Morgunblaðið - 13.04.2002, Blaðsíða 33

NEYTENDUR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 13. APRÍL 2002 33
LISTIR
GUNNHILDUR Halla Guðmunds-
dóttir sellóleikari heldur einleiks-
tónleika í Listasafni Íslands í dag,
laugardag, kl. 18. Þetta er í fyrsta
sinn sem Gunnhildur heldur ein-
leikstónleika hérlendis, en hún er
nú búsett í Svíþjóð þar sem hún
starfar sem sellóleikari og er auk
þess kennari við tónlistardeild
Uppsalaháskóla.
Í Listasafni Íslands flytur hún
m.a. þrjú færeysk tónverk og þar
af er eitt frumflutningur en það er
verk eftir Edvard Nyholm Debess.
Auk þess flytur hún verk eftir I.
Lidholm, Kristian Blak, Þorkel
Sigurbjörnsson, J. Stutschewsky,
Sunleif Rasmussen og K. Pend-
erecki.
Gunnhildur lauk lokaprófi í
sellóleik frá Konunglega tónlist-
arsháskólanum í Kaupmannahöfn
og stundaði einnig framhaldsnám í
Ísrael og Frakklandi. Hún hefur
lagt áherslu á að leika nútíma-
tónlist og hafa verk verið tileinkuð
henni. Hún hefur einnig haldið
námskeið á vegum tónskáldafélags
Færeyinga og frumflutti hún mörg
verk þeirra á tónlistarhátíð í Fær-
eyjum síðastliðið sumar.
Gunnhildur hefur haldið tón-
leika á flestum Norðurlöndunum
og í Þýskalandi.
Morgunblaðið/Kristinn
Gunnhildur Halla Guðmundsdóttir á æfingu fyrir tónleikana.
Einleikur á selló
í Listasafni Íslands
GYLFI Arnbjörnsson, fram-
kvæmdastjóri ASÍ, segir að borist
hafi ábendingar um að viðskipta-
hættir séu mismunandi í lyfjaversl-
unum í kjölfar nýjustu könnunar ASÍ
á verði í lyfjaverslunum á höfuðborg-
arsvæðinu, sem birt var í Morgun-
blaðinu hinn 4. apríl síðastliðinn. „Við
höfum heyrt að sums staðar séu í boði
afsláttarkjör af grunnverði fyrir
trygga viðskiptavini. Viðskiptamáti
lyfjaverslana þarf að vera sýnilegri í
verðkönnunum ASÍ og því munum
við óska eftir fundi með Samtökum
verslunar og þjónustu (SVÞ) um
framkvæmd verðkannana í lyfja-
verslunum. Verðlagseftirlit ASÍ hef-
ur átt ágætt samstarf við SVÞ og
ástæða þykir til þess að fara yfir að-
ferðafræðina sem notuð hefur verið
við verðupptöku og meta hvort þurfi
að taka upp skýrari vinnureglur í
þessu sambandi,“ segir hann.
Aðspurður hvort lyfjaverslanir
hafi vísvitandi gefið upp rangt verð
segir Gylfi ASÍ hvorki hafa gögn í
höndunum sem sýni að einhverjar
lyfjaverslanir hafi ekki farið rétt með
verð, né ástæðu til að ætla að svo hafi
verið. Hins vegar sé ástæða til þess
að að skoða hvort og þá hvernig mis-
munandi viðskiptaafsláttur hafi áhrif.
„Við viljum ekki lýsa því yfir að
einhver fari með rangt mál, en þar
sem tveir stærstu aðilarnir í lyfsölu,
Lyfja og Lyf og heilsa, eru komnir í
hár saman vegna frétta af umræddri
verðkönnun er ástæða til þess að fara
yfir aðferðafræðina og ná meiri sátt
um verðlagseftirlit okkar á þessu
sviði, því biðjum við SVÞ um þennan
fund, enda eru bæði fyrirtækin innan
vébanda þeirra,“ segir hann.
Gylfi segir ennfremur að neytend-
ur verði að fylgjast vel með því hvort
þeir séu krafðir um sama verð og upp
er gefið í verðkönnunum ASÍ í lyfja-
verslunum. „Það er hið endanlega og
langskilvirkasta verðlagseftirlit.“
Samkeppni í fullum blóma
en ekki verðsamkeppni
Hann segir samkeppni milli lyfja-
verslana í fullum blóma en öðru máli
gegni ef til vill um verðsamkeppni.
„Hagstofan hefur reiknað út 9,3%
hækkun á lyfjaverði frá áramótum.
Sú hækkun skýrist ekki að öllu
leyti af breytingum á niðurgreiðslu
Tryggingastofnunar ríkisins á lyfja-
verði. Krónan hefur styrkst verulega
á tímabilinu og því er ekki hægt að
draga aðra ályktun en þá, að álagning
lyfjaverslana hafi hækkað um 4–5%
það sem af er þessu ári. Því væri það
ánægjulegra fyrir okkur neytendur,
að þessi fyrirtæki beini orku sinni og
fjármunum í að lækka verð á lyfjum
fremur en misvel ígrundaða auglýs-
ingaherferð,“ segir Gylfi Arnbjörns-
son, framkvæmdastjóri ASÍ.
Nokkur Plúsapótek „koma
langbest út“
Þórarinn Þórhallsson, fram-
kvæmdastjóri Plúsapóteka, segir að
nokkur apótek innan vébanda Plús-
apóteka „komi langbest“ út úr könn-
un ASÍ á lyfjaverði á höfuðborgar-
svæðinu. „Þegar skoðað er verð til
almennings á 25 lyfseðilskyldum lyfj-
um koma Rimaapótek og Nesapótek
langbest út, Rimaapótek í 15 tilfellum
og Nesapótek í 14. Í auglýsingum í
Fréttablaðinu og Morgunblaðinu
hefur komið fram í stórri fyrirsögn að
Lyfja sé ódýrari í öllum flokkum. Þar
eru aðeins borin saman Lyfja og Lyf
og heilsa. Þessar auglýsingar eru í
raun blekkjandi fyrir neytendur þar
sem apótekin í Plúsapótekum eru yf-
irleitt með hagstætt meðalverð og
langódýrust eru Rimaapótek og Nes-
apótek. Í samanburði á verði lyfseð-
ilskyldra lyfja til elli- og örorkulífeyr-
isþega er Rimaapótek með lang-
hagstæðasta verðið, eða í 17 tilfellum
af 25.
Í lausasölulyfjum til örorku- og
ellilífeyrisþega er Árbæjarapótek
með besta verðið í 12 tilfellum af 20
og í venjulegu verði á lausasölulyfj-
um er Rimaapótek með lægsta verðið
til þeirra sem greiða venjulegt verð
eða njóta ekki niðurgreiðslna frá
Tryggingastofnun,“ segir Þórarinn.
Meðalverð „villandi
samanburður“
Hann gerir ennfremur athuga-
semdir við orð Inga Guðjónssonar,
framkvæmdastjóra Lyfju, í Morgun-
blaðinu síðastliðinn miðvikudag.
„Hann ber saman verð í Lyfju, Lyfj-
um og heilsu, Grafarvogsapóteki og
Laugarnesapóteki út frá meðalverði,
og kemst að þeirri niðurstöðu að
Lyfja sé ódýrari. Hann gleymir hins-
vegar alveg að skoða Rimaapótek og
Nesapótek í þessu sambandi sem eru
með mun lægra verð, hvort sem borin
eru saman einstök lyf eða meðalverð
reiknað út. Það skal einnig hafa með í
dæminu að meðalverð er mjög vill-
andi samanburður í alla staði og væri
nær skoða miðgildi, í stað þess að
taka bara inn þær stærðir sem hent-
ar,“ segir Þórarinn Þórhallsson,
framkvæmdastjóri Plúsapóteka.
Tímabundin afsláttartilboð til
elli- og örorkulífeyrisþega
Karl Wernersson, framkvæmda-
stjóri Lyfja og heilsu, segir að lyfja-
verslanir innan vébanda fyrirtækis-
ins bjóði elli- og örorkulífeyrisþegum
100% afslátt af öllum lyfseðilskyldum
lyfjum sem Tryggingastofnun tekur
þátt í að greiða, fram til 19. apríl.
Ingi Guðjónsson, framkvæmda-
stjóri Lyfju, segir að fyrirtækið bjóði
100% afslátt af hluta lífeyrisþega í
verði lyfja sem Tryggingastofnun
tekur þátt í að greiða. „Þessi afsláttur
gildir til 19. apríl og miðast ekki við
viðmiðunarverð, heldur allt verð,
sama hvort um samheitalyf eða dýr-
asta lyf í hverjum flokki er að ræða,“
segir hann.
Ingi segir jafnframt að Lyfja
hyggist veita viðskiptavinum sínum
afslátt eftir 19. apríl líka. „Við mun-
um að sjálfsögðu veita afslátt áfram,
eins og fyrirtækið hefur gert frá upp-
hafi, og munum leita leiða til þess að
auka hann enn frekar,“ segir hann.
Athygli hefur vakið að fram-
kvæmdastjóri Lyfju sagði í Morgun-
blaðinu 11. apríl síðastliðinn að Lyf
og heilsa væri „að meðaltali 7,2% dýr-
ari í lyfseðilskyldum lyfjum til elli- og
örorkulífeyrisþega“ en Lyfja. Í aug-
lýsingu frá Lyfju í Morgunblaðinu á
fimmtudag segir að Lyfja sé að með-
altali 6,7% ódýrari en Lyf og heilsa í
flokknum lyfseðilskyld lyf til elli- og
örorkulífeyrisþega. Sami munur er á
lyfjaverði í báðum tilvikum að hans
sögn. „Ef vara A kostar 125 krónur
og vara B kostar 100 krónur er vara
A 25% dýrari en vara B. Hinsvegar
er vara B 20% ódýrari en vara A,“
segir Ingi Guðjónsson framkvæmda-
stjóri Lyfju að síðustu.
ASÍ vill endurskoða verð-
upptöku í lyfjaverslunum
MORGUNBLAÐINU hefur borist
eftirfarandi athugasemd frá Kolbeini
Kristinssyni, forstjóra Myllunnar.
„Niðurstöður Neytendasamtak-
anna á raunþyngd brauða og kaka frá
Myllunni-Brauði miðað við uppgefna
þyngd á umbúðum eru í veigamiklum
atriðum rangar og hefur fyrirtækið
tekið þá ákvörðun að biðja Sam-
keppnisstofnun að skoða hvort vinnu-
brögð og verklag Neytendasamtak-
anna standist þær kröfur sem
almennt eru gerðar til kannana af
þessu tagi. Jafnframt verður Holl-
ustuvernd ríkisins beðin um afdrátt-
arlausa túlkun á gildandi reglugerð
um 2–5% leyfileg frávik frá uppgef-
inni þyngd á bökunarvörum.
Réttar niðurstöður úr þyngdar-
mælingum Neytendasamtakanna eru
þær að heildarþyngd þeirra brauða
og kaka frá Myllunni sem skoðuð
voru var 2,5 prósentum meiri en upp-
gefin þyngd á umbúðum. Í öllum
bakstri, en þó einkum handbakstri,
eru frávik frá uppgefinni þyngd óhjá-
kvæmileg og skýrar reglur eru um
það hvað teljist eðlileg og viðurkennd
vikmörk í einstökum þyngdarflokk-
um. Í þessari könnun Neytendasam-
takanna voru rúgbrauðskubbar eina
brauðtegundin af 17 frá Myllunni sem
lenti utan leyfilegra frávika, en á það
skal bent að í því tilfelli er uppgefin
þyngd á umbúðum gefin upp sem
„u.þ.b.“. Í kökum, þar sem hand-
bakstur kemur meira við sögu, geta
frávik orðið meiri og lentu þrjár
kökutegundir af sjö utan vikmarka í
þessu tilfelli.
Myllan gerir athugasemdir við
vinnubrögð Neytendasamtakanna í
veigamiklum atriðum. Í fyrsta lagi
eru aðeins 4–5 brauð eða kökur vigt-
uð í hverri tegund en reglugerðir ná-
grannaríkja kveða skýrt á um allt að
200 stykkja lágmarksfjölda af hverri
tegund og síðan vegið meðaltal þegar
vigtarmælingar eru gerðar á bökun-
arvörum. Einnig eru gerðar athuga-
semdir við það að í þessari síðustu
könnun, eins og í fyrri könnunum
Neytendasamtakanna, eru Myllunni
eignuð brauð sem önnur fyrirtæki
framleiða. Í öðru tilfelli er þyngd vís-
vitandi borin saman við ímyndaðar
forsendur í stað þeirrar þyngdar sem
getið er á umbúðum.
Myllan-Brauð mælir þyngd fram-
leiðslu sinnar á 15 mínútna fresti og
kappkostar að vera ávallt innan vik-
marka. Á því geta í einstaka tilfellum
orðið undantekningar en eins og
mælingar Neytendasamtakanna
sýna eru þær undantekingar einkum í
átt til yfirvigtar, enda þótt þeim sann-
leika sé haldið utan sviðsljóssins.
Myllan leggur á það mikla áherslu að
óvilhallir aðilar skeri úr um réttmæti
vinnubragða Neytendasamtakanna
annars vegar og framleiðsluhætti
Myllunnar hins vegar á allra næstu
vikum.“
Tafla yfir þyngd brauða
olli misskilningi
Kökubankinn hefur gert athuga-
semdir við könnun Neytendasamtak-
anna á þyngd brauða og kaka sem
birt var síðastliðinn fimmtudag, en
þar kemur fram í töflu, sem meðal
annars var birt í Morgunblaðinu, að
100% brauða frá fyrirtækinu hafi ver-
ið „undir vigt“. Neytendasamtökin
hafa sent frá sér leiðréttingu þar að
lútandi þar sem segir að töflur sem
birtar hafi verið í fjölmiðlum tilgreini
„fjölda brauða eða stykkjatal, ekki
tegundir brauða. Því telst 100% und-
irvigt á tíu stykkjum af brauðum frá
Kökubankanum í þessu dæmi, en
ekki á hverri einustu brauðtegund,“
segja Neytendasamtökin.
Þóra Hauksdóttir, annar eigandi
Kökubankans, vill koma á framfæri
að þyngd brauðtegundarinnar sem
mældist undir vigt í könnun Neyt-
endasamtakanna, FK-brauð, sé ekki
gefin upp á umbúðum.
Þóra segir Kökubankann selja
þrjár gerðir brauða í umbúðum, tvær
tegundir af FK-brauðum og Fjarðar-
brauð. „Sá misskilningur hefur komið
upp vegna töflu yfir þyngd brauða
sem birtist með könnuninni að 100%
brauða Kökubankans hafi mælst und-
ir vigt. Til grundvallar henni liggur að
10 stykki af einni tegund FK-brauða
hafi verið undir vigt, en ég gef ekki
upp vigt á umbúðum, þannig að ég
skil ekki hvaðan sá samanburður er
fenginn,“ segir Þóra Hauksdóttir.
Samkeppnisstofnun
skoði verklag við
brauðkönnun
SARA María Skúladóttir opnar sýn-
ingu í rými undir stiganum í i8 í dag,
laugardag, kl. 16.
Sara María er ungur listamaður
sem útskrifaðist fyrir tveimur árum
frá Listaháskóla Íslands. Frá út-
skrift hefur hún unnið á ýmsum svið-
um, meðal annars við kvikmynda-
gerð, auglýsingar og leikmyndir.
i8 er opið þriðjudaga til laugar-
daga 13–17.
Sara María undir
stiganum
MÖGULEIKHÚSIÐ sýnir barna-
leikritið Prumpuhólinn eftir Þorvald
Þorsteinsson á Hvolsvelli og Hellu í
dag, laugardag. Á Hvolsvelli verður
sýningin í Hvoli kl. 14 en á Hellu í
íþróttahúsinu og kl. 17.
Sagan segir af Huldu sem er ný-
flutt úr borginni og upp í sveit. Hún
og Halli bróðir hennar eru að kynn-
ast þessu nýja umhverfi þar sem allt
er framandi.
Leikmynd og búningar eru eftir
Messíönu Tómasdóttur, tónlistin er
eftir Guðna Franzson og leikendur
eru þau Bjarni Ingvarsson og Mar-
grét Kaaber. Prumpuhóllinn tekur
50 mínútur í flutningi.
Prumpuhóllinn
á ferð um
Suðurland
SIGURJÓN Örn Sigurjónsson pí-
anóleikari þreytir burtfararpróf frá
Tónlistarskóla Reykjavíkur á tón-
leikum sem haldnir verða á vegum
skólans í Salnum kl. 14 í dag.
Þar mun Sigurjón flytja Fantasíu í
c-moll eftir W.A. Mozart, Sónötu nr.
2 í d-moll eftir S.
Prókofíeff og
fjórtán af prelúd-
íum op. 28 eftir F.
Chopin.
Þegar Sigurjón
er spurður hvern-
ig tónleikarnir
leggist í hann
hlær hann við og
segir það breyti-
legt eftir því á
hvaða degi hann
er spurður. „En að öllu jöfnu leggst
þetta bara ágætlega í mig. Ég gekk í
gegnum svipað ferli þegar ég lauk 8.
stigi frá Tónlistarskólanum í Garða-
bæ og hjálpar það mikið,“ segir
hann.
Sigurjón Örn hóf frekara nám í pí-
anóleik við Tónlistarskólann í
Reykjavík árið 1998 og hefur stund-
að það samhliða BS-námi í raf-
magnsverkfræði við Háskóla Ís-
lands, sem hann lauk í fyrra. Eftir að
hafa einbeitt sér að píanóinu í vetur
segist hann reikna með því að verk-
fræðin verði fyrir valinu sem fram-
tíðarstarf. „Ég ætla að hefja meist-
aranám í rafmagnsverkfræði í haust,
en þó er ekki þar með sagt að ég
leggi tónlistina á hilluna. Ég segi
stundum að ég hafi of gaman af tón-
list til þess að vinna við hana, þ.e. að
þurfa að framfleyta mér með tónlist-
ariðkun. Ég hef hins vegar mátulega
gaman af verkfræðinni til þess að
geta hugsað mér hana sem ævistarf.
Ég get þó ekki án tónlistarinnar ver-
ið og mun halda áfram að spila á pí-
anóið, hvort sem það verður bara
fyrir sjálfan mig heima í stofu eða á
öðrum vettvangi,“ segir hann að lok-
um.
Sigurjón er fæddur árið 1977 og
hóf hann fyrst tónlistarnám árið
1986. Sigurjón lærði hjá Sólveigu
Önnu Jónsdóttur við Tónlistarskóla
Garðabæjar á árunum 1987–1998 og
lauk þaðan 8. stigi með opinberum
tónleikum. Ári síðar hóf Sigurjón
nám í Tónlistarskólanum í Reykja-
vík hjá Peter Máté, sótti námskeið
hjá Gyorgy Sebök 1999 og var þátt-
takandi í píanókeppni EPTA í Kópa-
vogi 2000. BS-prófi í rafmagns- og
tölvuverkfræði við Háskóla Íslands
lauk Sigurjón árið 2001.
„Of gaman af tónlist
til að vinna við hana“
Sigurjón Örn
Sigurjónsson
♦ ♦ ♦