Alþýðublaðið - 09.03.1977, Qupperneq 14

141LISTIR/MENNING
Miðvikudagur 9. marz 1977 hSaSfö*
„ANNfl KARENINA” HUNDRAÐ ÁRA
Norski Bókaklúbbur-
inn hefur nýlega gefið
út hina frægu ástar-
sögu Leos Tolstoj
„önnu Kareninu” og er
hún gefin út i tveim
bindum.
Tilefni útgáfunnar er
það, að um þetta leyti
eru liðin 100 ár siðan
Tolstoj lauk við sög-
una.
Skömmu áöur en skáldsagan
var fullsamin birtust 13. fyrstu
'kaflar hennar I timaritinu
„Rdssneska boöberanum ”
Birtist sagan i nokkrum eintök-
um og svo fór aö fólk var fariö
aö biöa útkomu timaritsins ipeö
óþreyju og skáldsögunni voru
þar meö tryggöar góöar mót-
tökum.
Ahugi fólks fyrir sögunni hef-
ur haldist óbreyttur og hefur
hún m.a. veriö kvikmynduö
a.m.k. tiu sinnum. Þá hefur
BBC unniö aö gerö allmarga
sjónvarpsþátta, sem byggöir
eru á skáldsögu Tolstojs.
Tolstoj var 48 ára þegar hann
skrifaöi „Onnu Kareninu” þaö
var nokkrum árum eftir aö
skáldsagan „Stríö og friöur”
eftir sama höfund haföi slegiö I
gegn.
Hugmyndina fékk hann úr
daglega lífinu ef svo mætti
segja. Sú ólánssama hét Anna
og bjó meö einum af nágrönnum
Tolstojs. Einhverjum von
brigöum mun konan hafa oröiö
fyrir, og i örvæntingu sinni
kastaöi hún sér fyrir járn-
brautalest og lét þar lifiö. Auk
þessa atburöar notaöi höfundur-
inn ýmsa atburöi úr borgar
lifinu, til aö fylla upp I söguna.
(
Anna Karenina (Vivien Leigh)
°g Vrosski (Kireon Moore) I
ensku kvikmyndinni frá 1948.
Skák
Umsjón: Svavar Guðni Svavarsson
Brotalöm i skáklifinu.
Þetta ritstjórarabb er úr
timaritinu Skák nú fyrir
skömmu. Mér finnst alveg
nauösynlegt aö fleiri fái aö lita á
þaö en kaupendur Skákar.
„Ritstjórarabb
Þaö kom eins og reiöarslag og
enginn skildi neitt i neinu þegar
sú fregn barst út aö sovéski
stórmeistarinn Mark Taimanov
sem hingaö var væntanlegur nú
laust fyrir mánaöarmótin nóv.-
des. kæmi ekki. Enginn vissi
eiginlega hvaöan á sig stóö
veöriö. Aöeins tveimur dögum
áöur en Taimanov átti aö birtast
á flugvellinum, hringdi sovéska
sendiráöiö i Friörik Ólafsson og
tilkynnti honum þetta. Ekki
gátu þeir gefiö nein svör viö
þessari skyndilegu breytingu,
önnur en þau aö Taimanov gæti
ekki komiö. Svo mörg voru þau
orö. Ekki töldu þeir heldur lik-
legt aö hægt væri aö fá neinn
annan til fararinnar a.m.k. á
næstunni.
Viö sem hér búum I hinum
vestræna heimi, vitum aö visu
ákaflega litiö I raun um þaö
hvernig sovétskir ráðamenn
reka trippin austur þar, en ekki
ermérnær aö trúa aöþaö eitt aö
Taimanov hafi veriö latur viö
feröina hafi veriö næg ástæöa til
þess aö aflýsa henni. Hingaö til
hef ég haft þaö á tilfinningunni
aö þar sé þaö sovétska skák-
sambandiö sem ráöi t.d. I þessu
tilviki en ekki einhver skák-
maður hvort sem þaö er
Taimanov eöa einhver annar.
Greinilegt er að þessum
mönnum er nákvæmlega sama
um þaö hvernig þeir koma fram
i svona málum og hugsa ekki
um afleiðingarnar. Skákfélagiö
Mjölnir sem aö þessu máli hefur
stabiö um nokkurt skeiö hefur
lagt i miklar fjárhagslegar
skuldbindingar vegna þessa
máls og sumar eru þannig aö
ekki veröur þægilegt aö fella
þær einfaldlega niöur svona
fyrirvaralaust.
Hvaö liggur aö baki ákvörðun
sovétska skáksambandsins aö
senda Taimanov ekki hingaö
eftir aö hafa staöfest aö hann
komi, veröur eflaust hulin ráö-
gáta og skaöinn er mikill, en af
þessu ættum viö aö geta lært. A
undanförnum árum hefur þaö
oftkomiö fyrir aö samskipti viö
Sovétrikin hafa verið brösótt á
þessu sviöi. Þetta er ekki i
fyrsta skipti sem þeir breyta út
af þvi sem þeir áöur hafa lofaö
og mér er ekki kunnugt um ab
við höfum nokkru sinni gert
neitt þaö á hlut þessara manna
aö framkoma þeirra sé réttlæt-
anleg.
Koma Taimanovs var mjög
mikilvæg islensku skáklifi og
vissulega heföi verið margt
hægt af honum að læra og þá
sérstaklega um þau atriöi sem
aö skákþjálfun lýtur. Þaö eru
þvi sár vonbrigði þegar mála-
lyktir veröa á þennan veg.
Aö minu mati ætti Skáksam-
band Islands að taka málib i sin-
ar hendur og bera fram kröftug
mótmæli. Ekki væri heldur úr
vegi aö kæra málib til utanríkis-
ráöuneytisins og óska eftir þvi
aö þaö skerist i leikinn. Hverj-
um ber aö borga þann fjárhags-
lega skaöa sem Mjölnirveröur
óumflýjanlega fyrir I þessu
máli?
Utanrikisráöuneytiö ætti
vissulega aö ganga I máliö og
gera Sovétrikjunum þaö skilj-
anlegt aö slik vinnubrögö sem
þessi séu litin alvarlegum aug-
um af islenska rikinu.
Mér er ljóst eins og flestum
öörum, aö varla veröur neinu
þokaö i þessu héöanaf, en mér
finnst eðlilegt aö Sovétrikjunum
veröi gert ljóst aö Islensk af-
staöa i þessu máli er einhuga.
Jóhann Þórir Jónsson.”
Þaö voru fleiri en Skákfélagiö
Mjölnir, sem uröu fyrir skakka-
föllum vegna þessara svika.
Samt þykir mér alvarlegast
aö talaö sé um aö Skáksamband
Islands ætti aö taka máliö I
sinar hendur.
I rauninni átti Skáksam-
bandiö aö vera upphafsaðili aö
svona máli en ekki dragbitur
eins og reyndist.
Harkalega var vikiö aö Skák-
sambandinu nú fyrir helgina i
einu dagblaöi, vegna afstööu
þeirra til bókar Þorsteins
Thorarensen og minnst var á
stjórnmál þar i.
1 janúar hefti tfmaritsins
Skákar er grein um Olympiu-
skákmótiö Haifa i Israel 1976
skrifuð af Jóni Þ.Þór, hressandi
og skilmerkilega skrifuö eins og
hans var von og visa, þar segir
m.a. „1 ræöu, sem Einar S.
Einarsson, forseti Skáksam-
bandsins, flutti i Ráðherrabú-
staönum viö lok VII. Reykja-
vikurskákmótsins, sagði hann,
aö Gyðingar, sem væru sterkir á
fiskmörkuðum I Bandarikjun-
um heföu gefið i skyn, aö sala á
Islenzkum fiski þar i landi gæti
dregist saman, ef íslendingar
telfdu ekki i Haifa. Einnig haföi
forsetinn heyrt, aö viö værum
jafnvel kallaöir Rússadindlar.
Þaö þótti Tukmakov skondið.
Blaöaskrif uröu vegna þess-
arar ummæla, en þau voru bor-
in til baka, sögö ósögö, og var þó
sjálfur ráöherra menntamála
áheyrandiaö þeim. Þetta hlýtur
aö leiöa hugann aö þvi, hvemig
sé komiö sjálfstæöi Islenzku
þjóðarinnar ef viö getum ekki
einu sinni ákveöiö sjálfir, hvort
viö tökum þátt i skákkeppnum
eöa ekki. Erum viö virkilega
neyddir til þess aö lúta hverjum
sem er og á peninga? Til ein-
hvers var þetta þá allt saman,
sagöi Jón Hreggviösson i
Kaupinhafn foröum.”
Niðurlag greinar Jóns Þ. Þór
er gullvægur sannleikur.
„Þegar Skáksambandsstjóm-
in lýsti þvi yfir i fyrrasumar, að
hún hyggöist ekki senda sveit til
Haifa, fylgdi þab meö, aö þeim
fjármunum, sem fyrir hendi
væru, ætti aö verja til uppbygg-
ingar skáklifsins i landinu
sjálfu. t guöanna bænum verjiö
meiri fjármunum I þessu skyni,
þá lætur árangurinn ekki á sér
standa. Nógur er efniviðurinn.
Veröi þetta ekki gert er ekki til
neins aö halda heimsmeistara-
einvigi, áskorendaeinvigi eöa
svæöamót.”
Svona hlutir eiga aö vera
ræddir i skákþáttum blaöanna
eins og aðrar'fréttir um skák.
Timaritiö Skák janúar-heftiö
er nú komiö og er þaö mun fjöl-
breyttara en verið hefur og 16
siöum stærra og liklega aldrei
veriö betra. —0—
Gagnfræðaskólinn i
Mosfellssveit
Siöastliöna fjóra fimmtudaga
hefur farið fram skákmót i
skólanum og uröu úrslit sem hér
segir: 1. Ingi Már Gunnarsson
10,5 v. 2. Vilhjálmur Þorláksson
9 v. 3. Arnar Stefánsson 7,5 v. 4,-
5. Haraldur H. Guöjónsson og
Gunnvant Armannsson 7.v. 6.
Pétur Fjalar Baldvinsson 6,5 v.
7.-8. Haraldur Axel Bernharös-
son og Daði Hrólfsson 6 v. 9.
Björn Þórisson 4 v. 10. Helgi
Pálsson 2 v. 11. Egill Stefánsson
1 v. Nánar veröur sagt frá skák-
starfsemi I Grunnskólanum i
Mosfellssveit og vonandi birtar
myndir,- —o—
Frá Hastings-mótinu.
Eftirfarandi skák er tefld 9.
janúar 1977. Kóngsindversk-
vörn. Hvitt: Farago, Ungverja-
landi. Svart: Vukcevic, Banda-
rikin.
1. d4, Rf6. 2. c4, g6. 3. Rc3, Bg7.
4. e4, d6. 5. Be2, 0-0. 6. Bg5, h6. 7.
Be3, e5. 8. d5, Ra6. (liklega er
Rbd7 betra) 9. Dd2, h5 (Hótar
‘Rg5) 10. f3, Rc5! 11. Bdl! (11.
b4 er ekkert sérstakur leikur
vegna 11.— Rcd7. 12. a3, a5. 13.
Hbl, axb. 14. axb c6! meö jöfnu
tafli) 11. — a5 12. Bc2, Rh7.
13. 0-0-0. Bf6?! (Hér telur Fara-
go betra að leika f5) 14. g3, h4.
(Geigvænleg veiking á kóngs-
armi) 15. Hfl, De7,16. f4 exf. 17.
BxR! dxB. 18. gxf, Bg7. 19. Rf3,
Bg4. 20. e5, f5. 21. exf6 fr.hj.
Dxf6. 22. Re5, Bf5, 23. Hhgl, g5
24. Re4, BxR 25. BxB Dh6. 26.
BxR+ KxB 27. Dd3+ Kg8. 28.
Hxg5, Hxf4. 29. Hfgl, Hd4. 30.
Dg6! Svartur gaf.
Ritstjórn Alþýðu-
blaðsins er í
Síðumúla 11
- Sími 81866 ■
Sjúkrshótal RauAa krosaina
eru á Akureyrí
og i Reykjavík.
RAUÐI KROSS ISLANDS
Tækni/Vísindi
I þessari viku: Rannsóknir á olíumengun 2.
Vlsindamönnum er enn ekki
fullkomlega ljóst hvernig oila
myndast. Aliar likur benda þó
til aö hún veröi til úr gróöur
leifum, sem allar eiga rætur
sinar aö rekja til sólarljóssins.
Hráolia sú sem flutt er fram og
aftur um jarökringluna i stórum
olluskipum, samanstendur af
kolvetnissamböndum svo sem
benzfn, oliuhlaupi og parffin-
I vaxi.
Þegar hráolia kemst i sjó ses
hún ofan á og vegna sólarljóss
ins hefjast þegar ljósefnafræöi
legar verkanir sem menn eri
fyrst nú aö skilja til fullnusti
Eitt og útaf fyrir sig er benzln
hreinn litlaus vökvi en oliuhlaup
er hvltt. Hinn svarti litur hráoli-
unnar stafar fremur af óhrein-
indum en af kolvetnissambönd-
unum.