Lesbók Morgunblaðsins - 03.12.1983, Side 5

Stóri-Hamar
í Öngulstaðahreppi.
RAI3I3
Að gera hreint fyrir sínum dyrum
Áríð 1968 var haldinn utanríkisráð-
herrafundur NATO hér í Reykjavík. Þetta
var um hásumar og veður eins og það getur
best orðið í bænum. Dean Rusk var þá utan-
ríkisráðherra Bandaríkjanna og er hann
gekk frá Lækjartorgi meðfram Tjörninni í
átt að Hótel Sögu, varð honum að orði:
Reykjavík is a gem of a city (Reykjavík er
gimsteinn meðal borga). Ég veit ekki hvort
okkur Reykvíkingum er þessi staðreynd
nógu ljós. Umgengni okkar við borgina
bendir stundum til þess, að svo sé ekki. Ég
ólst upp við koiareyk í Reykjavík frá
1927—1944, svo ég þekki vel muninn á
reyklausrí borg og borg mengaðri kolareyk.
Þeir sem hrintu í framkvæmd Hitaveitu
Reykjavíkur verða aldrei nógsamlega lofað-
ir. Markmið okkar á að vera: Hrein borg,
fögur borg. Til þess þarf að vísu stórátak,
en mig langar að nefna nokkur atríði, sem
ég kem auga á við lauslega athugun:
1. Efia ióðahreinsun.
2. Bæta viðhald húsa.
3. Endurskipuleggja bíiastæðismál.
4. Fjarlægja öli bílhræ úr borginni.
5. Herða mengunarvarnir frá verksmiðj-
um.
6. Efla hreinsun gatna og gangstétta.
7. Gera löggæslu í borginni raunhæfa.
Mun ég nú reyna að gera grein fyrir
hugmyndum mínum um ofangreind atriði.
Um 1. Á hverju vori er birt frá borgaryf-
irvöldum auglýsing um lóðahreinsun og
gefinn ákveðinn frestur til þess að ijúka
henni, oft miðað við 17. júní. Ennfremur
fylgir hótun um, að ef húseigandi sjái ekki
um lóðahreinsunina, þá muni Reykjavík-
urborg framkvæma hana á kostnað Ióðar-
hafa. Við þessa hótun er aldrei staðið.
Þessu þarf að breyta.
Um 2. Flestir húseigendur vilja halda
húsum sínum vel við, en þeim reynist það
oftast mjög erfitt vegna fjárskorts og hárra
fasteignagjalda. Mikil hjálp yrði í því að
stofna lánaflokk við Veðdeild Landsbank-
ans, þar sem húseigendum væri gefinn
kostur á hagkvæmum lánum tii viðhaids
húsum sínum. Borgarsjóður Reykjavíkur
ætti svo að lækka fasteignagjöid oggera
viðhald frádráttarbært frá skatti og útsvari
eins og áður tíðkaðist (í samráði við fjár-
málaráðuneytið). Frá turni Hallgríms-
kirkju má sjá hve hrikaiegt viðhald er á
þökum borgarinnar. Reykvíkingar ættu að
iíta upp í einn turninn og sjá það með eigin
augum.
Um 3. Bíiastæðismál borgarinnar eru
komin í algert öngþveiti. Við útfarir í
Dómkirkjunni keyrir um þverbak. Seðla-
bankabíiageymslan leysir einhvern vanda,
en best væri að búa út bílastæði sunnan
Hringbrautar milli Umferðarmið-
stöðvarinnar og Gamla Garðs og hafa
ókeypis strætisvagnaferðir þaðan í miðbæ-
inn.
Um 4. Númerslaus bílhræ hafa verið til
stórlýta í Reykjavík. Heilbrigðisfulltrúinn í
Kópavogi virðist hafa leyst þetta mál hjá
sér og ætti starfsbróðir hans í Reykjavík að
geta leikið það eftir.
Um 5. Áburðarverksmiðjan hefur valdið
stórtjóni á eignum Reykvíkinga fyrír utan
hinn hvimleiða græna? reyk. Forráðamenn
heita nú því, að fyrir þetta hafi verið kom-
ist með nýrri verksmiðju, en stutt var í
bilun hjá henni, sem vonandi verður ekki til
langframa. Peningalyktin á Kletti er einnig
mjög hvimleið, þrátt fyrir reykháfinn Fýlu-
bana.
Um 6. Borgaryfirvöld og íbúar höfuðstað-
arins þurfa sameiginlega að gera hreint
fyrír sínum dyrum í víðtækustu merkingu
þeirrar setningar. Það þarf að liggja alger-
lega á hreinu, hvað er í verkahríng borgar-
innar og hvað sé skylda húseigenda. Ég
hreinsa gangstéttina fyrir framan mitt hús,
égmoka af henni snjó eftirgetu, ég tíni allt
rusl af stéttinni og þykist ekkert of góður
til þess. Ennfremur sker ég illgresi á mót-
um gangstéttar og grindverks. Mér iíður
ávallt betur, þegar ég hefi þanniggert
hreint fyrir mínum dyrum. Um gatna-
hreinsun á borgin tvímæialaust að sjá, en
erfitt er fyrir borgarstarfsmenn að hreinsa
í rennusteinum, þegar bíll er þar við bíl.
Þarf að auglýsa hreinsun með fyrirvara,
þannig að menn geti flutt bíla sína.
Um 7. Löggæslu í borginni er stórábóta-
vant. Kemur þar vafalaust til mannfæð, svo
og sú ranga stefna, sem lögreglustjóri hefur
fylgt, að breyta öllu eftirliti í bílaeftiríit, en
hinn gangandi lögregluþjónn er orðinn
mjög sjaldséður. Þarna þarf að vera hæfi-
leg skipting milli eftirlits lögreglunnar úr
bíium annars vegar og hins gangandi iög-
reglumanns hins vegar. Meginhluti bíl-
stjóra tekur ekkert mark á skiltum, sem
banna bifreiðastæði, þeir leggja hvar sem
þeim sýnist.
- O -
Margir útlendingar furða sig á þeirri
helti í þjóðarsái íslendinga að viija helst
vekja á sér athygli með því að brjóta flösk-
ur sem víðast og tíðast. Þessu þurfum við
að hætta, svo og að henda rusii frá okkur
hvar sem er, tæma öskubakka bílanna í
öskutunnu, en ekki á gangstéttina og fyrst
og fremst tína rusl upp af víðavangi, án
tiilit til þess, hvort það er eftir okkur sjálfa
eða einhvern annan. Við sköpum aldrei fag-
ra borg eða fagurt land, ef við segjum allt-
af: Þetta rusl er ekki eftir mig, ég tíni það
ekki upp.
Norður í Eyjafirði er bær, sem heitir
Stóri-Hamar. Þar er snyrtimennska svo al-
ger, að þar er útiiokað að finna brunna
eldspýtu á hlaðinu. Svipað má segja um
aðra bæi í Öngulstaðahreppi. Tökum þessa
bændur okkur til fyrírmyndar.
Leifur Sveinsson