Lesbók Morgunblaðsins - 16.01.1927, Blaðsíða 6

u
LE8BÓK MORSUNBLAÐSINS
10. jan. ’27.
nota krafta sína' Það er nú orðið
alsiða í þessu landi, að sameina
þau börn í hverja deild, sem best
eru fallin til þess að vinna sam-
an, vegna svipaðra hæfileika. —
Áður, meðan þ.au voru innan um
meðal börn, fór þeim minst fram
af öllum í bekknum í hlutfalli við
vit sitt. Kenna.rinn ljet sjer nægja,
að þau lykju því starfi, sem
bekknum var sett fyrir. Þau
luku því á svipstundu. Þeim v.ar
það engin þraut. En svo sárleidd-
ist þeim að hanga og bíða, meðan
hin þreyttu við verkefnið. Starfs-
þráin knúði þau td þess að gera
eitthvað, og þá v.ar ekki annað
fyrir hendi, en að glettast til við
þá, sem næstir vo ru- Þetta olli
oft angri og ama í öllum bekkn-
um. Það vildi jafnvel til, að
kennari efaðist um .að einhver
órabelgurinn væri með ölluni
mjalla. En svo þegar sálarfræð-
ingurinn prófaði hann, kom upp
úr kafinu, að hann v.ar mörgum
árum á undan bekknum að viti.
EfÞr að búið var að færa hann
upp um tvo bekki, naut hann sín,
v.ann og kepti við bekkjarsyst-
kini sín. Þótt hann væri lægri í
loftinu var hann jafnaldri og
jafningi þeirra vitsmunaléga. —
Þetta er eitt af hinu mikla gagni
og margvíslega, er mæling.ar vits
og þekkingar hafa gert, að nú er
hægt að sameina þessi afburða-
börn og ætLa þeim þroskandi starf.
Þau þurfa ekki lengur að sitja
hjá meðan öðrum er kent. TTr
flokki þeirra koma vanalega leið-
togar og foringjaí- í fr.amtíðinní,
sem bera uppi þrif og hamingju
þjóðarinnar.
Mjer var forvitni á að sjá
þennan hóp, því það var búið að
segja mjer, að þau væru tveimur
til þremui' árum á undan jafn-
öldirum sínum að viti. Þegar jeg
kom inn, stóðu öll börnin upp í
einu og buðu mjer góðan dag,
eins og með einum munni. Jeg
talaði fyrst í 50 mínútur og sagði
þeim frá íslandi. Eftirtekt þeirra
var eins og best gerist rheð full-
orðnum- Þá leyfði jeg þeim 'j5
spyrja, og stóð ekki á góðum
spu*rningum. Til dæmis spurði
eitt þeirra hvernig íslendingar
hefðu farið að viðhalda norræn-
unni, þar sem aðrar Skandinavíu-
þjóðir breyttu henni og blönd-
uðu. Ann.að spurði hvernig stæði
á að svona mikill munu*r væri á
loftslagi á Grænlandi og íslandi.
Loks stóð ein stúlkan upp og
hjelt stutta laglega tölu og þakk-
aði mjer komuna.
Þ.að átti að vera samkoma með-
al barna úr neðri bekkjum, og
var mjer boðið að vera viðstadd-
ur. Þegar við komum út á leikvöll-
inn, var búið að afgirða þar dá-
lítinn blett undir hlið skólans. A
blettinum voru ýms ,,listaverk“,
sem börnin í þriðja bekk höfðu
biiið til.
Nú kom þriðji bekkur og raö-
aði sjer við girðinguna- Þá kom
hinn fjórði og rað.aði sjer þar
utan við, og svo koll af kolli. —
Yst stóðu kennararnir. Þá op-i-
uðust dyrnar og átta ára stúlka
kom út og hjelt ræðu. Hún var
einörð og talaði skipulega. Fyrst
sagði hún, að börnin í þriðja
bekk hefði langað til að vita eitt-
hvað um mjólk. Hún sagði ,að þau
hefði lítið annað vitað um hana,
en að hún var góð á br.agðið. Þá
skrifuðu þau nokkrum húsfreyj-
um og spurðu þær, hvaðan þær
fengju mjólkina. Þeim va<r sagt
að hún kæmi frá mjólkurbúimi-
Þá kom þeim saman um að heim-
sækja mjólkurbúið. „Jaek segír
ykkur hvað við sáum þar“, sagði
litla stúlkan og fór ofan af tröpp
unum. Lítill drengur kom út og
skýrði frá því, sem þau hefðu
sjeð í mjólkurbúinu. Þegar þau
komu heim þaðan, höfðu þau *rætt
um það, sem þau höfðu sjeð,
skrifað stílá um það og loks bú-
ið til bæði heilt mjólkurbú cg
heila búj;'rð með fjölda af kúrn.
Þetta alt var þarn.a innan girð-
ingarinnar. Litli fyrirlesarinn var
lengi að útskýra alt viðvíkjandi
nautgriparækt, fóð*ri, mjöltun o. s.
frv. Þá kom stúlka og sagði frá
meðíerð mjólkur, ostagerð, smjör-
gerð og fleira. Jafnóðum og þáu
sögðu frá, bentu þau á gripi þá,
er þau höfðu gert og táknuðu það
er þau voru .að lýsa.
Að þessu loknu fó*r fiam dálít-
ill sjónleikur. Borð stóð uppi á
tröppunum. Á því stóð mjólkur-
glas. Drengur kom að borðinu og
horfði undrandi á mjólkina. Þá
komu út nokkur börn, hvert af
öðru- Þau höfðu svuntur og húx-
ur úr hvítum pappíir og voru
nauðalík til .að sjá og mjólkur-
flöskur. Hvert barn átti að tákna
víst efni í mjólkinni, og var nafn
þess pr.entað á húfuna. — Fyrsta
bámið gekk ,að drengnum cg
spurði hann hvort hann drykki
mjólk. Drengur neitaði því. Hon-
um va*r sagt, að það mundi vera
kominn tími til þess fyrir liann.
Þá gekk næsta barn franr og sag5i:
„Jeg er fitan í mjólkinni, sein
held þjer heitum,“ það næsta
sagði: „Jeg er eggjahvítuefnið,
sem byggi upp blóð þitt og vöðva.
Ekkert eggjahvítuefni er hollara
en það, sem er í mjólkinni“ - —
Næsta barn sagði: „Jeg er kallc-
ið í mjólkinni, sem byggi upp bem
þín og tennur“. Sykur, bætiefni,
jám og fleitri komu, og sagði hvert
sína sögu. Það bárnið, sem fyrst
liafði komið, spurði nú drenginn,
hvað hann hefði lært af þessu.
Hann sagðist hafa lært, að það
væri holt fyrir sig að drekka
mjólk. Honum er sagt, að hann
skuli þá láta sjá og drekka mjólk-
ina. Hann gerir það, og leikurinn
er á enda og allir klappa.
Þetta er lítið sýnishorn á þeirri
aðferð, að flokka námsefninu um
áhugarík störf af barnanna hálfu.
Telja það í athöfnum og reynslu-
atriðum fremur en blaðsíðum. —
Að leggja áherslu á að auka heil-
brigði barnsins, fjelagsþroska þess
og víðsýni ekki síður en kenna því
að lesa, skrifa og reikna. Að það
fái að lifa heilbrigðu starfslífi og
glöðu og reyna á sem flest öfl sín,
andleg og líkamleg.
Ósvar.að á jeg spurningu í grein
Sigurðar Nordals háskólakennara.
Greinin stendur skrifuð í fyrsta
hefti tímaritsins Vöku, og hljóð-
ar spmrningin þannig: „Hvemig
getur Steingr. leyft sjer að segj;a,
að það sje margsannað, að mæl-
ingarnar borgi sig.“
Mjer er ljúft að rökræða þetta
merkilega mál við svo ágætau
mann. Mun jeg áreiðanlega svara
spurningunni á sínum tíma- En
jeg ge*ri það ekki ,að þessu sinm,
bæði vegna þess, að jeg þarf að
verja tíma mínum til annars nú
sem stendur, og eins vegna hius,
að jeg vildi sv.ara svo rækilega,