Þjóðviljinn - 07.12.1983, Blaðsíða 15

Miðvikudagur 7. desember 1983 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 15
RUV 1
RUV
18.00 Söguhornið Sagan af Svenna
Sögumaður Guðni Kolbeinsson. Um-
sjónarmaður Hrafnhildur Hreinsdóttir.
18.10 Bolla Finnskur teiknimyndaflokkur í
fimm þáttum. Þýðandi Trausti Júlíusson.
(Nordvision - Finnska sjónvarpið)
18.15 Börnin í þorpinu Fyrsti þáttur.
Danskur myndaflokkur i þremur þáttum
um börn á litilli eyju við Grænland.
Þýðandi Jóhanna Jóhannsdóttir. (Nord-
vision - Danska sjónvarpið)
18.35 Smávinir fagrir Lokaþáttur - Smá-
dýr í ánni Sænskur myndaflokkur í fimm
þáttum. Þýðandi Óskar Ingimarsson. Þul-
ur Karítas Gunnarsdóttir. (Nordvision -
Sænska sjónvarpið)
18.50 Fólk á förnum vegi Endursýning -
5. Axarsköft Enskunámskeið í 26
þáttum.
19.05 Áskorendaeinvígin Gunnar Gunn-
arsson flytur skákskýringar.
19.20 Hlé
19.45 Fréttaágrip á táknmáli
20.00 Fréttir og veður
20.30 Auglýsingar og dagskrá
20.45 Nýjasta tækni og visindi Umsjón-
armaður Sigurður H. Richter.
21.20 Dallas Bandarískur framhalds-
myndaflokkur. Þýðandi Kristmann Eiðs-
son.
22.20 Frumbyggjar Norður-Ameriku 9.
Samningsrof 10. Óráðin framtíð Bresk-
ur myndaflokkur um indíána í Bandaríkj-
unum fyrr og nú. Þýðandi og þulur Ingi
Karl Jóhannesson.
23.15 Dagskrárlok.
7.00 Veðurfregnir. Fréttir. Bæn. Á virkum
degi. 7.25 Leikfimi.
8.00 Fréttir. Dagskrá. 8.15 Veðurfregnir.
Morgunorð—Sigríður Þórðardóttir talar.
9.00 Fréttir
9.05 Morgunstund barnanna: „Trítlað
við tjörnina" eftir Rúnu Gísladóttur
Höfundur les (2).
9.20 Leikfimí. 9.30Tilkynningar. Tónleikar.
9.45 Þingfréttir.
10.00 Fréttir. 10.10 Veðurfregnir. Forustugr.
dagbl. (útdr.).
10.35 íslenskir einsöngvarar og kórar
syngja.
11.15 Ur ævi og starfi íslenskra kvenna
Umsjón: Björg Einarsdóttir.
11.45 „Islenskt mál Endurtekinn þáttur
Jóns Hilmars Jónssonar frá laugardegin-
um.
12.00 Dagskrá. Tónleikar. Tilkynningar.
12.20 Fréttir. 12.45 Veðurfregnir. Tilkynn-
ingar. Tónleikar.
13.30 Elena Duran, Stephane Grappelli
o.fl. leika, Roberta Flack syngur.
14.00 Á bókamarkaðinum Andrés Krist-
jánsson sér um lestur úr nýjum bókum.
Kynnir: Dóra Ingvadóttir.
14.30 Miðdegistónleikar Irmgard Lechner,
Karlheinz Zöller, Siebert Ueberschaer
og Wolfgang Boettcher leika Flautukvar-
tett nr. 3 í G-dúr eftir Carl Philipp
Emanuel Bach.
14.45 Popphólfið - Pétur Steinn Guð-
mundsson.
15.30 Tiikynningar. Tónleikar.
16.00 Fréttir. Dagskrá. 16.15 Veðurfregnir.
16.20 Síðdegistónleikar. Sinfóníuhljóm-
sveit sænska útvarpsins lelkur „Ritornell"
eftir Ingvar Lidholm; Herbert Blomstedt
stj. / Sinfóníuhljómsveit danska útvarps-
ins leikur „Iris" eftir Per Nörgaard; Her-
bert Blomstedt stj. / Konunglega fílharm-
óníusveitin í Lundúnum leikur „Arabesk"
eftir Finn Arnestad; Per Dreier stj.
17.10 Síðdegisvakan
18.00 Snerting Þáttur í umsjá Arnþórs og
Gísla Helgasona.
18.10 Tónleikar. Tilkynningar.
18.45 Veðurfregnir. Dagskrá kvöldsins.
19.00 Kvöldfréttir. Tilkynningár.
20.00 Lestur úr nýjum barna- og ungl-
ingabókum. Umsjónarmaður: Gunnvör
Braga. Kynnir: Ragnheiður Gyða Jóns-
dóttir.
20.40 Kvöldvaka a. Kristin fræði forn
Stefán Karlsson handritafræðingurflytur.
b. „Sigga fer út í heim“, smásaga eftir
Ingibjörgu Þorgeirsdóttur Guðrún
Björg Erlingsdóttir les. Fyrri hluti.
Umsjón: Helga Ágústsdóttir.
21.10 Segovia niræður Símon ívarsson
kynnir spánska gítarsnillinginn Andres
Segovia. Fyrri þáttur.
21.40 Útvarpssagan: „Laundóttir
hreppstjóráns“ eftir Þórunni Elfu
Magnúsdóttur Höfundur les (2).
22.15 Veðurfregnir. Fréttir. Dagskrá morg-
undagsins. Orð kvöldsins.
22.35 í útlöndum Þáttur i umsjá Emils
Bóassonar, Ragnars Baldurssonar og
Þorsteins Helgasonar.
23.15 Háskólakantata eftir Pál ísólfsson
Tónverk fyrir einsöng, kór og hljómsveit
við Ijóð Þorsteins Gíslasonar. Guðmund-
ur Jónsson og Þjóðleikhúskórinn syngja
með Sinfóníuhljómsveit Islands; Atli
Heimir Sviensson stj.
23.45 Fréttir. Dagskrárlok.
f rá lesendum
Sú stóra stund
er runnín upp
Halldór Pjetursson skrifar:
Á langri ævi hef ég lifað þær
stundir, að mig hefur langað til
að tár vættu vanga minn. En
gamall lestur og lífsreynsla haml-
aði slíku. Þetta skeði þó þegar ég
sá undirskrift eðlisfræðinganna
móti merki djöfulsins: kjarnork-
unni.
Það er svo sjaldan að þess sjáist
merki, að mikilhæfir menn sjái
gerðir sínar í nýju ljósi. Menn
þessir eiga þó sínar málsbætur.
Það er mín trú, að manninum sé
heimilt að rannsaka alla hluti
þessa litla hnattar og allan him-
ingeiminn. Kannski hefur þeim
ekki í hug komið að versti hluti
þessa mannkyns mundi enn á ný
snúa faðirvorinu upp á kölska og
ógna lífinu á þessum góða hnetti,
sem tilveran gaf okkur til að bæta
og fegra. Nú er skýlan dottin frá
augum þeirra og þeir útskýra af
hreinskilni hvað standi til ef
auðjöfrunum tekst að kynda
kjarnorkubálið
Það er okkar verri helmingur,
sem að þessu stendur og einskis
svífst. Nú er frekar ljós á skari er
sjálfir höfundarnir sýna fram á
hvað stendurtil og hvað er í veði.
Áður hélt fólk að hætta af kjarn-
orku væri kjaftháttur manna,
sem þeir kalla komma og ýmsum
nöfnum, og þykir fyndni. Mér
hefur í hug komið, að alvaran
hefur ekki kennt okkur meira á
heilann í svip. Annars værum við
fyrir löngu búnir að svíða jarð-
skorpuna af þessu hnattkríli.
Nú er svo komið, að auðurinn,
með andskotann við borðsend-
ann, er orðinn órofa heild og hef-
ur þrýst öllu mannkyni út á ystu
nöf. Þar stendur stríðið í dag og
allt veltur á því að alþýða allra
landa og annað gott fólk þessa
hnattar geti myndað þá fylkingu
friðar og lífs, sem seils getur að
hinni ómennsku krumlu, sem
heldur um gikkinn, tilbúin að láta
skorið ríða af. f þessu litla eyríki'
verðum við að fylkja okkur sam-
an hvað sem pólitískum fræðum
líður. Annars erum við komin á
sama stig og stagkálfar. Við verð-
um að taka Alþingi fram, sem lík-
ist nú helst álfadansi. Lesum okk-
ar fornu fræði og leggjum á
minnið. Munum, að við erum
best ættaða þjóðin á Norður-
löndum, að hinum ólöstuðum.
Skrifuðum heimsbókmenntir á
meðan hinar glímdu við stafrófið.
Við getum svo margt, ef okkur
tekst að bjarga sálinni af kili.
Hættum að snúa staðfestu og
stöðugleika í staðleysu. Þingið á
ekki að vera einskonar Tívolí,
þar sem slegist er um einhverjar
smá vegtyllur. Segja má að ráð-
herrarnir séu mátulega vitrir.
Slíkir menn eru sjaldan mjög
hættulegir. Það eru vitrir menn
„með brjóst verra“, eins og
Sturla Þórðarson sagði um
frænda sinn, Þorgils skarða, sem
eru viðsjálastir. Slíkir menn hafa
á öllum tímum verið tilbúnir að
spilla sköpunarverkinu.
(Niðurlag á morgun).
skák
Karpov aö tafli - 246
Strax í upphafi Aljékín-mótsins i
Moskvu virtist stefna í hatramma baráttu
Kasparovs og Karpovs heimsmeistara.
Til nokkurs var aö keppa því 1. verðlaun
voru 6 þús. rúblur - nálægt því aö vera
tvöföld eöa þreföld árslaun venjulegs
Sovétborgara. Eftir 4 umferöir haföi
Karpov hlotið 3'/z vinning, Kasparov 3.
Viö skulum líta á hvernig heimsmeistar-
inn afgreiddi vin sinn og fyrrum aðstoðar-
mann, Efim Geller:
bridge
Eftirfarandi spil kom fyrir í aöalsveita-
keppni Bridgefélags Reykjavíkur fyrir
nokkru,-
x
K87x
, Kxx
Dxxxx
ÁKIOxxx
ÁD109
xx
x
Suður vakti á spaða, Vestur pass,
Nöröur 1 grand, Austur 3 tígla og Suöur 4
hjörtu, sem var passað út.
Útspil Vesturs var laufaás, síöan tígull,
lítið, drottning átti slaginn, tekinn tígulás
og tígli spilað í þriöja skipti. Sagnhafi
trompaði meö hjartaás, spilaöi spaðaás
og meiri spaða og trompaði iágt í boröi.
Drottningin kom frá Austri. Síöan lítiö
hjarta úr blindum og níunni svínað. Hún
hélt. Þá lágur spaði og trompaö meö
kóng i borði, Austur henti tígli. Síðasta
hjartanu spilaö úr boröi og hendi Suðurs
var orðin góð, þegar hjartaö kom 3-2.
Nett spilamennska í höröum samn-
ingi.
Tikkanen
Bráðum verða skattseðlarnir
það eina sem maður á til að
borga með.
Gœtum
tungunnar
Sagt var: Mér varð hugsað til
sjálfs míns,
Rétt væri: Mér varð hugsað til
sjálfs mín.
(Ath.: ég er í eignarfalli mín (ekki
mins). Bendum börnum á að
rugla ekki saman í beygingu orð
unum ég og minn!)
í orðinu hugsa er g-ið lint eins
og í hugsmíð en alls ekki eins og
í hugga.
Leiðréttum fjölmiðlafólk sem
segja huggsa (fyrir hugsa) eða
seggs (fyrir sex)
Útvarp kl. 23.15
Háskóla-
kantata
. Páls
Isólfssonar
í kvöld flytur Útvarpið Há-
skólakantötu Páls ísólfssonar.
Kantatan er samin fyrir einsöng
kór og hljómsveit, við ljóð eftir
Þorstein Gíslason. Flytjendur eru
Guðmundur Jónsson, Þjóðleik-
húskórinn og Sinfóníuhljómsveit
íslands. Stjórnandi er Atli Heimir
Sveinsson.
Páll ísólfsson var án allra tví-
mæla eitt af okkar mikilhæfustu
tónskáldum fyrr og síðar. Hann
var Stokkseyringur, fæddur 12.
okt. 1893, sonur Isóífs Pálssonar,
tónskálds og organista. Páll
stundaði tónlistarnám í Leipzig
og París, með orgelleik sem sér-
grein. Skólastjóri Tónlistarskól-
ans í Reykjavík frá stofnun hans
1930 og til 1957 og síðan kennari
þar. Organisti við Fríkirkjuna í
Reykjavík frá 1926 til 1939 og síð-
an Dómkirkjuna. Tónlistarráðu-
nautur Ríkisútvarpsins frá stofn-
un þess 1930 til 1959. Páll varð
heiðursdoktor við Háskólann í
Osló 1945 og félagi Konunglegu
sænsku músikakademíunnar
1956. Eftir Pál liggur mjög mikið
af tónverkum og eru þau ýmist
fyrir orgel, píanó, hljómsveit,
kór og einsöng.
- mhg
Karpov - Geller
31. Hxf7! Kxf7
32. Dxg6+ KfB
33. Dh6+2
- Geller gafst upp, því hann veröur mát
eöa tapar drottningunni t.d. 33. - Kg8 34.
Dh7+ Kf8 35. Dh8+ Ke7 36. Dg7+ Ke8
37. Bg6 mát.