Lesbók Morgunblaðsins - 25.11.1951, Blaðsíða 12

560
LESBÓK M0RGUN3LAÐSINS
/ Þeim nöfnum var ví>1 til vina og
eitt sinn kemur sá eldri að náli við
þann yngri og spyr hanr hvcrt hann
vildi ekki fá biskupsd )Uurin;i fyrir
konu, ei hcnn ætti kost i Yntii I'dd-
ur kvaöst það að vísu ff {inn / i; s, en
þarflaust væri um að ra-ða, ;vo frá-
ieitt væri að slikt gi*1i til greina
komið. Sá eldri kvað ekhi víit a5 svo
væri sem hann heldi, o;, kvac st hann
skyldu geta komið því ;il leiiií.r. „En
þá bið jeg þig,“ kvað ha 11, „a5 minn-
ast min, þegar brúðkaupið verður, og
lofa mjer að sitja veislu þín£.“ Hinn
kvrað það síst of mikið, en ekki lagði
hann mikinn trúnað á c rð nafna síns
og slitu þeir svo talinu. h ú er þess að
geta, að þau biskupsh.cn á ta ema
dóttur barna, þegar þdta var. Var
hún væn yfirlitum o j hir.n besti
kvenkostur. Biskupsfrúir var c rðiögð
fyrir guorækni og fór á cegi h’-crjum
til bænahalds úti í ki. kju cj hafði
þá döttur sína jafnan i eð ;j i. Nú
hagaði svq til í Skáll - 1 i, ai lvyni-
göng lágu úp. biskupsstatu tii kirkj-
unnar. Vissi eldri Oddur gó.5 skil á
allri húSaákipan, og eitt sinii rjett
áður en þær biskupsma;3gu • gengu
út- til- síns venjulega bæi.halds,
skreið hann-um leyn göngin út í
kirkju Qg kom sjer fyrir í stclkrókn-
um, þar sem var svo skuggsýr.t að
engm voh Var á að hann yrð sjeður.
Lítlu sðihhá ganga þa;r mæðfur í
kibkjuna. Krjrúpa þær því nast fyrir
framan gráturnar og lesa þar lænir
sjnarv sem þ^er voru var.ar í h ;;nanda
híjóði. En ér þær höíðu haft yfir
fyrsíá hlut’á' bænagjörðí rinnar, heyrð
ist bískúþsfrúnni sem annarleg rödd
bæríst heani að eyrum utan úr kirkju
hvelfingunni. Gefur hún sig i fyrstu
ekki að þessu, en er þessu heldur
áfram, gat hún ekki að sjer gjört
að géra andartakshlje á bxmþuli
slnu. Heyrir-hún þá greiniíegn, að
röddin segir hægt og skýrt: „Eigðu
hann Odd.“ Hún furðar sig mjög á
þessu en fer þó aftur að lesa. Eftir
litla stund verður henni þó á að hlusta
aftur eftir, ef hún heyrði röddina.
Berst hún henni þá aftur að eyrum,
og skýrar en nokkru sinni fyrr heyrir
húu að s&gt.ær: „Eigðu hann Odd!“
Svq. kátíðlega hljómaði rödöin, að
bi'skúpsfrúin efaði nú ekki að hjer
m væri um guðlega rödd að ræ5a. Hún
svarár því ög segir: „Hvorn Cdiinn,
drottinn minn?“ „Þanr, sen. kamr-
ana mokar og kaplana birkir,“ svar-
aði röddin. Nú spyr biskupsfrúin
dóttur sína, hvort hún hafi heyrt
r.okkuð. f.vað hún já við þv', og
l.nfð: hfm Iieyrt alt hið jama cg nóðir
l.onnar. Vcrður biskuus t.'únr þ.t svo
niki J um þetta, að h ú, sten itr upp
þega.’ frá bænagjörð.nci og h * dur
inn í s ofu til biskups oj; segii .cnurn
írá h.rni merkilegu vi:ra i sinni. Þótíi
biskvpnuir. þetta ekki síður marki-
legt ng; efaði eigi að hjc;r hef5 írein
\itrun átt sjer stað. Fanst aonum
guðr.e tni konu sinnar nafa nú borið
hinn fegursta ávöxt. líalla þau .uðan
j ngn Odd fyrir sig, en éður er hann
þ ó létinn taka laug og skera hár sitt
cg fcnginn ný alklæci til að ftra í.
Síðan spyr biskup hann, hvcr. nann
vilji ekki ganga í skó cnn hjá sjer
um ve'.urinn. Þekkist Oiiur ]v ð feg-
inn. Fer hinn nú í skó!aim cg leyn-
ist brátt dugandi r.á r ssveinn. Er
skerrsl fré því að seg. £, að eitir 3
vetur útskrifast hanr. i- S’ s olts-
skóla rneð ágætum v tinisb rði. Er
hann síðan vígður til kapáá.ns á
Staðinm og jafnframt er haldifi brúð-
kaup þeiria biskupsdótu r n ;j rnik-
illi viðhöfn og rausn. Hafði eldri
Oddi r aldrei setið svo ví;glega \ eislu
fyr, er.da mest til þessa unn.ð. Yngri
Oddir situr nú sem kapelán í Skál-
holti í nokkur ár, eða þar til biskup
endast Þá hlýtur hann Liskupsstólinn
að hor.um látnum.
Gegrum ornisból
frá /..ustfjörðum til Vest 'jar.ia.
Eins og menn vita eru heller nckk-
uð algengir hjer á lantíi, einkum í
hraunum, og er Surtshellir þeirra
mestur og frægastur. Veit enginn alla
lengd hans, en talið er að hún skipti
kílómetrum. Er ekki ólíklegt að þessi
lítt kannaði myrkurheinur, som eng-
inn hefur hingað til karnað til fulls
nje kcmist fyrir endann á, hafi átt
nokkurn þátt í því að skapa hinar
furðulegu bjóðsagnir okkar um botn-
lausu hellana og óralörgu berggang-
ana, er áttu að ná þvert í gegn um
stóra fjallgarða eða jafrjvel fcygðar-
laga og landshorna milli. Fer hjer á
eftir ein slík þjóðsögn og ekki sú
tilkomuminsta:
Það bar við eitt sinn á Austfjörð-
um, að sakamaður var þar tcikinn
höndum af yfirvöldunum, cg átti
hann að flyíjast suður í Gályafcraun
til lífláts. Eru því menn til íengnir
að fara með sakamann og hann bund-
inn niður á hest, svo að hann gæti
ekki hlaupist á brott frá þeim. Er
þeir hafa farið eina dagleið, á þeir
að áliðnu kveldi í brekku einni. Bið-
ur þá sakamaður þá að leysa sig, svo
að hann geti gengið örna sinna. Er
þetta látið eftir honum, cn fastar gæt-
ur hafðar á honum á meðan. En svo
bar við að í þann mund, sem saka-
maður er leystur, flýgur að þeim stór-
fugl einn með gargi og vængjaslætti
og slettir driti á hofuð þeirra um leið
og hann flýgur fram hjá. Bregður
þeim svo við þetta, að þeim verður á
að taka augu af sakamanni á meðan
þeir horfa á eftir fugli þessum, sem
þeim þótti næsta mikill og ókenni-
legur. Hafði hann nef og klær því
líkast sem af járni væri. En þegar
þeir ætla aftur að líta til sakamanns-
ins er hann horfinn. Gera þeir þegar
leit að honum og ganga þar vítt um
kring, hvar sem þeim kemur í hug,
en ekkert sjá þeir af sakamanni frek-
ar en hann hefði sokkið í jörð niður.
Að síðustu komu þeir að opi á stórri
gjótu í brekkunni þar skamt frá sem
þeir höfðu áð. Skríða þeir inn í gjót-
una og halda þá þetta vera op á
hellismunna. Finna þeir að göng
liggja þarna inn í hólinn og ætla að
sakamaður gæti hafa falið sig þarna
inni. Vilja þeir því halda lengra inn
göngin, en brátt verða þau svo þröng
og myrk að þeir treystast ekki til að
halda lengra og snúa við til opsins
aftur. Kváðu þeir líka svo mikla ó-
þefjan þar inni, að engum myndi þar
líft til lengdar. Verða þeir nú að gefa
upp lritina og snúa við aftur ofan til
bygða við svo fcúið. Líða nú margir
dagar og er spurst fyrir um saka-
mann í öllum nærliggjandi sveitum,
en hvergi kemur hann fyrir. *
Tveimur vikum eftir að atburður
þessi gerðist var bóndi á bæ einum
á Vestfjörðum að rýja fje sitt með
fólki sínu. Var fjárrjettin undir
hamrahlíð við vítt hellisop, og var
enda hellisopið nokkur hluti fjár-
rjettarinnar. Verður fólk þá vart við
að maður kemur fram í hellismunn-
ann og út í fjárrjettina. Var hann
mjög illa til reika, en þó að sjá heill
og ólaskaður. En undarlega bar hann
sig til, enda kom í ljós að hann var
sjónvana orðinn, er hann kom fram í
dagsbirtuna. Nú er maðurinn tekinn
og borinn í forsælu, ef verða mætti
að blindan rynni þá af honum. Nær
maðurinn sjer þá bráðlega og fær
I