Lesbók Morgunblaðsins - 21.03.1981, Blaðsíða 6

Cahier nummer 22
Europese reeks
nummer 3
Dichters en
Dichtkunst Uit Europa
Poétes et
Poésie d’Europe
Poets and
Pcetry írom Europe
Dichter und
aus Europa
1950 - 1980
Ljóöin birtust í Evrópu-
Ijóöum 1950—1980 og
voru upphaflega ort á ís-
lenzku. Höfundurinn snar-
aöi þeim á ensku, en
Roberto Sanesi hefur þýtt
þau ítölsku. Lesbók mun
engu aö síöur áfram sem
hingaö til halda sig viö þá
reglu aö birta einungis Ijóö
á íslenzku, — þýðingar
þessara Ijóöa á ensku og
ítölsku eru einungis látnar
fljóta meö til gamans fyrir
þá lesendur sem þykir
forvitnilegt aö kynnast
sama Ijóöi á þremur tung-
um.
Thor Vilhjálmsson
VINDURINN
Vindurinn
láttu hann hefja þig upp á sinn
stórvaxna einmana meið
á háa prúöa grein
og þyrla þér íþyti laufs
þeyta þér síöan til jarðar niður
ekki til að kremja þig
emja uglur þöglar varla þá
svo hann lemji þér ekki við skýin
svörtu
þegar máni bryddar þau ósviknu
silfri
og rekur þau áfram í æöi
og einsamleika
EF OG ÆTÍÐ
Ef og ætíö angist vígöur í
ryklausu tómi
seytla lát banvænt ar á barminn
holdugra matróna
í nótt í angist
iórast skaltu synda sem aðrir
drýgðu glatt
á hillum glotta hauskúpur í
djúpum kjöllurum
hrapa
hvirflast marklaust um hyldjúpt
sund til jarðar
í hríöarkófi
hreggi innsækinna geisla að
deyða þá djörfu
ó heigull í hugsun þinni
huglausir menn
rísið
rísið og óttist yðvara endalykt
THE WIND
The wind
let the wind take you upon his big
lonely tree
and whirl you in the rush of leaves
and throw you down
not to crush you
against the black clouds
when the moon rims them with solid
silver
driving them past in fury
and loneliness
IF AND EVER
lf and ever never brought to pain in
dustless void
shover piles of deadly grains to fleshy
matrons bosom
you tonight in anguish
shall repent the sins of others
skulls on shelves in cellars grin
spin to ground with no avail through
hail
hail of ingrown rays to kill the brave
cowards of the mind
rise
rise to fear your own extinction
IL VENTO
II vento
lasciate che il vento vi prenda
sopra il suo grande albero deserto
vi faccia roteare nel gorgo delle foglie
vi scaraventi giú non per spezzarvi
contro le nuvole nere
quando la luna le orla di solido
argento
conducendole via furiosamente
e in solitudine estrema
SE E SEMPRE
Se e sempre mai condotto a
sofferenza
in vacuo senza polvere
ammucchi mucchi di funebri granelli
su seni flaccidi vasti di matrone
stanotte nell'angoscia
ti pentirai dei peccati degli altri
su ripiani in cantina crani ghignano
che rotolano a terra senza aiuto
e fra i saluti
saluti
di raggi nati da dentro ad uccidere
eroici
codardi della mente
sorgerai sorgerai per temere
la tua estinzione stessa
Sigurður Skúlason magister
Nokkur aðskota-
orð í íslensku
BEGÓNÍA, skáblaö, ættkvísl plantna
úr heitum löndum (OM). Þessi vinsæla
skrautjurt er heitin eftir frönskum
manni, Bégon aö nafni. Þ. Begonie, d.
begonie, e. begonia. Finnst í ísl. ritmáli
frá árinu 1931 (OH), en er auövitaö
talsvert eldra í talmáli eins og gengur.
BIBLÍA, heilög ritning (OM). Sumir
rita biflía og telja þaö réttari rithátt eftir
stafsetningarreglum nútímaíslensku.
Orðiö er komið af biblia í grísku sem
merkir: bækur og er fleirtala af biblion,
smækkunarorömynd af biblos sem
merkir: papyrusbörkur og dregur nafn
af hafnarborginni Byblos í Fönikíu, en
þangaö var papyrusinn fluttur frá
Egyptalandi. Þ. Bibel, d. bibel, e. Bible.
Oröið finnst í ísl. fornmáli og merkir
þar bók sem er skrifuð á latínu (Fr.).
BÍLÆTI, mynd, aögöngumiði (OM).
Orðið er komið af billet í frönsku sem
hefur ýmsar merkingar, m.a. lítiö bréf
og aögöngumiöi (billet d’entrée), en á
rót sína aö rekja til billa í miðaldalat-
ínu. Þ. Billet, d. og e. billet. Finnst í ísl.
ritmáli frá árinu 1547 (OH). Oröið bílæti
í merkingunni mynd finnst í ísi. forn-
máli. Þaö hét í fornensku bilæti (Fr.).
BILLJÓN, milljón milljónir (OM). í
Frakklandi og Bandaríkjunum merkir
þetta orö: milljaröur, þ.e. þúsund
milljónir. Þaö er komiö af billion (eldra
bi-million) í frönsku. Þ. Billion, d. og e.
billion. finnst í ísl. ritmáfi frá árinu 1865
(OH).
BINGÓ, sérstakt spil með mörgum
þátttakendum þar sem úrslitin velta á
merktum kúlum serrTvél velur úr (OM).
Þetta spil halda menn aö sé komiö frá
Englandi, en um uppruna heitis þess
vita menn lítið. E. og d. bingo. Þaö
hefur tíðkast í ísl. tal- og ritmáli síöustu
áratugina.
BÍÓ, kvikmyndahús (OM). Oröiö er
stytting á biografteater. Bíó er komið
af gríska oröinu bios sem merkir: líf,
sbr. oröin lifandi myndir eins og
kvikmyndir voru fyrrum nefndar. D.
bio. Finnst í ísl. ritmáli frá árinu 1911
(OH).
BISKUP, æösti maöur kirkjunnar í
stifti eöa biskupsdæmi (OM). Oröiö er
komiö af episkopos í grísku og merkir:
eftirlitsmaöur, lat. episcopus. Þ. Bisch-
of, d. biskop og bisp, e. bishop. Finnst
í ísl. fornmáli (Fr.). Þar finnst einnig so.
biskupa (þ.e. ferma) börn.
BLÝANTUR, ritblý (OM). Oröiö er
komiö af blyant í dönsku sem hét áöur
blyantspen og blyertspen af blyerts
sem merkir blýmálmur. Á sænsku
heitir blýantur blyerts og blyertspenna.
Oröiö finnst í ísl. ritmáli frá árinu 1641
(OH).
BOBÍNET, ofiö efni, líkt og knipl-
ingar, m.a. haft í gluggatjöld. Orðiö er
komið af bobbinet í ensku, dregið af
bobbin sem merkir: spóla, en þaö orð
er komið af bobine, spóla, í frönsku. d.
bobinet. Finnst í ísl. ritmáli frá árinu
1899 (OH).
BOX, pósthólf, bankahólf, dós,
málmkassi; lestarhólf (OM). Oröiö er
komiö af buxis í latínu, gr. pyksis og
merkir: askja úr sortulyngsviði. E. box
(sem merkir m.a.: sortulyngsviöur), þ.
Box, d. boks. Finnst í ísl. ritmáli frá
seinni hluta 18. aldar (OH).
BOX, hnefaleikar, boxa, slá meö
krepptum hnefa, boxari, hnefaleika-
maöur (OM). Þessi orö eru komin úr
ensku þar sem þau heita í sömu röö:
boxing, box, boxer; d. boksing, bokse,
bokser. No. box og so. boxa finnast í
ísl. ritmáli skömmu fyrir aldamótin
1900 (OH).
BOLSÉVÍKI, meirihlutamaöur í
rússneska jafnaðarmannaflokknum
fyrir byltinguna 1917; kommúnisti
(OM). Oröiö er komiö af bolsjevik í
rússnesku, en þaö er dregiö af bolsje
sem merkir: meiri. Þ. Bolschewist, e.
Bolshevik, d. bolschevik og bolchevik.
Finnst í ísl. ritmáli frá árinu 1924 (OH).
BÓNUS, aukaútborgun á aröi fyrir-
tækis (einkum tryggingafélags til hinna
tryggöu) (OM). Oröiö er komiö af
bonus, góður, í latínu. D. og e. bonus.
Finnst í ísl. ritmáli frá árinu 1897 (OH).
BÓRAX, burís, bórsúrt natríum, not-