nú kr. 350,- og
er það sama og i fyrra. Þurfi
menn að akupa hann privatferð,
er verðið kr. 5.000.00, en I fyrra
var það kr. 3.500.00 Fagranesið
kemur nú hingað frá tsafirði mið-
vikudaga og laugardaga, og flyt-
ur þaö að venju mjólk og ódýrt
áfengi. M/s Gullfaxi, sem Báran
h.f. á nú, er fyrir nokkru byrjaður
á hörpudiskveiðum. Afli hefur
veriðtrgur. Báran h.f. verkar afl-
ann.
Enn flytur fólkið burt
Fyrir nokkrum dögum komu
hingað tveir Votmúlastaðar-
menn, til þess aö skoða m/s Guö-
rúnu Guðleifsdóttur, sem keypt
var hingað i fyrrahaust og mun
nú vera til sölu. Bátar ganga hér
kaupum og sölum sitt á hvað, og
allir stórgræöa, bæði skipamiðl-
arar og eigendur. Enn flytur fólk-
ið burt. Hermann Guðmundsson
sem haft hefur hér Póst og sima
siðan 1. júli 1946, fer sennilega um
áramót og tekur hann við sams
konar starfi á Akranesi. Trausti
Egilsson, sem var stýrimaður á
m/s Trausta, þann tima sem
hann dvaldi hér, er fluttur til
Þingeyrar og er þar nú skipstjóri
á nýjum bát, sem heitir Fjölnir.
Og nú er sá fólksfjöldi sem flutt
hefur héðan siöan i júli i sumar,
orðinn 48. Haldi þessu áfram
næstu 2 árin jafnhliöa þvi sem
togskip eyöileggja Iinuflotamiðin,
þá veröur hér enginn eftir haustið
1975, nema þeir sem hvila i
kirkjugarðinum á Stað i Súganda-
firöi.
Er nú hér meö þessu fréttabréfi
minu lokiö, og ég vonast til þess,
að þeir Súgfiröingar sem nú eru
fluttir héöan burt, hafi ástæður á,
að kaupa blaðið eöa lesa og finni
hér mikinn fróðleik.
Ljómandi er nú fallegt
að horfa yfir á oskjuhliö,
þetta minnir einna helst á
Tivoli i Kaupmannahöfn,
varð Kópavogsbúa
nokkrum að orði þegar
honum varö litið á kirkju-
garð Reykvikinga jóla-
skreyttan. Um nokkurt
árabil hefur það tiðkast að
fólk léti löga á rafmagns-
perum í Fossvogsgarði um
10 daga skeið yfir jól og
nýár. Vill fólk með því
sýna minningu látinna
ræktarsemi. Finnst
mörgum að þetta sé sjálf-
sagður liður í jólahaldinu.
Siðurinn er ekki gamall og
hann er alveg sérislenskur,
að því er best verður séð.
Það ér katdsöm iðja um þessar
mundir að leggja rafmagnskapla
um allan Fossvogsgarð, tengja
perur og reisa upp kransa eða
greinará þriðja eða fjórða hverju
leiði i þessum stóra garði. En
þetta gera piltarnir hjá henni frú
Guðrúnu Runólfsson og kveinka
sér hvergi. Mörgum hverjum
finnst þetta bara skemmtileg til-
breytni frá skólabekknum.
— Nei, þetta er alls ekki á
okkar vegum, sagði hún Elin á
skrifstofu kirkjugarðanna, þegar
við hringdum i hana og spurðum
hvað þessar ljósaskreytingar
kosta. — En þetta er afgreitt úr
skúr hérna úti fyrir á timanum
frá 9 til 7; fólk verður að gefa sig
fram þar, kaupa perur og fara
með út á leiði. Svo koma þeir,
tengja og binda upp.
— Hvað ætli þetta kosti?
— Fyrsta pera kostar 300
kriónur.3 perur kosta 600, og svo
eru 150krónurá hverja-aukaperu.
— Já, ég er með þetta ásamt
börnum minum, sagði Guðrún
Runólfsson, er okkur tókst að ná
tali af henni eitt augnablik, mitt i
önnum dagsins. Maðurinn minn
heitinn, Jón Guðjónsson raf-
virkjameistari, byrjaöi á þessu á
sinum tima, og hann bað mig
eiginlega um að halda þessu
áfram. Við erum einnig með
kirkjugarðinn i Hafnarfirði, enda
var maðurinn minn Hafnfirð-
ingur.
— Það eru auðvitað rafvirkjar
sem hafa umsjón með tenging-
unum, en viö fáum straum beint
úr spennistöð og höfum svo
spennibreyti. Það eru 32 volt á
kerfinu hjá okkur, svo að það er
ekkert vandaverk að vinna við
það. En það þarf nátturlega sér-
perur, og þær látum við i té og
endurnýjum eftir þörfum.
— En við getum ekki afgreitt
fólk lengur en til klukkan sjö á
laugardagskvöld, þið megið segja
fólki það, sagði frú Guðrún að
lokum.
Þeir sem rækta garðinn...
En þeir sem rækta garðinn i
eiginlegri og óeiginlegri
merkingu, hvað segja þeir um
þennan sið að raflýsa leiði á
jólum?
— Eg kem ekkert nálægt þessu,
sagði Ole P. Pedersen garð-
yrkjustjöri kirkjugarðanna, og
það truflar mitt starf ekkert. En
þetta hefur þróast svona hjá
einkaaðila, þó það séu dálitið
óljósar linur i afstöðu manna til
þess og varðandi leyfisveitingar.
En það mundi skapa óanægju hjá
fólki, ef fyrir þetta væri tekið.
— Þaðer ekki of mikið um það,
að fólk vitji um sin leiði i garð-
inum. Það er gott að l'ólki finnst
það nú fá tækifæri eða hafa
ástæðu til þess, og ágætt að heim-
sóknirnar dreifast þá á marga
daga.
— Mest er ljósadýrðin náttur-
lega á nýjustu grafreitunum, og
það ber minna á henni i eldri
hluta garðsins, en annars dreifist
þetta nokkuð jafnt. Það er nú 41
ár siðan farið var að jarðsetja
hérna, og það eru á milli 13. og 14
þúsund grafir i garðinum.
— Ætli það séu sett Ijós á þriðju
eða fjórðu hverja gröf? spyr
blaðamaður.
— Það hugsa ég sé nála'gt lagi.
— Eg held þetta sé alveg
islenskt fyrirbrigði, ég hef ekki
orðið var við svona raflýsingu i
Danmörku eða i öðrum
nágrannalöndum. Þar er að visu
talsvert um það, að fólk setji
..lifandi 1 jós’’, kerti, á leiði ást-
vina sinna, en ekki lrekar um
jólin, heldur um aðvcntu, á allra
sálna messu og á sérstökum
minningardögum.
Það er dálitið kalt að hafa
svona rafmagnsljós, en hér þýðir
ylirleitt ekki að hafa kerti, og mér
finnst skiljanlegl að l'ólk gripi það
sem fæst þá i slaðinn. En þetta
getur auðvitað orðið innantómur
siður eins og svo margt annað,
t.d. að steypa þessa köldu múr-
veggi utan um leiði sem hér varð
tiska á slriðsárunum. En svona er
þetta; mörgum og a' fleiri finnst
þessi raflýsing orðið tilheyra
jólahaldinu.
— Eg gæti trúað þvi að þetta
hafi byrjað á Sauðárkróki að lýsa
upp kirkjugarð á jólum. Þaðan
hafi siðurinn breiðst út, og þá hafi
fólk, svona um 1956-57, farið að
biðja hann Jón Guðjónsson að
Þjóðviljinn sneri sér til 2ja
presta og bað þá að segja álit sitt
á þessum jólasið.
Séra Arngrimur Jónsson sókn-
arprestur við Háteigskirkju sagð-
ist ekki aimennilega vita, hvað
lægi á bak við þennan sið.
— Eg býst við að I þessum ljós-
um eigi að vera fólginn kærleikur
til þeirra ástvina sem fólk hefur
misst. Eg hef ekki gert mér grein
fyrir annarri merkingu og hef
ekki heldur vitað um aðra merk-
ingu i kristninni að minnsta kosti.
Séra Þórir Stephensen dóm-
kirkjuprestur kvaðst ekkert hafa
um þetta að segja frá trúfræði-
lcgu sjónarmiði.
— En það má segja, að við sé-
um nýkomin út úr myrkrinu i
þcssu landi. Við eignumst allt i
einu svona mikið Ijós, og ég hygg
þetta sé eðlilégt mannlegt við-
bragð. Það er allt upplýst heima
fyrir, og þvi ekki að lýsa einnig
upp á þeim stað, sem einna sterk-
astar minningar eru við tengdar
gagnvart hinum látnu?
Ilugsum okkur móður sem
hel'ur misst eitt af börnum sinum.
llún tendrar mörg jólaljós handa
þeim sem hún hefur hjá sér, og
það eru eðlileg viðbrögð móður-
ka'rleikans, að hún kveiki lika ljós
við hinn jarðneska beð þess
barnsins sem frá henni er farið.
Hér er að verki hugarfar sem ég
ber mikla virðingu íyrir.
2 míljónir króna?
En hvað ætli það kosti að raf-
lýs.a Fossvogskirkjugarð i eins
rikum mæli og hann er lýstur nú
yfir hátiðarnar?
Ef fólk lætur að jafnaði um 3
perur á hverja gröf, er gjaldið 600
krónur. Ef rciknað er með, að
þriðja hvert, fjórða hvert leiði sé
upplýst, þá nemur koslnaðurinn
samtals 2—2 1/2 miljónum króna.
Rj-
Skemmtileg
jólagjöf
i sparisjóðsóeildum Útvegsbanka islands, skemmtileg gjöf til barna og unglinga, auk
fáið þér afhentan sparibauk, við opnun þeirra holfu uppeldisáhrifa, senj hún hefur.
nýs sparisjóðsreiknings, með 200 kr. inn- Forðist jólaös, komið nú þegar í næstu
leggi. sparisjóðsdeild bankans og fáið nytsama og
„Trölla" sparibaukur og sparisjóðsbók er skemmtilega jólagjöf fyrir aðeins kr. 200.00.

'/asV
itm: gs hv> ki
ÍSLA.NDS
Gisli