Alþýðublaðið - 18.03.1987, Side 12

Iþýóu
Miðvikudagur 18. mars 1987
Alþýðublaðið, Ármúla 38, 108 Reykjavík
Sími: (91) 681866, 681976
Úleefandi: Blað hf.
Rilstjórar: Árni Gunnarsson og Ingólfur Margeirsson
Blaðamenn: Örn Bjarnason, Ása Björnsdóllir, Krislján Þor-
valdsson og Jón Daníelsson
Framkvæmdastjóri: Valdimar Jóhannesson
Skrifslofa: Halldóra Jónsdóttir og Eva Guðmundsdótlir
Setning og umbrot Alprent hf., Armúla 38
Prentun: Blaðaprent hf., Siðumúla 12
Áskriftarsíminn
er681866
Dönsk skip fluttu sovéska
skriðdreka til Bandaríkjanna
Danska skipið „Errie“ hefurflutt vopn til Contra-skœruliða íNicaragua, eftirþvísem segir ískýrslu Ihrn-nefndar Bandaríkjaþings.
Leyniþjónusta Bandarikjanna,
CIA, viðurkennir að hafa fengið
marga sovéska skriðdreka af gerð-
inni T-72, sem voru að sögn bandar-
ískra fjölmiðla fluttir frá fran til
Bandaríkjanna, með dönsku skipi,
sem einn af lykilmönnunum i írans-
málinu, Oliver North ofursti tók á
leigu.
Það var sjónvarpsstöðin NBC
sem ljóstraði því upp að Banda-
ríkjamenn hefðu fengið sovéska
stríðsvagna frá Mið-Austurlöndum
og að þeir hefðu verið fluttir með
danska skipinu „Erria“, sem er í
eigu fyrirtækisins A. Herup i Mars-
tal á Ætb.
CIA hefur staðfest að stríðsvagn-
arnir séu til í Bandaríkjunum, en
vill að öðru leyti ekki veita upplýs-
ingar um þessa flutninga. T-72 er al-
gengasta tegund skriðdreka í sov-
éska hernum.
Vagnar þessir voru fyrst fram-
Ieiddir 1971, en síðan hafa verið
gerðar á þeim ýmsar endurbætur.
Flestir bandamenn Sovétríkjanna
hafa fengið þessa tegund skrið-
dreka og mikið er til af þeim í íran
og írak og einnig í Sýrlandi.
Þáttur danska skipafélagsins er
nefndur í skýrslu Turn-nefndar
Bandaríkjaþings um íransmálið og
að sögn NBC var það Oliver North
ofursti sem samdi við írani um
kaup á sovésku skriðdrekunum og
tók danska skipið á leigu til að
flytja þá.
Flutti vopn
til Contra-skæruliða
Að sögn Turn-nefndarinnar var
danska skipið „Erria“ einnig notað
til að flytja vopn til Contra-skæru-
liða í Nicaragua og var það með
milligöngu viðskiptajöfursins Abe
Hakims og Richard Secord, hers-
höfðingja á eftirlaunum.
í skýrslunni er vitnað til bréfs frá
Secord til North, frá apríl 1986, þar
sem rætt er um 6 mánaða leigu-
samning á skipinu til þessara flutn-
inga, upp á 1,2 milljónir dollara og
sagt að Abe Hakim hafi séð um að
gera samninginn.
Þingnefndin sem hefur íransmál-
ið til rannsóknar hefur ákveðið að
veita Hakim takmarkaða friðhelgi
gagnvart ákæruvaldinu þar til nán-
ari vitneskja liggur fyrir um írans-
málið í heild sinni og þátt hvers og
eins af þeim mönnum sem mest
hafa verið bendlaðir við vopnasölu-
málið og aðstoð við skæruliða í
tengslum við það. Þar ber hæst
nöfn þeirra Oliver North ofursta og
John Poindexter fyrrv. öryggisráð-
íslenski
viðtali í
Fyrir skömmu birtist í Moskvu-
tíðindum (Mowscov news) viðtal
sovésks blaðamanns við Tómas Á.
Tóinasson, sendiherra íslands í
Moskvu. I viðtalinu er rakinn em-
bættisferill Tómasar, sem hefur
gegnt margvislegum störfum í utan-
ríkisþjónustunni; verið fastafull-
trúi Islands hjá NATO, hjá S.Þ. og
UNESCO og verið sendiherra ís-
lands í Belgíu, Luxembourg og
Frakklandi og ennfremur átt sæti í
EBE fyrir íslands hönd.
Þetta er í annað skiptið sem
Tómas er við störf í Moskvu. í fyrra
skiptið var hann sendiráðsritari, á
árunum 1954—8.
gjafa, sem báðir létu af störfum í
nóvember s.l. vegna vopnasölu-
málsins.
Að njóta friðhelgi þýðir í raun að
ekki er hægt að nota vitnisburð þess
sem hennar nýtur til að höfða mál
gegn þeim hinum sama. Þess vegna
hefur Lawrence Walsh, sem leiðir
rannsókn íransmálsins, farið fram
á 90 daga frest, til að rannsaka mál
Norths og Poindexter, áður en þeim
er veitt þessi sérstaka friðhelgi
þingsins. Þingnefndin telur hins
vegar að aldrei verði hægt að leiða
allan sannleikann í ljós í íransmál-
inu, án vitnisburðar þessara tveggja
lykilmanna.
Nauðsynlegar upplýsingar
Rannsóknarnefnd þingsins telur
Tómas var spurður hvað vekti
mestan áhuga hans á þjóðlífinu
austur þar. Hann kvaðst hafa mest-
an áhuga á stjórnmálum og efna-
hagsmálum og auknum samskipt-
um landanna á þeim sviðum, enda
væru það meginverkefnin í starfi
hans sem sendiherra. Sem dæmi um
góð viðskipti milli landanna,
nefndi hann kaup Sovétmanna á
síld og frosnum fiski frá íslandi og
að íslendingar hefðu á síðasta ýi
keypt 2.500 Lada-bifreiðar frá So-
vétríkjunum. Ennfremur vísaði
hann til samninga um aukna sam-
vinnu á vísinda- og tæknisviðinu og
taldi að íslensk verkþekking gæti
að upplýsingar frá Hakim kunni að
vera þýðingarmiklar fyrir rannsókn
vopnasölumálsins og að hann muni
hafa vitneskju um vopnasendingar
og peningaaðstoð við Contra-
skæruliðana, sem ekki hafi komið
upp á yfirborðið ennþá. Hann
hafði náið samstarf við Richard
Secord, fyrrum yfirmann í flug-
hernum, sem aftur var náinn sam-
starfsmaður Olivers North í þeim
þætti málsins sem snýr að aðstoð
við Contra-skæruliðana.
Sú aðstoð var sem kunnugt er
veitt í trássi við bann stjórnvalda.
Kæru vísað frá
Oliver North hefur reynt að fá
aðstoð dómstólanna til að stöðva
komið að góðu haldi í Sovétríkj-
unum við boranir eftir heitu vatni
og nýtingu þess, einkum á Kamch-
atka.
Persónulega sagðist hann hafa
mikið dálæti á sovéskum listdansi
og leiklist og eiga góðar endur-
minningar um Bolshoi-sýningar-
flokkinn frá því fyrir rúmum 30 ár-
um, þegar hann var í Moskvu í
fyrsta sinn.
í viðtalinu var komið inn á
Reykjavíkurfund Reagans og Gor-
batsjov og loks var Tómas spurður
álits á þeirri nýsköpun sem nú ætti
sér stað í Sovétríkjunum. Kvaðst
rannsókn Lawrence Walsh á írans-
málinu og koma þar með í veg fyrir
ákæru vegna brots á bandarískum
lögum. Það vildi hann gera á þeim
forsendum að það stæðist ekki fyrir
lögum að ákæruvaldið hefði leyfi til
að rannsaka leynilegar aðgerðir,
sem ættu upptök sín í sjálfu Hvíta
húsinu.
I síðustu viku féll dómur í því
máli og kærunni vísað frá. Dóms-
orðin voru afdráttarlaus: „Þjóðin
krefst þess að það verði að fullu
upplýst, eins fljótt og hægt er, að
hve miklu leyti stjórnin var viðriðin
hið illræmda vopnasölumál til ír-
ans og hvernig það mál tengist
óleyfilegri aðstoð við Contra-
skæruliða í Nicaragua“
hann binda miklar vonir við þær
aðgerðir, sem þegar væru farnar að
skila árangri í auknum samskiptum
við Vesturveldin.
Tómas A. Tómasson sendiherra
sendiherrann í
Moskvublaði