Frjáls verslun - 01.10.1971, Qupperneq 31

Verzlun, þjónusta
Verðlagshöftin eru megin-
þröskuldur í vegi vel rekinnar
verzlunar
Hlargar greinar aðkrepptar, jafnvel á mestu veltutímum,
segir Hjörtur Jónsson formaður Kl.
Frjáls Verzlun snéri sér í síð-
ustu viku til Hjartar Jónssonar,
formanns Kaupmannasamtaka
íslands, og átti við hann viðtal
um stöðu. hag og horfur verzl-
unarinnar. og einstök málefni,
sem ofarlega er á baugi hjá
þessum atvinnuvegi.
ENGIN GÖGN TIL ENN UM
AFKOMUNA, EN HÚN ER
MJÖG MISJÖFN.
FV: Það er að líkindum eðli-
legur inngangur þessa viðtals,
ef þú vildir skýra frá því,
hvernig þú telur verzlunina
standa að vígi nú. Rétt er að
hafa í huga skýrslu verzlunar-
málanefndar, sem gefin var út
í fyrravetur, um hag matvöru-
verzlunar 1967 og með spá fyrir
1968 og 1969. svo og breyttar
aðstæður í kjölfar almennt auk-
innar velgengni hjá þjóðinni
undanfarið.
HJ: Við verðum að viður-
kenna, að það er ákaflega erf-
itt að svara spurningu af þessu
tagi svo að fullnægjandi geti
talizt. Það eru svo til engar
skýrslur gerðar um verzlun og
þróun hennar, og ekki einu
sinni neinar athuganir, sem
máli skipta. Verzlunin hefur
ekkert bolmagn, og engar að-
stæður haft til þess að annast
slík mál sjálf. Þessi verzlunar-
málaskýrsla frá í fyrra, um
matvöruverzlunina. er eina
skýrslan um verzlun, sem við
vitum um í áratugi. Og enda
þótt hún sé heilmikið plagg og
að vissu leyti gagnleg. er hún
ófullnægjandi, þar sem henni
var ekki og er ekki fylgt eftir
með frekari athugunum, hvoi'ki
í matvöruverzluninni eða öðr-
um greinum verzlunar. Skýrsl-
an sýndi, að matvöruverzlunin
stóð mjög höllum fæti, að ekki
sé meira sagt. á þeim tíma og
við þær aðstæður, sem ríktu
þegar skýrslan var gerð. Við
sem verzlun stundum vitum að
Hjörtur: Verzlunarstéttin á ó-
makleqa undir höqq að sœkja.
aðrar greinar stóðu sízt betur
þá, og að verzlunin almennt
hafði verið í verulegum þreng-
ingum um árabil, enda var að
henni saumað aftur og aftur,
án þess að það væri stutt með
nokkrum haldgóðum rökum,
að okkar dómi. Síðast þegar
kreppan reið yfir. var hvað eft-
ir annað gengið á hlut verzlun-
arinnar umfram það, sem unnt
var að sýna fram á að væri
sanngjarnt eða á nokkurn hátt
heillavænlegt.
Nú eftir að þjóðin komst aft-
ur upp úr öldudalnum, hefur
vissulega raknað úr hjá verzl-
uninni eins og hjá öðrum, enda
hefur velmegunin aldrei verið
almennari, né kaupgeta meiri.
Það eru þó ýmsar greinar innan
smásöluverzlunarinnar, sem
eiga við erfiðleika að stríða,
þrátt fyrir veltuaukninguna.
Verðlagshöftin koma þar til
skjalanna. Þessa gætir í bygg-
ingarvörum, rafmagnsvörum
og í allri tízkuvöruverzlun,
fatnaði og skótaui. Hugtakið
tízkuvörur hefur aldrei verið
viðurkennt í haftakerfinu.
Fleiri verzlunargreinar mætti
nefna. þar sem álagningarregl-
ur eru úreltar og rangar. Það
er dómur á verðlagskerfið, þeg-
ar það stendur verzlun fyrir
þrifum í ýmsum greinum, við
jafn góð ytri skilyrði og nú eru
fyrir hendi.
HORFUR ALVARLEGAR,
EF ÞENNSLUNNI LINNIR.
Staða verzlunarinnar nú er
eingöngu betri vegna veltu-
aukningar, sem telja verður dá-
lítið meira en eðlilega. Komi til
þess. sem sjálfsagt er að reikna
með, að úr verðbólgu dragi og
ástandið verði eðlilegra í efna-
hagsmálum. þá mun sækja í
sama horf fyrir verzluninni að
óbreyttum verðlagsreglurr,, eg>
nenni ég ekki að hugsa um\Luaf
lengra. Vonandi verður þTPfa
kerfi numið úr gildi fljótlega,
eða það að minnsta kosti endur-
skoðað með raunverulegan hag
almennings fyrir augum, því
það vill nú svo til að hagsmun-
ir neytandans og kaupmannsins
fara saman.
VERÐLAGSKERFIÐ
LÖNGU ÚRELT.
FV: Þér verður tíðrætt um
verðlagskerfið. Er það þetta
kerfi, sem er verzluninni mest-
ur þyrnir í augum?
HJ: Verðlagskerfið er löngu
úrelt. Allir vita og viðurkenna
FV 10 1971
31