Dagblaðið - 24.04.1981, Qupperneq 10

10
frjálst, óháð dagblað
Útgefandi: Dagblaöið hf.
Framkvœmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson. Ritstjóri: Jónas Kristjónsson.
Aðstoðarritstjóri: Haukur Helgason. Fróttastjóri: Ómar Valdimarsson.
Skrifstofustjóri ritstjómar: Jóhannes Reykdal.
íþróttir: Hallur Slmonarson. Menning: Aöalsteinn Ingólfsson. Aðstoðarfróttastjóri: Jónas Haraldsson.
Handrit: Asgrlmur Pálsson. Hönnun: Hilmar Karlsson.
Blaöamenn: Anna Bjamason, Atli Rúnar Halldórsson, Atli Steinarsson, Ásgeir Tómasson, Bragi Sig-
urðsson, Dóra Stefónsdóttir, Elín Albertsdóttir, Gísli Svan Einarsson, Gunnlaugur A. Jónsson, Inga
Huld Hókonardóttir, Kristjón Mór Unnarsson, Sigurður Sverrisson.
Ljósmyndir: Bjarnleifur Bjarnleifsson, Einar ólason, Ragnar Th. Sigurðsson, Sigurður Porri Sigurðsson
og Sveinn Þormóðsson.
Skrifstofustjóri: Ólafur Eyjólfsson. Gjaldkeri: Þráinn Þorleifsson. Auglýsingastjóri: Mór E.M. Halldórs-
son. Dreifinyarstjóri: Valgeröur H. Sveinsdóttir.
Ritstjórr Siðumúla 12. Afgreiðsla, óskriftadeild, auglýsingar og skrifstofur: Þverholti 11.
Aðalsfm tilaðsins er 27022 <10 línur).
Steingrímur er Lúðvíkstrúar
Steingrímur Hermannsson sjávarút- /jj
vegsráðherra hefur tekið trú á Lúðvík
Jósepsson. Hann heldur því fram, að
fiskiskipafloti íslendinga sé nokkurn
veginn hæfílega stór. Og að ráðherra
sið hefur hann skipulagt þessa missýn í
reglugerð.
í niðurstöðum endurnýjunamefndar fiskiskipa segir
hins vegar: „Núverandi sóknarmáttur fiskiskipaflot-
ans er of mikill, þótt hámarksafrakstri fiskistofna væri
náð. Sóknarmáttur flotans þarf að minnka. Endurnýj-
unarþörf . . . er lítil sem engin.”
Steingrímur tekur ekkert mark á þessari nefnd sinni.
Hann tekur ekkert mark á samtökum útgerðarmanna,
sem benda réttilega á, að hinar miklu veiðihömlur sýni
ljóslega, að fiskiskipaflotinn sé of stór. Hann tekur
mark á Lúðvík einum.
Samkvæmt nýrri reglugerð Steingríms á að reyna að
halda sóknarmætti flotans svipuðum og hann er nú og
stefna að örari endurnýjun bátaflotans en verið hefur.
Sitthvað er gott í reglugerðinni, þótt heildarmynd
hennar standist ekki.
Til dæmis er rétt, að bátaflotinn er orðinn of gamall.
Yngja þarf hann upp, meðal annars með aðstoð úreld-
ingarsjóðs fiskiskipa, en þó á þann hátt, að hann
minnki um leið. Um það fjallar ágætt frumvarp, sem
liggur fyrir alþingi.
Þá er einnig réti aðgefa innlendri skipasmíði sum
þeirra tækifæra, sem felast í reglugerðinni, einkum
kröfuna um samanburð innlendra og erlendra tilboða
og kröfuna um, að innlendu tilboði verði tekið, ef
verðmunur er lítill.
Hitt er svo vafasamt að láta innlenda skipasmíði
hafa algeran forgang að kvóta ársins, ef hún nær
samningum við útgerðarmenn. Hætt er við, að þar
verði um að ræða tilboð, sem útgerðarmenn geti ekki
hafnað, ef þeim er mikið mál að fá skip.
Forgangurinn að kvótanum er raunar skólabókar-
dæmi um tilhneigingu stjórnmálamanna til að setja
markaðslögmálin úr skorðum og valda á þann hátt
þjóðhagslegu tjóni, sem getur orðið mun alvarlegra en
vandinn, sem reglugerðin átti að leysa.
Ofsagt er þó hjá talsmönnum útgerðarmanna, að
reglugerðin stefni að algerri tilfærslu ákvörðunarvalds
um endurnýjun fiskiskipa úr höndum útgerðar í
hendur ráðherra, sem fari eftir meintri þörf fremur en
fjárhagslegu bolmagni.
Með reglugerðinni er ekki verið að taka kosti útgerð-
armanna, heldur þrengja þá. Verið er að herða skil-
yrðin, sem þeir verða að uppfylla til að komast yfir ný
skip. Slík herðing er nauðsynleg, þegar flotinn er of
stór.
í heild má um hina nýju reglugerð Steingríms segja,
að hún stefni að illskárra ástandi en nú ríkir, að hún
stefni að stöðvun á afskaplega varhugaverðri stækkun
flotans. Hún er skref í rétta átt, en aðeins eitt skref.
Fyrir alþingi liggur mun raunhæfara frumvarp
Kjartans Jóhannssonar og fleiri um, að taka verði úr
umferð tvö tonn fyrir hvert eitt, sem bætt er við fiski-
skipastólinn. Það frumvarp tekst mun betur á við
vandann en regiugerð Steingríms.
Frumvarpið miðar að hægfara minnkun flotans
niður í hæfilega stærð og samfara yngingu hans til
tæknivæddra og sparneytinna skipa. Hvort tveggja
verður að fara saman að mati næstum allra, sem vit
hafa á þessum málum.
Steingrímur Hermannsson hefur hins vegar tekið trú
á þá meinloku Lúðvíks Jósepssonar, að flotinn sé bara
alls ekki of stór, alveg eins og það sé allt í lagi, að hver
togari verði að sæta 150 skrapdögum á ári.
Nýlendan Macao heff ur horff ið í skuggann af Hong Kong:
Portúgalska nýlend-
an Macao sýnir
loks Irfsmark á ný
— Fyrsti háskólinn reistur Í400 ára sögu nýlendunnar
DAGBLAÐIÐ. FÖSTUDAGUR 24. APRÍL 1981.
Kinverjar töldu að þeir hefðu það eitt upp úr að þiggja Macao frá Portúgölum að flciri munna þyrfti að fæða. Kornupp-
skeran brást í vissum hérðum Kfna i ár og blasir hungursneyð við af þeim sökum.
eru enn þann dag i dag mest áberandi
byggingin í Macao.
Macao varð þrátt fyrir hnignun-
ina forvitnilegur staður fyrir
ferðamenn, sem höfðust við á hinu
heldur óvistlega Bela Vista hóteli,
og einstaka rithöfundar sóttu staðinn
heim og skrifuðu um hið sérstaka
aðdráttarafl hans. I nýlendunni er
leikhús með reisulegri byggingum þar
sem nú er eingöngu boðiö upp á
nektarsýningar. Þarna var á sínum
tíma miðstöð gull- og demanta-
smyglara og ennþá er efnahagur
nýlendunnar mjög háður rekstri
spilavítis sem opið er allan sólar-
hringinn. Spilavíti þetta er mjög vel
sótt af Kínverjum frá Hong Kong
þar sem veðmál önnur en veðreiðar
eru bönnuð.
Dapurlegasta augnablikið i sögu
Macao varð árið 1974 þegar
Portúgalar tilkynntu kinversku
stjóminni að hún mætti ef hún vildi,
fá Macao aftur. Stjómvöld i Beijing
tóku sér umhugsunarfrest en
höfnuðu síðan boðinu. Sérfræðingar
í málefnum Kína eru ekki á eitt sáttir
um ástæður þess að Beijing-stjórnin
hafnaði þessu „rausnarlega” boöi
nýlenduherranna i Portúgal. Sumir
þeirra segja að Kínverjar hafi ekki
viljað hræða Hong Kong, en
sennilegust er þó sú skýring, að
Kínverjar hafi einfaldlega séð fram á,
að þeir heföu það eitt upp úr því að
þiggja Macao, að munnarnir sem
þyrfti að fæða yrðu fleiri.
í Portúgal þykir Macao engan
veginn eftirsóknarverður staður og
stjórnvöld í Lissabon eiga fullt i fangi
með að fá menn í æðstu stöðurnar,
jafnvel landstjórastöðuna. En nú
kann breyting að vera í vændum.
Skrifstofur.^hótel og íbúðarhúsnæöi
eru í byggingu og staðurinn er að
taka á sig nýtizkulegri mynd. Há-
skólinn mun veita staönum vissa
andlitslyftingu og áherzlan sem þar á
að leggja á viðskipta- og hagfræði
mun væntanlega skila sér í bættum
efnahag nýlendunnar þegar fram líða
stundir. Rætt er um að byggja þurfi
flugvöll svo að íbúamir þurfi ekki
eingöngu að treysta á flugvöllinn í
Hong Kong.
Það em því nokkur vormerki í lífi
nýlendubúa eftir ákaflega langan
vetur, þó breytingamar verði tæpast
allar í einni svipan.
Þaö er alltaf eitthvað merkilegt að
gerast i Hong Kong, þessari
kapítalisku nýlendu sem nágrennið
við Kína setur jafnan talsvert mark
sitt á. En hvað með hina litlu
portúgölsku nýlendu, Macao, sem er
aöeins í um sextíu kilómetra fjarlægð
frá Hong Kong. Ef heimar enn þar
væm spurðir frétta þaðan um þessar
mundir, kæmi þeim vafalaust fyrst i
hugann, að þar er nú verið að reisa
háskóla, hinn fyrsta f sögu
nýlendunnar.
Reiknað er með, að háskólinn taki
til starfa 1 haust. Rektor hefur verið
ráöinn, Hsueh Shousheng nokkur frá
Singapore og auglýst hefur verið í
blöðum i Evrópu eftir kennaraliði.
Það er furðulegt, aö elzta aðsetur
Evrópumanna í Austurlöndum skuli
bíða i meira en 400 ár eftir því að
setja á stofn háskóla. I Hong Kong
þar sem búseta Evrópumanna er þó
ekki nema 140 ára gömul eru tveir há-
skólar. En hinir portúgölsku
verzlunarmenn sem gerðu Macao aö
einhverri ríkustu borg í heimi litu
aldrei á hana öðmvísi en sem góðan
verzlunarstað. Þeir sendu börn sín í
skóiaf Lissabon.
Á hinum langa niðurlægingartima
Macao virðist enginn íbúanna þar
hafa haft i sér dug og þrek til að
halda staðnum sæmilega við, hvað þá
aö koma þar á fót háskóla. Jafnvel
hin stórbrotna dómkirkja heilags
Frá götu f Macao.
Páls var aldrei endurbyggð eftir
brunann áriö 1835 og rúsiir hennar