Lesbók Morgunblaðsins - 07.12.1952, Blaðsíða 1
46. tbL
XXVII. árg.
JílorgLinWatið in$
Sunnudagur 7. desember 1952
Davíð Stefánssofi:
GRÖÐIIR OG GÆFA
Ræða flutt 1. des. á svölum Alþingishússins
EKKI ALLS fyrir löngu kvað er-
lendur vísindamaður upp þann úr-
skurð, að ísland gæti með naum-
indum talizt byggilegt land. Áður
þóttist annar hafa leitt að því rök,
að öll menning hörfaði undan hit-
anum — í norðurveg. Þriðji taldi
vestrænt menningarlíf ekki aðeins
á hraðri ferð norður, heldur norður
og niður.
Stundum bera staðhæfingar vís-
indanna svo ótvírætt mark sleggju-
dóma, að jafnvel leikmenn dirfast
að hreyfa andmælum. Enginn neit-
ar því, að víða er loftslag mildara
en á íslandi, gróður meiri og fjöl-
breyttari, og þó er það sízt verr
sett ýmsum öðrum löndum og
landshlutum á norðurhveli jarðar.
Víst er hér við marga erfiðleika að
etja, og ná þó ekki hingað ýmsar
meginplágur, sem þjá íbúa annarra
landa. Hér frýs jörð í frostnepj-
um, í suðri sviðnar hún í eldi sól-
ar. Uppskerubrestur er hér sízt tíð-
ari en í öðrum löndum, frjómoldin
íslenzka fóstrar kjarngresi, þótt
ekki sé hávaxið, loftið er hreint
Davíð Stefánsson
og heilnæmt, enda hefur hér þjóð
dafnað rúm þúsund ár, — og ber
engar menjar kyrkings eða úrkynj-
unar, en er fyllilega jafnoki ann-
arra þjóða að líkamsþrótti og and-
legu atgerfi. í lífsbaráttu sinni hef-
ur hún treyst guði og sjálfri sér
og getur í dag, án þess að blygðast
sín, horfzt í augu við alheiminn —
frjáls og stórhuga. Hún hefur sigr-
azt á ótal plágum, sem yfir hana
hafa dunið, engu síður en aðrar
þjóðir, og sannað það með lífi,sínu,
að staðhæfing vísindamannsins,
sem kvað land hennar lítt byggi-
legt, — eru staðlausir stafir.
En það eru fleiri en þessi and-
legi samherji Hrafna-Flóka, sem
fundið hafa hvöt hjá sér til að
niðra landi okkar, bæði á innlend-
um og erlendum vettvangi. Fyrr og
síðar skráðu erlendir ferðasögur
héðan. Sumir þeirra höfðu jafnvel
aldrei til íslands komið, en höfðu
farmenn að sagnaranda, gaman-
sama og gífuryrta. Þá góðu drengi,
sem fyrstir andmæltu þessari fár-
ánlegu fræðslu, mun óhætt mega
telja til fyrstu fylkingarinnar í
sjálfstæðisbaráttu íslendinga. En
svo bættust fleiri í hópinn.
Okkur er margt annað tamara
en hefja aðra til skýjanna, og
kunna þó margir að meta það, sem
vel er gert. Fáir munu þeir ís-
lendingar, sem ekki minnast Jóns
Sigurðssonar með lotningu. Hann
var foringinn með fólkið að bak-