Þjóðviljinn - 29.06.1985, Blaðsíða 8

MENNING
íslendingar eru ekki ginn-
keyptir fyrir erlendri myndlist.
Þaö sannast í hvert sinn sem
erlendir listamenn sækja okk-
ur heim og sýna hér verk sín.
Þeim mætir yfirleitt lítill áhugi
og léleg aösókn. Verk þeirra
vekja sjaldnast mikla athygli
heimamanna og einna helst
er aö þau kitli taugar vind-
belgjaog þjóörembla. Þá
fáum viö aö heyra hve slakir
útlendingarnirséu ísaman-
burði við okkar „breiða snillin-
gafront".
Raunar er engin listgrein jafn
„þjóðleg" í þessum skilningi og
myndlistin, ekki einu sinni ritlist-
in sem íslendingum er þó kærari
en aðrar listgreinar. Ástæða þess
er eflaust sú einangrun sem við
íslendingar búum við í sjónræn-
um listum. Við erum ekki vanir
því að sjá aðrar erlendar sýningar
en þær sem koma frá frændum
Masturbine, mynd sem skýrir sig sjálf.
settur vitnisburður um jafnvægis-
list þeirra félaga.
Það merkilega við þessa syrpu
þeirra Weiss og Fischlis er að þar
er á ferð tilbrigði við gamalt stef,
einungis fært í nýjan búning. Það
er uppstillingin, eitt elsta mynd-
efni hinnar klassísku listastigu.
Líkt og gömlu meistararnir reyna
þeir félagar að koma á jafnvægi í
myndbyggingunni. Reyndar eru
form þeirra í fullkomnu jafnvægi
sjónrænt séð sem og í orðsins
fyllstu merkingu. Þessi ljós-
myndasyrpa vísar þ.a.l. til kyrra-
lífsmynda eldri meistara s.s.
Chardins og Cézannes, um leið
og hún færir út listina til frekara
landnáms í heimi hversdags-
leikans.
Pylsusyrpa
Upphafið á samstarfi þeirra
Weiss og Fischlis má rekja til árs-
ins 1979, þegar þeir gerðu í sam-
einingu ljósmyndasyrpu sem þeir
kölluðu „Pylsusyrpu" og saman-
Jafnvœgislistá Ganginum
Sýning Davids Weiss í Gallerí Gangi
Naturliche Grazie, sem þýða mætti sem „Eðlislæg reisn".
okkar á Norðurlöndum. En í þau
örfáu skipti sem það hendir okk-
ur að fá hingað erlendar sýningar
má bóka að þær hafa einungis
sögulegt gildi og valda því engum
straumhvörfum í hugum okkar.
Að þessu leyti er myndlistin verr
sett en allar aðrar listgreinar,
jafnvel þótt kvikmyndalistin sé
tekin til viðmiðunar.
Reynt að bregðast
við vandanum
En hver skyldi vera ástæðan
fyrir svo neyðarlegu ástandi og
hvernig er hægt að bregðast við
vandanum? Það segir sig sjálft að
dreifing myndlistar er meiri erfið-
leikum háð en miðlun annarrar
listar s.s. tónlistar, bókmennta
eða kvikmynda. Talið er nær
óhugsandi að fá hingað ferskar
sýningar erlendis frá sökum hárra
tryggingargjalda. Þá munu húsa-
kynni íslenskra safna vera talin
fremur léleg enn sem komið er og
gæsla er ófullnægjandi sam-
kvæmt alþjóðlegum mælikvarða.
í slíku ástandi þarf að upp-
hugsa eitthvað nýtt kerfi til að
laða hingað erlendar sýningar,
þ.e. ef menn vilja halda opinni
glufu fyrir íslenskan almenning
svo hann geti rétt fengið nasasjón
af þeirri myndlist sem framin er
annars staðar. Einn þeirra sem
gert hafa tilraunir í þá átt að fá
hingað sýningar frá útlöndum er
Helgi Þorgils Friðjónsson mynd-
listarmaður. Hann hefur um
nokkurra ára skeið haldið úti sýn-
ingarsal á heimili sínu, sem hann
kallar „Gallerí Gang“. Helgi er
nýlega fluttur að Rekagranda 8
og þar er galleríið nú til húsa.
Þótt salarkynnin séu ekki mikil
að vöxtum og veggirnir rúmi ein-
göngu smásýningar, hefur Helga
tekist að skapa þessu plássi sínu
viðurkenningar sem nær langt út
fyrir landsteinana.
Jafnvægislist
Ein af nýlegum sýningúm í
Gallerí Gangi eru „jafnvægis-
kúnstir“ Davids Weiss, sviss-
nesks listamanns frá Zúrich sem
hélt námskeið í Myndlista- og
handíðaskólanum fyrr á þessu
ári. Sýninguna kallar David
Weiss „Stiller Nachmittag“, sem
útlista má á íslensku sem „kyrr-
látt síðdegi“. Verk þessi eru ljós-
myndasyrpa og upphaflega eru
myndirnar 45 að tölu. Þær eru af
ýmsum hversdagslegum hlutum
sem Weiss hefur raðað saman
ásamt samstarfsmanni sínum og
samlanda, listamanninum Peter
Fischli.
Stóll er lagður á leirkrús og
annar stóll er látinn vega salt á
framfótum hins. Sá stóll er studd-
ur af pappahólki sem hvílir á gos-
drykkjaflösku. Allt er nothæft í
þessum verkunt; borðbúnaður;
grænmeti; búsáhöld; flöskur og
skófatnaður. Þegar Weiss og
Fischli hafa raðað upp samstillum
sínum taka þeir af þeim ljós-
myndir sem er eins konar skrá-
Die Gesetzlosen, eða „Útlagarn-
ir“.
stóð af 10 ljósmyndum. Hún
dregur nafn sitt af pylsum sem
félagarnir hlóðu á matarborð og
ljósmynduðu frá kröppu sjónar-
horni þannig að líktist borgar-
landslagi með umferðargötum og
ökutækjum. Önnur mynd úr
sömu syrpu sýnir ýmis glös og
eldhúsáhöld í nærmynd líkt og
um einhverja framtíðarborg væri
að ræða.
Þetta beindi samstarfi Weiss og
Fischlis inn á braut sérstæðrar
könnunar á smálandslagi eða
mikrókosmos og notuðu þeir allt
handhægt til að búa til smáver-
aldir sínar. Fyrst kom leir, síðar
pólíúretan, en það er ódýrt gervi-
efni sem nota má með ýmsu móti
til höggmyndagerðar. Með hjálp
pólíúretans hafa þeir félagar búið
til eins konar safnmyndir; risa-
stórar höggmyndir sem lesa má
sig upp eftir eins og undarlegu
landslagi og allt getur gerst í hol-
um og glufum þeirra.
Þeir David Weiss og Peter
Fischli eru sérstæðir listamenn
sem fara hvergi troðnar slóðir.
List þeirra er sprottin úr hvers-
dagsleikanum að mestu leyti og
hvergi leita þeir á náðir fyrri list-
rænna afurða sér til halds og
trausts. Þvert á móti reyna þeir
hvarvetna að finna nýjar leiðir út
frá landnámi listarinnar minnugir
þess að listin leitar ætíð út fyrir
sjálfa sig en þrífst ekki á því að
bíta í rófuna á sér eins og
heimskur hundur í trylltum dans
umhverfis sjálfan sig.
Með sýningu Davids Weiss á
Gallerí Gangi, hefur Helgi Þ.
Friðjónsson enn einu sinni opnað
okkur sýn inn í list fjarlægrar
þjóðar og jafnframt veitt okkur
innsýn í hluta af því margslungna
mengi sem alþjóðleg samtímalist
er. Nú mun SteingrímurE. Krist-
mundsson vera með verk sín á
veggjum Gallerí Gangs að Reka-
granda 8.
HBR
8 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 29. júní 1985