Morgunblaðið - 17.02.2001, Blaðsíða 10
FRÉTTIR
10 LAUGARDAGUR 17. FEBRÚAR 2001 MORGUNBLAÐIÐ
ÞAÐ fór eins og spáð var í síðasta
bréfi að fjörugra er um að litast á Al-
þingi Íslendinga en oft áður og svo
virðist sem þráðurinn í mörgum
þingmönnum hafi styst talsvert í
pólitísku óveðri öryrkjamála í fyrra
mánuði. Allténd lá nokkrum sinnum
við að upp úr syði í vikunni í þing-
sölum út af aðskiljanlegustu mál-
um.
Ein senan varð við fyrirspurnir til
ráðherra og til umræðu kom sjúkra-
flug á landsbyggðinni. Áður en nokk-
ur vissi af hafði umræðan sveigt af
leið og til sögunnar var komin fram-
tíð Reykjavíkurflugvallar, frammi-
staða R-listans í því máli öllu og tog-
streita vegna fyrirhugaðrar at-
kvæðagreiðslu borgarbúa.
Fyrir fram benti ekkert til þess að
svo færi, en þegar þráðurinn er
stuttur getur ýmislegt gerst eins og
menn þekkja. Þingmönnum var ekki
síður mikið niðri fyrir í umræðum
um frumvarp til laga sem frægt varð
í fyrra og fellt, en hefur nú gengið
aftur fyrir tilstuðlan Gunnars Birg-
issonar. Lögleiðing ólympískra
hnefaleika er semsé komin aftur á
dagskrá og hluta af dagskrá þriggja
þingfunda af vorþinginu hefur tekið
að afgreiða fyrstu umræðu um málið
og sér ekki enn fyrir endann á ósköp-
unum, því atkvæðagreiðsla er áætluð
á mánudag.
Fjöldi þingmanna hefur kvatt sér
hljóðs og fært rök fyrir annaðhvort
áframhaldandi banni, nú eða þá lög-
leiðingu íþróttarinnar hér á landi og
er ekki laust við að brúnin á mörgum
hafi þyngst eftir því sem mínúturnar
og síðar klukkustundirnar liðu undir
lestrinum.
Svo skemmtilega vill til, að um al-
gjörlega þverpólitískt mál er að
ræða og þar fara á hvorum endanum
sjálfstæðismennirnir Gunnar og
Katrín Fjeldsted. Katrín, sem er
fulltrúi lækna á þingi, finnur allt lög-
leiðingunni til foráttu og tínir til
sannfærandi rök erlendra kollega
sinna máli sínu til stuðnings, en
Gunnar blæs á allt slíkt og hefur til
fulltingis þingmenn eins og Ástu
Möller, einn fulltrúa hjúkrunarfræð-
inga á þingi.
Steingrímur J. Sigfússon, leiðtogi
Vinstri-grænna, var einn þeirra sem
gagnrýndi að frumvarpið væri aftur
komið fram, óbreytt, aðeins fáeinum
mánuðum eftir að það var fellt í at-
kvæðagreiðslu. Slíkt bæri ekki vott
um að flutningsmenn þess þekktu
þann góða kost íþróttamanna að
kunna að tapa og aukinheldur væri
alkunna að margir tugir þingmanna-
frumvarpa kæmust aldrei svo mikið
sem til lokaafgeiðslu meðan frum-
varpið a tarna tæki af dýrmætum
tíma þingmanna.
Gunnar gaf sig ekki, taldi Stein-
grím og hans fylgifé afturhald hið
mesta og sagði það á móti flestum
framfaramálum.
Var þá ekki laust við að sumir sæj-
ust glotta við tönn, enda hingað til
margt annað en hnefaleikar flokkast
undir helstu framfaramál á landi hér.
Heitast í hamsi varð þó ljúfmenn-
inu Ísólfi Gylfa Pálmasyni, Fram-
sóknarflokki, sem sté í pontu og
þrumaði yfir þingheimi að eyða tíma
í annað eins og mál sem enn væri að-
eins til fyrstu umræðu og væri ekki
einu sinni búið að vísa til nefndar.
Sagðist hann ætla að sitja hjá við af-
greiðslu málsins í mótmælaskyni.
Höfðu lífsreyndir menn á þingpöll-
um á orði að í þannig ham hefðu þeir
ekki séð þingmanninn áður.
Nú þegar fimm þingdagar eru að
baki af vorþingi hefur alls fjórum
sinnum verið boðað til umræðu utan
dagskrár. Í þessum umræðum, sem
oft eru hinar athyglisverðustu, hafa
þingmenn m.a. lýst yfir miklum
áhyggjum af stöðu sjávarbyggðanna
og afleiðingum fiskveiðistjórnunar-
innar – kvótakerfisins.
Þótti Kristinn H. Gunnarsson,
þingflokksformaður Framsókn-
arflokksins, stela senunni á þriðju-
dag er hann lagði til að innkalla hluta
veiðiheimildanna og endurúthluta
þeim á jafnréttisgrundvelli. Slíkt og
þvílíkt er ekki beinlínis í anda þeirr-
ar sjávarútvegsstefnu sem Halldór
Ásgrímsson, formaður Framsókn-
arflokksins, hefur talað fyrir og er
pískrað í sölum Alþingis að Kristinn
hyggist taka slaginn um málið á
flokksþingi Framsóknar í næsta
mánuði.
Einhverjir hafa jafnvel látið að því
liggja að hið óvænta útspil Kristins
tengist hugsanlegu framboði hans til
embættis varaformanns flokksinsen
sjálfur vill hann hvorki játa slíku né
neita.
Við bíðum og sjáum hvað verður.
Af hnefaleikum og fleiri framfaramálum
EFTIR BJÖRN INGA HRAFNSSON
ÞINGFRÉTTAMANN
VESTFIRÐINGAR eignuðust nýj-
an þingmann í vikunni, er sr.
Karl V. Matthíasson, sóknar-
prestur á Grundarfirði, tók við
sem 2. þingmaður kjördæmisins
af Sighvati Björgvinssyni, sem
tekið hefur við stöðu fram-
kvæmdastjóra Þróunarsam-
vinnustofnunar.
Karl, sem er 47 ára að aldri,
hefur tvívegis setið á þingi sem
varamaður fyrir Samfylkinguna,
nokkra daga í senn 1999 og 2000,
en nú verður þingmennskan hans
aðalstarf. Karl verður þó áfram
prestur þeirra Grundfirðinga og
ætlar áfram að halda heimili á
Vestlandi, en segist hafa hertekið
íbúð systur sinnar í höfuðborginni
og lagt bann við frekara partí-
haldi systursonar síns, sem hann
deilir íbúðinni með.
Eiginkona hans, Sesselja Björk
Guðmundsdóttir, leikskólakenn-
ari, mun dvelja áfram fyrir vestan
ásamt börnunum þremur, tveimur
drengjum 14 og 5 ára og 4 ára
stúlku.
Karl segist búinn að gera
starfsáætlun fram á sumarið.
„Þetta þýðir tilfærslu á fast-
astarfinu, svo sem fermingar-
fræðslunni, og fundir vegna henn-
ar munu verða færri en lengri.
Þannig eiga börnin ekki að missa
af neinu,“ segir hann, en meðal
fermingarbarna í ár er sonur
sóknarprestsins.
Messað er að jafnaði aðra
hverja viku á Grundarfirði, en þó
stundum í hverri viku. Að sögn
Karls hefur hann mætt miklum
skilningi meðal sóknarnefndar og
annarra bæjarbúa. „Það býr gott
fólk í Grundarfirði og allir hafa
verið jákvæðir og ánægðir fyrir
mína hönd,“ segir hann.
Karl hefur ekki aðeins þjónað
sóknarbörnum á Grundarfirði,
heldur hefur hann starfað sem
prestur á Vestfjörðum um árabil
og þekkir því vel til fólks þar og
aðstæðna.
„Það verður að koma á jafn-
rétti í þessu landi í sambandi við
aðgang að fiskinum í sjónum,“
segir hann. „Það gengur ekki að
greinin skuli vera svona lokuð og
til þess að nýliðun eigi sér stað
þurfi menn að eiga morð fjár.“
Karl bendir á að á und-
anförnum árum hafi verið til-
hneiging til fólksflutninga af
landsbyggðinni til höfuðborg-
arinnar og fátt bendi til þess að
sú þróun sé að baki.
„Það er uppi mjög alvarleg
staða í mörgum bæjarfélögum,
t.d. Vestmannaeyjum og Bolung-
arvík nú og hið sama átti við um
Þingeyri fyrir skemmstu.“
Karl segist ætla að beita sér
fyrir málefnum síns kjördæmis á
þingi, en einnig hafi hann mikinn
áhuga á málefnum fjölskyldunnar,
ekki síst barna og unglinga, og
margt megi betur fara í þeim efn-
um, t.d. hvað varðar forvarnir.
„Ég hef starfað við kennslu og
veit um þann fjársjóð sem býr í
ungu fólki. Við þurfum að hlú vel
að þessum hópi og gera honum
kleift að vaxa og dafna,“ segir
hann.
En er hann kominn í stjórn-
málin til að vera? Mun hann bjóða
sig fram í næstu kosningum í
hinu nýja Norðvesturkjördæmi?
„Já, það mun ég gera. Ég gaf
kost á mér að taka við þing-
mennsku nú og þar með var tónn-
inn gefinn. Ég vil vinna sem mest
gagn.“
Sóknarpresturinn á Grundarfirði sest á þing
Veita þarf nýliðum að-
gang að sjávarútvegi
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Karl V. Matthíasson tekur sæti Sighvats Björgvinssonar sem hætt hefur þingmennsku.
RÍKISSTJÓRNINNI verður falið
að skipa þriggja manna nefnd sem
fær það verkefni að semja frumvarp
til laga um fjárhagslegan aðskilnað
milli reksturs útgerðar annars vegar
og fiskvinnslu í landi hins vegar,
samþykki Alþingi þingsályktunartil-
lögu fjögurra þingmanna stjórnar-
andstöðunnar sem lögð hefur verið
fram á þingi.
Fyrsti flutningsmaður tillögunnar
er Guðjón A. Kristjánsson, þingmað-
ur Frjálslynda flokksins, en í henni
kemur fram að lögunum verður ætl-
að að skapa skilyrði fyrir eðlilega
verðmyndun á öllum óunnum fiski á
markaði, heilbrigða og gegnsæja við-
skiptahætti í fiskviðskiptum og
koma þannig á eðlilegum samkeppn-
isskilyrðum á því sviði.
Í greinargerð er vísað til íslenskra
samkeppnislaga og fullyrt að óvið-
unandi ástand sé á innlendum fisk-
kaupamarkaði. „Engin skilyrði eru
til eðlilegrar verðmyndunar á fiski
og ótruflaðrar samkeppni í fiskvið-
skiptum þrátt fyrir að í landinu hafi
um árabil verið starfandi uppboðs-
markaðir fyrir fisk. Fiskviðskipti við
núverandi kringumstæður skapa
ófrið um verðlagningu á fiski milli
sjómanna og útvegsmanna og grafa
einnig undan tilvistargrundvelli inn-
lendra fiskmarkaða. Skiptir þá ekki
meginmáli hvort um viðskipti milli
óskyldra eða skyldra aðila er að
ræða,“ segir í greinargerðinni.
Þá kemur fram að ríkjandi sé mik-
il samkeppnisleg mismunun í fisk-
vinnslunni sem bitni hart á fisk-
vinnslufyrirtækjum sem ekki tengist
útgerð.
Útgerð og fisk-
vinnsla aðskildar
FJÓRIR þingmenn Framsóknar-
flokksins hafa lagt fram á Alþingi
þingsályktunartillögu um stofnun
embættis umboðsmanns neytenda.
Fyrsti flutningsmaður tillögunnar er
Drífa J. Sigfúsdóttir.
Í tillögunni segir að embætti um-
boðsmanns sé ætlað að gæta hags-
muna neytenda, s.s. að farið sé eftir
gildandi leikreglum, tekið sé tillit til
sjónarmiða neytenda, settar verði al-
mennar viðmiðunarreglur í viðskipt-
um, jafnaður ágreiningur milli neyt-
enda og hagsmunaaðila og þannig um
búið að umboðsmaðurinn geti farið
með mál neytenda fyrir dómstóla.
Í greinargerð með tillögunni kem-
ur fram að á hinum Norðurlöndunum
sé starfandi umboðsmaður neytenda,
auk neytendastofnana á vegum hins
opinbera og frjálsra neytendasam-
taka. Þá hafi Neytendasamtökin lengi
óskað eftir að stofnað verði hér emb-
ætti umboðsmanns neytenda.
„Allir landsmenn eru neytendur og
flestir þeirra vilja gjarnan eiga að-
gang að úrlausnarleiðum fyrir neyt-
endur þegar réttur þeirra er brotinn.
Mikilvægt er að halda uppi eðlilegu
aðhaldi og eftirliti jafnframt því sem
neytendur hafi góða yfirsýn yfir
markaðinn,“ segir í greinargerðinni.
Embætti umboðs-
manns neytenda
72. fundur fer fram á Alþingi
mánudaginn 19. febrúar kl. 15.
1. Samningar um sölu á milli
ríkja, 1.umr. Atkvgr.
2. Breyting á VII. viðauka v.
EES-samninginn. 1. umr.
Atkvgr.
3. Breyting á XI. viðauka v. EES-
samninginn, 1. umr. atkvgr.
4. Breyting á XVIII viðauka v.
EES-samninginn, 1. umr.
atkvgr.
5. Breytingar á XIII viðauka v.
EES-samninginn, 1. umr.
atkvgr.
6. Lögl. ólympískra hnefaleika.
Frv. 1. umr. atkvgr.
7. Óhefðbundnar lækningar, 1.
umr. atkvgr.
8. Suðurnesjaskógar, 1. umr.
atkvgr.
9. Réttindi og skyldur starfsm.
ríkisins, 1. umr. atkvgr.
10. Kjarasamn. opinb. starfsm.
11. Könnun á áhr. fiskmarkaða.
12. Sjálfbær atvinnustefna.
13. Stofnun og rekstur tón-
minjasafns á Stokkseyri.
14. Tónminjasafn.
15. Mennta- og fjarkennslumiðst.
16. Skattfrádráttur meðlags-
greið.
17. Bókaútgáfa.
18. Vetraríþróttasafn.
19. Sjálfbær orkustefna.
20. Lífeyrissjóður sjómanna.
21. Búfjárhald og forðagæsla.
22. Grunnskólar.
23. Umboðsmaður neytenda.
bingi@mbl.is