Frjáls verslun - 01.10.1971, Side 17

Bóka- og skjalasöfn
IViicrofiche veldur
byltingu við geymslu
og skipulagningu
lýsingasendinga eru í stöðugri
notkun. Hér eru nokkur dæmi:
— Banki afgreiðir 13 þúsund
viðskiptamenn á dag í aðal-
banka og sex útibúum. Upplýs-
ingakerfi tengir hvern gjald-
kera við sömu tölvuna. Geta
þeir þannig athugað stöðu
hvers reiknings og fært af-
greiðsluna á augnabliki, án
nokkurrar bókfærslu í höndun-
um. Með kerfi þessu er hægt
að afgreiða tvo menn, á sama
tíma og áður tók að afgreiða
einn.
— Tryggingafélag hefur 36
staði, sem senda upplýsinear
um upnlýsingasenda til aðal-
skrifstofunnar, um nýjar trygg-
inear, tjón, iðgjaldaereiðslur og
bókhald. Nýr viðskiptavinur
fær nú tryggineu sína eftir tvo
daea í stað viku áður, þegar
póstur var notaður. Rekstrar-
unnlvsinear, sem komu viku
eftirá, koma nú sama dag.
— Fyrirtæki með tvö útibú
vildi sameina verðútreikninea,
birgðaútreikning og launareikn-
ing. Áður höfðu upplýsinear
verið sendar í pósti og settar
á gatasnjöld með höndunum.
Nú koma bessar unnlvsinear
daeleea með unnlvsineasendi.
Fvrirtækið snarar bireðir, tvö-
faldan launaútreikning og get-
ur lokað bnkhaldi hvers mán-
aðar átta dögum fyrr en áður.
— Pantanir fluefélaga og
hóteia hafa lengi farið um upp-
lvsingasenda oe er oft hægt að
fá svar við pöntun á fáum
sekúndum.
— Spítalar með gjörgæzlu-
deildir fvigiast með sjúkling-
um með hiartasiúkdóma og
aðra hæt.tulega sjúkdóma gegn-
um unnlvsineasenda. Er þann-
ig hæet að fvlgjast miklu nán-
ar með hverjum siúklingi og
hægt að kalla á lækni miklu
fvrr. p.f eitthvað ber út. af. Hef-
í’f fiölda mannslífa verið bjarg-
að þannig.
Upnlvsingasendar hafa þeg-
ar valdið bvltineu í viðskinta-
Hfinu oe eiga eftir að gera það
i enn ríkara mæli. Hvergi eru
þó möguleikarnir meiri á að
nvt.a unnlvsingasenda en á
sviði menntamála og rannsókn-
arstarfa Á bað ekki sízt við um
einaneraða staði. eins og fsland,
þar sem bókasöfn og unplýs-
ingar geta aldrei orðið fullnægj-
andi.
Bylting er að eiga sér stað
í bókasafnstækni og útgáfu-
starfsemi, vegna notkunar
microfilmu og beins afkom-
anda hennar, microfiche. Nú er
hægt að koma öllu innihaldi
stórra bókasafna í nokkrar
skúffur af kortum, sem eru sjö
sinnum tólf sentimetrar að
stærð. Sex meðalbækur komast
á eitt slíkt kort.
Orðið microfiche er komið af
orðunum micro, sem þýðir
smár, og franska orðinu fiche,
sem þvðir lítið pappírsblað.
Microfiche er það, begar venju-
leg microfilma er minnkuð allt
að 49 á móti einum. Þegar
smækkunin er allt að 99 á móti
einum. nefnist það sunerfiche,
og 100 á móti einum eða meira
nefnist ultra microfiche.
Fvi-ir nokkrum árum notaði
National Cash Regist.er Co.
ult.ra micrnfiche til að búa til
minnstu biblíu í heimi. Þeim
tóVst að Vnma öHum 1 94R blað-
s’ðum TCinc .TamPS biblúmnar
pnsk'i á knr( snm P'- fimm sinn-
nm fimrti spntimptrar. FVrir-
tnpVíð framlp’ðir nú hækur í
minrnfinbp útgáfum n” vmntir
bpsc. að bafa á bnðstnjum Ö0
búsund bóVntitla innan fimm
ára M’C’-nficbp pprir bað mncil-
Ipvt að Pefa bannig út, sjald-
gæfar off dvrar bæVur. sem
annars væri ekki bæct. að ná
í fvrir menn, sem st.unda rann-
sóknir.
Einn af knstum micrnfiche
pr stórVnst.lpgur soarnaður á
pQvmsiunlássi eða um 97<%.
Til dæmis ætlar Encvclnnpdia
Brittanica bráðlPga að gefa út
á micrnfiche bókasafn um
amerísVa menning'I. sem vprð-
" r iafngiidi 90 búcnnd binda
eða R mi’Hióna blaðsíðna. f
veniulegu bokarfnrmi mvndu
bessar bæVur t.aka unn 650
metra af hiHunlássi. en á micro-
fiehe taka þær aðeins 32 filmu-
skúffur. sem eru 40 sentimetrar
að lengd.
Sparnaður er mikill, þar sem
þetta safn kostar 21 þúsund
dollara á microfiche, en 450
þúsund dollara í bókarformi.
Þá er það mikill kostur, að
gott er að finna hvað sem er
á kortunum, en á venjulegri
microfilmu getur það verið
tímafrekt, ef atriðið. sem leitað
er, revnist vera i miðri rúllu.
Mjög auðvelt er að gera við-
bótareintök af hverju micro-
fiche korti, og því ekki nauð-
synlegt að eiga lagera af kort-
um og revna að ákvarða eftir-
spurn fyrirfram.
Ríkisnrentsmiðja Bandaríkj-
anna, sem talin er vera stærsta
prentsmiðia í heimi, áætlar að
hæPt sé að búa til og selja 200
blaðsína rit á microfiche fyrir
10 cent stvkkið. en að sama rit
mvndi kosta tvo dollara nrent-
að, eða tutt.ugu sinnum meira.
Að sjálfsögðu barf sérstök
lestæki. sem stækka unn síð-
urnar. Eru þau tvenns konar.
Annars vegar eru lestæki, sem
birta efnið á skermi. Hins vpg-
ar eru tæki. sem taka pintak
af síðunni á blað á túi spvúnd-
um eða minna PWarnpfndn
tækin valda nnkkrum vanda
með höfundarrétt. sem ekki hef-
ur verið levstur enn.
Microfilmur voru fvrst nnt-
aðar af A1mannatrvggin<nim
RandaríVjanna. sem hrn’juðu á
bvj 1947. Þær taVa nú á mipro-
filmu um 30 miHión pintöV ár-
lega og halda banm’g sVvrsiur
um nánast aHa RandaríVia-
menn. Síðan 19R4 bpfur ríkis-
stinrnin snnt skvrsb.ir á micro-
fiche til ýmissa stofnana sinna.
Talið er. að fliótlpga muni
allt, sem BandaríViastiórn læt-
ur nrenta. fáanlpgt á micro-
ficbe. Það pina. spm enn er í
veei. er að Vnmast að sam-
komulagi um að st.aðla hversu
mikil smækkun skuli vera í
mici'ofiche, superfiche og ultra
microfiche.
FV 10 1971
17