Tíminn - 17.04.1966, Blaðsíða 5

SGNNUDAGUR 17. aprfl 1986
'jr <$■
Útgefandi: FRAMSÓ.KNARFLOKKURINN
1 Framkvæmdastjóri: Kristján Benedibtsson. Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb). Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og IndriSi
6. Þorsteinsson. Fulltrúi ritstjómarr Tómas Karlsson. Aug-
Iýsingastj.: Steingrímur Gislason. Ritstj.skrifstofur 1 Eddu-
húsinu, sfmar 18300—18305. Skrifstofur, Bankastræti 7. Af-
greiðslusfmi 12323. Auglýsingasimi 19523. ASrar skrifstofur,
simi 18300. Áskriftargjald kr 95.00 á mán. lnnanlands — í
lausasolu kr. 5.00 eint. — Prentsmiðjan EDDA hJC.
Rógsherferðin gegn
Olafi Jóhannessyni
Þótt stjórnarblöðunum gangi illa að vonum að verja
álsamninglnn, veitist þeim langverst að afsaka gerðar-
dómsákvæði hans. Forsvarsmenn samningsins hafa enn
ekki getað bent á mtt einasta samibærilegt dæmi.
Hjá Jóhanni Hafstein varð þrautalendingin sú að reyna
að afsaka stjórnina með dylgjum um, að Ólafur Jóhann-
esson hefði látið í Ijós það álit sem stjórnlagafræðingur,
að hann hefði ekkert að athuga við gerðardómsákvæðið í
áisamningnum. Þessu var strax hrundið á Alþingi og
síðar hér í hlaðinu með því að skírskota til þeirra um-
maela Ólafs, að hann hefði ekkert nálægt þessari samn-
ingagerð komið, og ekki gefið neitt áfrt um gerðardóms-
ákvæði álsamningsins né önnur ákvæði hans. Bæði Jó-
hann Hafstem og Mhl. hafa nú orðið að játa, að þetta sé
rétt, og hvorki hafi verið beðið af hálfu ríkisstjórnar-
innar nm slíkt álit Ólafs né hann gefið það. í framhaldi
af þessu hefði vitanlega hver heiðarlegur aðili beðizt af-
sökunar, en hvorki Jóhann né Mbl. eru á þeim buxunum.
tstáð þess er nú reynt að ala á þeim áróðri, að ekki að-
p£ns Ótefur Jóhanneson, heldur líka fulltrúar Framsókn-
arflóldrsóns í þingmannanefhdinni svokölluðu og raunar
ctTTtt þingmenn Framsóknarflokksins hafi vitað um gerð-
ardómsákvæðið meðan á viðræðunum stóð og ekki gert
neina athttgasemd við það. Þess vegna séu þessir aðitar
raunverulega jafnsekir ríkisstjóminni.
Sá fölsun, sem hér er viðhöfð, hlýtur að vera öllum
þeim augljós, sem eitthvað hafa fylgzt með gangi þess-
ara mála. Framsóknarflokkurinn, málgögn hans og full-
trúar, hafa við öll tækifæri lagt á það megináherzlu, að
álfyrirtækið, ef til samninga kæmi, lyti að öllu leyti ís-
lenzkum lögum og lögsögu. Af því hefur það verið svo
Ijóst, að ekki þarf að taka það fram sérstaklega, að
Framsóknarflokkurinn hefur alltaf talið gerðardóms-
ákvæðið fráleitt og óaðgengilegt.
Árásir stjórnarblaðanna á Framsóknarflokkinn í þessu
sambandi og þó alveg sérstaklega árásir Jóhanns Haf-
stein og Mbl. á Ólaf Jóhannesson, eru því hinar órök-
studdustu og fjarstæðustu. Þær hafa ekki við minnsta
sannleikskorn að styðjast. Með þeim hefur verið sokkið
ÖHu dýpra í for óheiðarlegrar stjórnmálabaráttu og
blaðamennsku en áður eru dæmi um. Vegna þess að
Ólafur Jóhannesson hefur borið fram þunga gagnrýni,
sem ekki er hægt að hnekkja, er hafin gegn honum
persónuleg rógsherferð. í stað þess að biðjast afsökunar
á rógnum, þegar hann er afhjúpaður, er hert á honum í
nýju formi.
Ólafur Jóhannesson mun ekM tapa vegna þessara
árása, heldur mun þessi rógsherferð gegn honum auka
traust hans og álit. Svona hefur íhaldið jafnan ofsótt
alla þá, sem það hefur talið sér erfiðasta. Þegar röMn
hefur þrotið, hefur verið gripið til rógsins. Rógsherferð-
in gegn Ólafi Jóhannessyni staðfestir betur en nokkuð
annað, að íhaldið treystir sér ekki til að verja álsamn-
ingana með rökum. Hún skýrir það jafnframt vel hvers
vegna stjómarflokkarnir þora ekki að leggja málið und-
ir þjóðaratkvæðagreiðslu. Hún sannar þjóðinni betur en
flest annað hinn vonda málstað ríkisstjórnarinnar í ál-
málinu. Talsmenn góðs málstaðar þurfa ekki að grípa
til svona vinnuhragða.
TÍMINN
Walter Lippmann ritar um aiþjóSamál:
Það er ekki mesti vandinn
að vinna sigra í kosningum
AðstaSa Johnsons og Wilsons svipuð á margan hátt
Harold Wilson, forsætisráðherra Bretlands og Lyndon B. Johnson,
forseti Bandarikjanna, ræSast viS.
KOSNINGASIGUR Wilsons í
Bretilandi var hvergi nærri eins
mrkiíll og signr Johnsons for-
seta hér í BandaríkjnnMiim árið
1964, en engiu að síður veknr
hann sumar hinar sömu spurn-
ingar. Ef til vill er sú sprun-
ingin forvitnislegust, hve lengi
sé unnt að hailda miðri braut-
inni mitt milli ofganna með
þeirri aðferð einni ag varpa
hulu yfir alvarlegustu og mik
iXivægustu málin.
Aðstaða Wilsons er veik að
því leyti, að hann hefur að vísu
fengið leyfi til að finna úrræði
gegn kyrrstöðudofa brezka
efnahagslífsins, en hann liefur
ekki umboð tii að framXcvæma
neinar ákveðnar úrbætur. f
umboðsheimild Wilsons má
telja að gert sé ráð fyrir, að
stjórn Verkamannaflokkisins
reyni ekki að leysa efnaXiags-
vandann með atXcvæðamiklum
samdrætti, sem hefði í för með
sér verulegt atvinnuleysi, né
með því að fella gengi sterX-
ingspundsins. Wilson sezt held-
ur ekki að völdum í krafti
neinnar utanríkisstefnu, sem
samXcomulag sé um, hvorki að
því er varðar Evrópu né lönd-
in fyrir austan Suesskurð.
WILSON forsætisráðherra
hefur hlotið mifeið frægðarorð
fyrir kænsfeu og snilli í stjórn-
málabaráttu, alveg eins og
Johnson forseti hér í Banda-
rflcjunum. En sennilega á hann
effltir að komast að raun um,
eins og JoXmson forseti er tek-
in að reka sig á, að meira
þarf en hugfevæmni, kænsku-
brögð og fimi í stjórnmálabar-
áttu til þess að koma á ein-
ingu almennings og gera hana
varanlega.
Hvað stjórnmálin áhrærir
blasir sú staðreynd við þeim
báðum Wilson og Johnson, að
aðalandstöðuflofekurinn á báð-
um löndunum er sjálfur sér
ósamþyklcur og sundraður. Hið
feikna mikla meirihlutafylgi,
sem Johnson forseti Maut í
kosningunum 1964, byggðist að
töluverðu leyti á atkvæðum,
sem greidd voru fyrst og
fremst gegn Barry Goldwater.
Skoðanakannanir sýna að vísu
viðvarandi meiriXilutafylgi al-
mennings við Joimson svo að
nemur um 60 af hundraði, en
ljóst liggur fyrir, að lokið er
þeirri einingu Demoikrata, sem
birtist í kosningaúrslitunum ár
ið 1964.
Demokrataflokkurinn er al-
varlega klofinn í afs'töðunni til
stríðsdns í Vietnám og í ófriðar-
málunum sækir forsetinn í
raun og veru siðferðilegan
stuðning í samvinnu við hina
gömlu varðsveit repúblikana.
Þegar litið er í svip yfir ákaf-
asta stuðningsmannahóp forset
ans og þeir taldir upp öldunga-
deildarþingmennirnir, Long,
Russel, Dirksen og Hickenloop-
er, sér áhorfandinn í hendi sér,
að þarna er endurvakin eining
demokratanna frá Suður-fylkj-
unum og íhaldsamra repubXik-
ana, en þessi samfylking réði
lögum og lofum á þinginu allt
fram að hinum stórfenglega
kosningasigri árið 1964.
ÖGUGGASTA sönnunin fyrir
að þessi gamla eining sé að
komast á að nýju kemur fram
í því að lagt er æ fastar að for
setanum að stinga undir stól
velferðaráformum sínum
(„hinu mikla þjóðfélagi“), til
þess að unnt sé að kosta ófrið-
inn í Vietnam án þess að
hækka skatta. Hin gamla varð-
sveit repuhlikana kann á þann
háitt að koma fram alvarlegri
skerðingu á u mb óta áformum,
sem þeir fyrirlíta, til endur-
gjalds fyrir stríðsstuðninginn,
sem forsetinn á ekki völ á í
sínum eigin flokki.
Óhætt mun að taka þannig
til orða, að úrsiit brezku kosn-
inganna hafi, þrátt fyrir hinn
mikla meirihluta Wilsons, ver-
ið að því leyti óákveðinn, að
ekld er um neina virka ein-
ingu að ræða bak við sigurinn
eða sigurvegarann, hvorki í inn
anlandsmálum né utanríkis-
málum. Þegar Johnson forseti
hlaut kosningu gegndi allt öðru
máli að þessu leyti, og hann
hafði virka einingu að baki sér.
En hann hefur glatað þessari
einingu, ekki aðeins hvað ut-
anríkismálin áhrærir, heldur
einnig í innanlandsmálunum.
Einingin frá kosinguum
1964 hefur þokað um set og
við tekur af henni hin gamla
samvinna hægrisinna á báðum
ílokkunum, en hún réði lögum
og lofum á stjórnarárum Eisen
howers forseta og olli Kenne-
dy forsetameiri erfiðleikum en
nokkuð annað.
EF REYjNT er að gera sér
grein fyrir, hvað valdið hafi
afihroði einingarinnar, sem við
naut í kjöri Johnsons árið 1964
hygg ég að fyrst ber að minn-
ast þess, að þessi eining varð
til meðan á sjálfri kosninga-
baráttunni stóð. Aðstaða JoJm-
sons hvíldi á því heiti hans,
að störfum ríkisstjórnarinnar
yrði fyrst og fremst beint að
lausn innanlandsmálanna í ofek
ar síbreytilega þjóðféXagi, en
þessi lausn hafði lengi verið
vanrækt. Þetta heit fól í sér
að í afstöðu til utanrífeismál-
anna myndi ríkisstjóm John-
sons forðast þjóðrembing
Barrys Goldwateris, inna af
hendi störf sín án alls yfirlætis
og sneiða hjá þeirri afskipta-
semi, sem einkannandi var á
fyrstu árunum eftir stríðið.
Einingunni um Johnson for-
seta í kosningunum 1964 var
sundrað með því að ganga á
bak heitunum, sem þá voru
gefin. Heitunum hefur í raun
og sannleika verið snúið við.
Ákveðið var að heyja banda-
ríska styrjöld í Vietnam og
láta mæta afgangi vegna striðs-
ins að efna fyrirheitið um
lausn vandans í innanlandsmáX-
unum.
Af öllu þessu má berlega sjá,
að eining byggist ekki á því
að draga hulu yfir viðfangsefn
in eða skrökva um þau, heldur
hinu gagnstæða, að ná skýru
ljósu samkomulagi um megin-
málin.