Þjóðviljinn - 21.12.1990, Side 11

Börn eru
ekki alltaf
hamingjusöm
Víst er að margir krakkar,
og áreiðanlega þó nokkrir full-
orðnir líka, bíða jafnan spennt-
ir eftir nýrri bók eftir Guðrúnu
Helgadóttur og geta því glaðst
allnokkuð þessi jólin, þegar frá
henni koma tvær bækur frekar
en ein.
Af þessu tilefni barði blaða-
maður á að dyrum hjá Guð-
rúnu og beiddist þess að fá að
taka örstutt viðtal við barna-
bókahöfundinn.
Tvœr bœkur Guðrún? Hvern-
ig bœkur?
- Önnur þeirra, Núna heitir
hann bara Pétur, á sér reyndar dá-
lítið sérkennilega sögu því hún er
eiginlega orðin tuttugu ára gömul.
Ég samdi hana fyrir aðra dóttur
mína þegar hún var lítil og hún
var aldrei ætluð til útgáfú og ég er
nokkuð sammála Ama Bergmann
í ritdómi hans s.l. miðvikudag um
að efniviðurinn sé ekkert stór-
kostlegur enda var þessi saga
samin í ákveðnum tilgangi fyrir
margt löngu.
En svo varð þetta eins konar
flökkusaga sem sögð hefur verið
öllum bömum mér eitthvað við-
komandi í gegnum árin.
Það var svo í sumar sem leið
að ég heimsótti Hörð son minn til
Árósa þar sem hann er við nám.
Synir hans báðu þá um að heyra
söguna og Hörður kastaði því
fram hvort ekki væri kominn tími
til að ég skrifaði hana niður á bók.
Ég sló því fram á móti að ég
skyldi gera það ef hann mynd-
skreytti hana og hann tók mig á
orðinu og nú er bókin sem sagt
komin út. Hann er ekki fagmaður
í myndlist en mér fmnst hann hafa
leyst verkefnið skemmtilega.
Ég vil taka það fram hér að
gefnu tilefhi, þar sem bæði Bóka-
tiðindi og Þjóðviljinn s.l. mið-
vikudag fara rangt með nafn hans,
að drengurinn heitir alltsvo Hörð-
ur Hauksson og hefúr aldrei heitið
neitt annað.
Hina bókina, Undan illgres-
inu, hef ég afhir á móti verið að
basla við síðustu þrjú árin.
Hún er kannski nokkuð öðru-
visi en fyrri bækumar mínar, -
mig langaði til að skrifa eins kon-
ar spennusögu með allflókinni at-
burðarás en sem gæti samt sem
áður átt sér stað hér á meðal okk-
ar í dag. Þetta er sennilega sú
bóka minna sem ég hef haft hvað
mest fyrir að skrifa.
Börn þola flókinn
söguþráð
Er ekki sagt að bamabœkur
megi ekki vera mjög flóknar í
sniðum?
- Ég hef alla tíð haldið því
fram að skáldsögur fyrir böm lúti
öllum sömu lögmálum og skáld-
sögur fyrir fullorðna, - krefjist
byggingar, sæmilegs texta og ein-
hverra listrænna tilþrifa, og mér
finnst oft vanta töluvert á að fólk
hugi að slíkum hlutum i bama-
bókum.
Mér er líka meinilla við að að-
skilja böm frá öðmm, gera þau að
einhveijum furðuverum. Böm em
fjórðungur þjóðarinnar og þau
eiga skilið að vera meðhöndluð
sem vitsmunaverar, - þau em
miklu klókari en við höldum oft
og tiðum og þola alveg flókinn
söguþráð sem krefst einhvers af
þeim á meðan á lestrinum stend-
ur.
Lífið er flókið og ég reyni, -
jafnframt því að skrifa spennandi
sögu sem að sumu leyti lýtur
klassískum lögmálum reyfarans
þar sem atburðir gerast æ dular-
fyllri þar til allt kemst upp í lokin,
- að koma að atriðum sem varða
allar manneskjur, það er að segja
hvenær og hvemig við tölum
saman um hlutina og hvenær við
treystum hvert öðm, bæði böm og
fúllorðnir. í gmndvallaratriðum
má kannski segja að þetta sé saga
um það, hvað fólk verður óhjá-
kvæmilega fyrir mörgu í lífmu,
bæði góðu og slæmu, en aðal-
áherslan er þó á því hvemig fólk
vinnur úr því sem fyrir það kem-
ur.
Fullorðnir hafa
ekki einkarétt á
vanlíðan
Það em ólukkuleg böm í þess-
ari sögu.
- Já, böm em ekki alltaf ham-
ingjusöm og mörgum bömum líð-
ur alls ekki alltaf vel. Mér leið
sjálfri ekkert allt of vel sem bami
og mér finnst ekki að fúllorðið
fólk eigi að hafa einhvem einka-
rétt á því að liða illa. Það sem
skiptir máli er að finna leiðir út úr
vandræðunum. Ofl gengur það
með því að fólk tali saman og
hjálpist að, þeir fullorðnu hjálpi
bömunum og bömin hjálpi þeim
fúllorðnu.
Mér finnst bamæskan svo
heillandi að það er ekkert sem fer
eins illa með mig og að sjá böm
sem líður illa og það sem kemur
mér til þess að vera yfirleitt að
þessum skrifúm, er að mér fmnst
svo mikilvægt að böm séu tekin
alvarlega, bæði gleði þeirra og
sorgir.
Jónas Pálsson sagði einu sinni
um einhverjar af mínum fyrri
bókum að þær gæfu bömum
væntingar til einhvers betra, -
böm ættu að hafa væntingar til
góðs og fallegs lífs og það væri
skylda þeirra sem skrifuðu bama-
bækur að hvetja þau og beina
þeim til rikara og gjöfulla lífs.
Nákvæmlega þetta hef ég
reynt að hafa að leiðarljósi í skrif-
um mínum, þessari nýju bók sem
hinum fyrri, og ég gladdist mjög
við þessi orð Jónasar.
Tvö böm og
galdranom
Svona í lokin: Manni detta
þau Hans og Gréta i hug við lest-
ur bókarinnar; eru þau komin hér
í nútímabúningi?
- Kannski og kannski ekki.
Það em alls konar skírskotanir
þama, skógur, hús, tvö böm og
galdranom meira að segja, þannig
að það er allt í lagi að láta sér
detta ýmislegt í hug.
Ég hafði líka gaman af að
velja persónunum nöfn þegar ég
var að skrifa söguna. Nöfn geta
verið íhugunarefni því að þau
hafa oft merkingu og bera skír-
skotanir, til dæmis í Biblíuna eins
og hér.
Ég var að reyna að skrifa bók-
menntaverk fyrir bömin, - það er
skemmtilegast, að ég held bæði
fyrir þau og mig. ing.
Guðrún Helgadóttir með örtitlu úrtaki lesenda sinna.
GATNAMÁLASTJÓRINN í REYKJAVÍK
IMIÐBORGINNIERU AVALLT LAUS BIFREIÐASTÆÐIA EFTIRTOLDUM STOÐUM:
Vesturgata 7 (bílastæðahús), innkoma frá Vesturgötu.
Bílastæði á Alþingisreit, innkoma frá Tjarnargötu.
Bílastæði á Tollbrú, innkoma frá Tryggvagötu.
Bakkastæði, innkoma frá Kalkofnsvegi.
Kolaport (bílastæðahús), innkoma frá Kalkofnsvegi.
Bergstaðir (bílastæðahús), innkoma frá Bergstaðastræti.
Ráðhús (bílastæðakjallari), innkoma frá Tjarnargötu.
Föstudagur 21. desember 1990 ÞJÖÐVILJINN — SlÐA 11