Þjóðviljinn - 07.12.1983, Blaðsíða 6

6 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Miðvikudagur 7. desember 1983
Á eins árs afmæli Kvennaathvarfsins
Reynslan sýnir
að þörfin er miktt
segir Anna
Magnea
Hreinsdóttir,
starfsmaður
Kvennaathvarfs
„Það hittist nú þannig á að í
dag búa hér þrjár konur og þrjú
bðrn, en það er nákvæmlega
meðaltalið sem verið hefur hér
þetta fyrsta starfsár“, sagði Anna
Magnea Hreinsdóttir, starfsmað-
ur Kvennaathvarfsins í Reykja-
vík, þegar Þjóðviljinn ræddi við
hana í gær. Athvarfið hefur í dag,
7. desember, verið rekið í eitt ár.
„Hér hafa á þessum tíma búið
152 konur með nærri því
jafnmörg börn“, sagði Anna
Magnea. „Til samanburðar má
geta þess að fyrsta árið sem at-
hvarfið í Osló var rekið bjuggu
þar 98 konur. Við erum sannar-
lega reynslunni ríkari eftir þetta
fyrsta starfsár. Það hefur sýnt sig
að það er mikil þörf fyrir stað sem
þennan og að ofbeldi gagnvart
konum er síst minna vandamál
hér á landi en í nágrannaiöndun-
um. Við höfum ekki aðeins verið
að þreifa okkur áfram með rekst-
urinn þetta árið heldur gengumst
við fyrir umfangsmikilli fjársöfn-
un og réðumst í húsakaup á sama
tíma. Fólk hefur brugðist við með
miklum skilningi, hvar sem við
höfum leitað aðstoðar og við
væntum þess að opinberir aðilar,
ríki og sveitarstjórnir á höfuð-
borgarsvæðinu muni í fjárveiting-
um styðja við athvarfið á næsta
ári. I framtíðinni munum við
væntanlega geta einbeitt kröft-
unum meira út á við, til fyrir-
byggjandi aðgerða og umræðna
um ofbeldi gagnvart konum, eins
munum við leggja vaxandi
áherslu á að aðstoða konur og
stúlkur sem orðið hafa fyrir
nauðgun,“ sagði Anna Magnea.
Ein af 152:
Hélt að athvaifið vœri
ekkert fyrir mig
„Ég vildi meina að athvarfið
væri ekkert fyrir mig. Ég var
hvorki beinbrotin né með
glóðarauga og ég hélt að
það yrði að stórsjá á manni
til að maður gæti átt erindi
þangað. Ég fór nú samteftir
ráðleggingu frá fé-
lagsráðgjafa og er búin að
dvelja tvisvar í athvarf inu,
samtals tæpa tvo mánuði.”
Viðmælandi okkar er þrítug
reykvísk kona. Húná þrjú
börn og við báðum hana að
segja okkur hvernig það
æxlaðist að hún leitaði til
Kvennaathvarfsins og
hvernig er að dvelja þar.
„Ég var búin að búa hjá vina-
fólki mínu með börnin í hálfan
mánuð. Ég þorði ekki heim og
gat ekki verið þarna lengur. Mað-
urinn minn fyrrverandi, nú er ég
skilin, hafði aðstöðu til að koma
þarna og var á vappi í kringum
húsið og það gekk ekki lengur.
Hann var bæði í víni og pillum og
ég vissi aldrei á hverju ég gat átt
von. Þegar ég fór að heiman var
ég með brákað nef og kúlur um
allt höfuðið þó það væri ekki í
fyrsta skipti sem ég var lamin,
hafði reyndar veríð meira andlegt
ofbeldi í mínu hjónabandi. Þess
vegna hélt ég að ég hefði ekkert í
athvarfið að gera, en það var mis-
skilningur. Það þarf ekki að stór-
sjá á manni til þess.“
„Það var félagsráðgjafi sem
ráðlagði mér að hringja í athvarf-
ið. Ég kveið svolítið fyrir þessu,
ég vissi ekki á hverju ég átti von
en þarna voru þá fleiri konur í
svipaðri aðstöðu og líka með
börn. Það var að vísu svolítið
þröngt en ég hafði samt herbergi
fyrir mig og börnin. Aðalatriðið
var að þarna fékk ég tíma til að
hugsa málið og kjark til að standa
á eigin fótum. Það er svo gott að
geta talað við aðra, bæði starfs-
mennina og konurnar sem dvelja
þarna. Manni er á engan hátt sagt
hvað maður á að gera, heldur
verður maður að taka allar á-
kvarðanir sjálfur. Þannig öðlast
maður líka aftur visst sjálfsálit
sem Iöngu var horfið.“
„Ég var búin að vera gift í nærri
tíu ár og ástandið hafði verið
sVona meira og minna allan tím-
ann. Ég hafði hugleitt skilnað í
rúmt ár en þorði mig hvergi að
hræra. Ég hafði ekki kjark til að
standa upp, það var búið að segja
mér að ég væri engin manneskja
til að vera ein með þrjú börn og
ég trúði því, þá. Ég var búin að
fara nokkrum sinnum á Alanon
fundi og hafði fengið smáþekk-
ingu á þessu öllu þar, en engan
kjark. Eg átti orðið engan kunn-
ingjahóp, var búrn að týna öllum
vinkonum, enda vildi maður ekki
fá neinn heim og mátti ekki fara í
heimsóknir. Fjölskylda mín vissi
ekkert um þetta fyrr en undir það
síðasta, enda skilur fólk þetta
ekki ef það hefur ekki lent í þessu
sjálft.“
„Ég var hálfan mánuð í at-
hvarfinu fyrst og fór svo inn í
íbúðina sem við höfðum haft
saman á leigu og var þá búin að fá
skilnað að borði og sæng. Þar var
ég í tvo mánuði og hafði engan
fríð. Ég gafst upp, ekki út af bar-
smíðum heldur út af hótunum.
Ég var svo rúman mánuð í at-
hvarfinu og síðasta skiptið og
gekk endanlega frá mínum mál-
um, einsog umráðaréttinum yfir
íbúðinni og hef fengið að vera að
mestu leyti í friði síðan.“
„Það er gott að vera í athvarf-
inu. Maður stundar alveg sína
vinnu og er ekki skuldbundinn til
að koma heim á ákveðnum tím-
um. Börnin sóttu leikskóla og
skóla eins og ekkert hefði í
skorist. Við hjálpuðumst að með
matseld, þrif og þvotta og það var
yfirleitt mjög góð samstaða hjá
hópnum, þó konur væru alltaf að
koma og fara. Maðurinn minn
hringdi nokkrum sinnum en
komst ekkert áfram með það því
ég vildi ekki taka nein símtöl.
Maður fær aðstoð til að ná í prest
eða lögfræðing ef við biðjum um
það sjálfar, það er enginn sem
segir manni hvað maður á að
gera. Ég náði að jafna mig ágæt-
lega, fékk frið til að hugsa mitt
mál og skipuleggja framtíðina.
Ég kynntist fullt af góðu fólki og
held kunningsskapnum, - ég á
eina mjög góða vinkonu síðan í
athvarfinu í sumar. Þetta er allt
mikils virði og ég veit ekki hvar
ég stæði í dag ef ég hefði ekki
getað leitað í athvarfið. Ég þurfti
nefnilega á því að halda þó ég
gerði mér ekki grein fyrir því
sjálf.“ -ÁI
Afvopnunarmálin
Hver er afstaða Al-
þingis íslendinga?
'l'vær tillögur um afvopnun-
armál voru til umræðu á Al-
þingi í gær. Annars vegar þings-
ályktunartillaga Hjörleifs Gutt-
ormssonar og fleiri um nauðsyn
afvopnunar og tafarlausa stöðv-
un á framleiðslu kjarnorku-
vopna og hins vegar þingsálykt-
unartillaga Stefáns Benedikts-
sonar og fleiri um stöðvun upp-
setningar kjarnaflugvopna og
framhald samningaviðræðna í
Genf. Að báðum tillögunum
standa þingmenn allra flokka
nema Sjálfstæðisflokksins.
Tillaga Hjörleifs Guttormssonar
o.fl. er stuðningsyfirlýsing við
áskorun alþjóðasamtaka þing-
manna til kjarnorkuveldanna um
að stöðva þegar alla framleiðslu á
þeim og tilraunir með kjarnorku-
vopnum. Er í tillögunni hvatt til
alhliða afvopnunar undir alþjóð-
legu eftirliti þar sem samið verði
um myndun alþjóðlegrar eftirlitss-
tofnunar er fylgist með fram-
Stefán Benediktsson
kvæmd afvopnunar og að stofnað-
ur verði þróunarsjóður er veiti því
fjármagni, sem áður var ætlað til
hernaðar, til að hjálpa fátækum
ríkjum heimsins til sjálfshjáplar.
I ræðu sinni vitnaði Hjörleifur
m.a. til tillögu þeirrar sem öldung-
ardeildarþingmennirnir Edward
Kennedy og Mark O. Hatfield
Hjörleifur Guttormsson
orkuvígbúnaðar.
Kjartan Jóhannsson lýsti yfir
stuðningi viö tillöguna en taldi
hana ganga of skammt í ljósi síðari
atburða. Gagnrýndi hann frammi-
stöðu Bandaríkjanna í afvopnun-
arviðræðunum í Genf og sagði að
þau hefðu átt að geta náð
samkomulagi við Sovétmenn eftir
lögðu fyrir Bandaríkjaþing á síð-
asta ári um stöðvun eða frystingu
kjarnorkuvígbúnaðar, en sú tillaga
var felld á bandaríska þinginu með
205 atkv. gegn 203. Vitnaði Hjör-
leifur í bók þá sem þingmennirnir
rituðu sem greinargerð með til-
lögunni og gefin var út á íslensku í
fyrra undir heitinu Stöðvun kjarn-
að þeir buðust til að fækka með-
aldrægum eldflaugum sínum í Evr-
ópu niður í 120.
Tillaga Stefáns Benediktssonar
og fleiri gerir ráð fyrir því að ríkis-
stjórnin beiti sér fyrir því að frekari
uppsetning kjarnaflugvopna í Evr-
ópu verði stöðvuð og að næstu sex
mánuðir verði notaðir til þess að ná
samkomulagi um fækkun kjarn-
orkuvopna í Evrópu.
f ræðu sinni benti Stefán á þá
staðreynd að kjarnorkuvopnin
ógnuðu mest þeim sem sjálfir væru
reiðubúnir að beita þeim og sagði
það jafnframt undarlega stefnu í
varnarmálum að leggja allt traust
sitt á andstæðinginn eins og tals-
menn kjarnorkuvígvæðingarinnar
gerðu í raun.
Báðum þessum tillögum var vísað
til utanríkismálanefndar þingsins.
Steingrímur Hermannsson forsæt-
isráðherra sagðist taka undir þær
áhyggjur þingmanna sem kæmu
fram í tillögum þessum og sagðist
hann vilja leggja áherslu á að þær
fengju umfjöllun í utanríkismála-
nefnd. Sagðist Steingrímur jafn-
framt vilja leggja áherslu á að þing-
menn gætu sameinast um eina til-
lögu í þessu mikilvæga máli.
Geir Hallgrímsson utanríkisráð-
herra tók ekki þátt í umræðunni
þar sem hann situr nú fund utan-
ríkisráðherra Atlantshafsbanda-
lagsins. Enginn Sjálfstæðismaður
tók þátt í umræðunni, en auk ofan-
greindra tóku til máls þau Sigríður
Dúna Kristmundsdóttir, Páll Pét-
ursson og Guðrún Agnarsdóttir.
ólg