Morgunblaðið - 13.04.2002, Blaðsíða 46

MINNINGAR
46 LAUGARDAGUR 13. APRÍL 2002 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Hinrik Jóhanns-son fæddist 16.
febrúar 1905. Hann
lést á St. Fransiskus-
sjúkrahúsinu í Stykk-
ishólmi 8. apríl síð-
astliðinn.
Foreldrar hans
voru Jóhann Magnús-
son og Ingibjörg Þor-
steinsdóttir. Hann
átti tólf systkini, sem
öll eru látin.
Hinrik kvæntist 14.
júlí 1933 Ragnheiði
Þorgeirsdóttur frá
Helgafelli. Þau eign-
uðust sjö börn og ólu upp einn
dótturson. Börn þeirra eru: 1)
Auður, f. 28. apríl 1934, maki Axel
Andrésson, látinn, þau eiga sjö
börn; 2) Ingibjörg, f. 28. október
1936; maki Friðrik Hermannsson,
þau eiga fjögur börn; 3) Birgir, f.
25. maí 1940, maki
Fjóla Gísladóttir,
þau eiga fjögur börn;
4) Hjörtur, f. 1. febr-
úar 1944, maki Krist-
rún Guðmundsdótt-
ir, látin, þau eiga sjö
börn; 5) Gunnar, f.
11. nóvember 1946,
maki Benedikta Guð-
jónsdóttir; 6) Sjöfn, f.
5. janúar 1948, maki
Jónatan Sigtryggs-
son, þau eiga þrjú
börn; 7) Haraldur, f.
12. júní 1952, maki
Halla Júlíusdóttir,
þau eiga tvö börn; 8) Brynjar, f.
13. nóvember 1954, maki Guðný
Lúðvígsdóttir, þau eiga þrjú börn.
Afkomendur Hinriks eru 72.
Útför Hinriks fer fram í dag frá
Helgafellskirkju og hefst athöfnin
klukkan 14.
Mig langar að skrifa fáein
kveðjuorð um föður minn sem lést
í hárri elli 8. apríl sl. eftir stutta
sjúkrahúslegu. Það eru ekki mörg
börn sem fá að njóta föður síns
svona lengi, hann var svo heill og
klár, með allt sitt á hreinu og
fylgdist með öllu, bæði mönnum og
málefnum. Ósjaldan kom ég í
heimsókn til hans þegar sjónvarp-
ið var í botni frá alþingi, þar voru
skoðanir hans og áhugi mikill.
Snemma var farið að vinna fyrir
sér en hann fór sem vinnumaður á
Svelgsá og Þingvelli hjá Kristjáni
bróður sínum.
Í júlí 1933 giftist pabbi eftirlif-
andi konu sinni, Ragnheiði Þor-
geirsdóttur, og voru þau gift í rúm
68 ár. Oft sagði hann mér frá
þeirra fyrstu kynnum og að það
hefði verið mesta gæfuspor í lífi
sínu. Þau byrjuðu að búa 1936 á
Helgafelli ásamt tengdaforeldrum
hans, Þorgeiri og Ingibjörgu.
Pabbi var mjög vinnusamur og
ósérhlífinn maður, byggði upp fjós,
fjárhús og íbúðarhús ásamt því að
rækta upp jörðina og stækka tún í
allar áttir. Hann hóf kúabúskap
1940 og var öll mjólk seld í Stykk-
ishólm. Hann bjó á Helgafelli í 55
ár, síðustu árin með Hirti syni sín-
um.
Það má ekki gleyma að minnast
á kirkjuna, sem var honum mikið
hugðarefni að liti vel út að utan
sem innan. Síðasta verkið sem
hann lét vinna var að klæða
kirkjubekkina, og var mjög
ánægður með hvernig til tókst.
Áður var hann búinn að gefa
sálmabækur, ljós og rykkilín.
Þetta var honum mikið hjartans
mál, Helgafell og kirkjan.
Ég vil að leiðarlokum þakka,
elsku pabbi minn, fyrir allar
stundirnar, ljúfar og harðar. Pabbi
var mikið hörkutól, sem ég bar
mikla virðingu fyrir, en fyrir innan
skelina var mikið ljúfmenni og
mikil hlýja. Þín verður sárt saknað
af mömmu og börnum og ég vil
koma á framfæri þakklæti til
starfsfólks og vistmanna á Dval-
arheimili aldraðra í Stykkishólmi
fyrir góða umönnun og skemmti-
legar samverustundir, sem voru
honum svo mikilvægar.
Lát undur þinnar ástar vekja
upp elsku hreina í hverri sál
og öfund burt og hatur hrekja
og heiftrækninnar slökkva bál.
Lát börn þín verða í elsku eitt
og elska þig, sinn föður, heitt.
(Matth. Jochumsson.)
Þín dóttir,
Sjöfn og fjölskylda.
Mig langar með fáum orðum að
minnast föður míns. Hinriks Jó-
hannssonar, sem lést á sjúkrahúsi
Stykkishólms þann 8. apríl sl. 97
ára að aldri. Þetta er hár aldur, en
hann hélt öllu sínu fram til hins
síðasta dags.
Faðir minn bjó að Helgafelli í
rúm 55 ár. Hann var dugandi
bóndi og afkastaði miklu, enda
gefur það augaleið að breytingar
verða miklar á svo langri ævi.
Hann pabbi var ekki einn við bú-
skapinn, mamma var hans stoð og
stytta í öllu sem hann tók sér fyrir
hendur.
Mér er það minnisstætt á upp-
vaxtarárum mínum, að við systk-
inin tókum virkan þátt í búskapn-
um, eftir því sem við uxum úr
grasi. Kannski er mér það efst í
huga. Auður systir er elst, en eftir
uppskrift pabba átti næsta barn að
verða drengur, en það fór öðruvísi
en ætlað var, það kom önnur
stúlka, semsagt ég. Þannig kom
það í minn hlut að vera meira við
útiverk og sinna búpeningi. Pabbi
réð framúr þessu eins og öðru.
Okkar samskipti gengu mjög vel.
Foreldrar mínir eignuðust sjö
börn, fjóra syni og þrjár dætur. Að
auki ólu þau upp elsta son minn og
fæ ég þeim seint fullþakkað fyrir
það verk.
Öll nutum við góðs uppeldis hjá
samheldnum hjónum. Má ég segja
að við höfum notið góðs af því upp-
eldi sem við fengum í föðurgarði.
Elsku pabbi! Síðustu tvö árin
voru þér erfið. Mamma veiktist og
fór á sjúkrahús. Þar dvelur hún
enn í hárri elli. Þú gerðir allt til að
henni liði sem best. Ferðirnar sem
þú fórst þessi síðustu tvö ár voru á
sjúkrahúsið til mömmu og að
Helgafelli. Þar var hugurinn
gjarnan og þú vildir þá fylgjast
með búskapum.
Pabbi minn! Þú kvaddir þennan
heim sáttur við allt og alla.
Ég vil að endingu senda mömmu
minni, systkinum og þeirra fjöl-
skyldum samúðarkveðjur, frá mér
og mínum börnum.
Ingibjörg Hinriksdóttir.
Okkur systkinin langar í örfáum
orðum að minnast afa okkar, Hin-
riks Jóhannssonar frá Helgafelli.
Þegar ástvinur kveður koma
ýmsar minningar upp í hugann.
Það er margs að minnast, frá því
við vorum að alast upp í sveitinni,
og þið bjugguð í íbúðinni við hlið-
ina á okkur, og samgangurinn á
milli var mikill. Helgafell var þér
alltaf kær staður, og eftir að þið
amma fluttuð niður í Stykkishólm
voruð þið dugleg að skreppa hing-
að upp að Helgafelli í kaffi. Það
var erfitt fyrir þig að horfa á eftir
ömmu leggjast inn á sjúkrahús,
eftir öll árin sem þið höfðuð verið
saman, en alltaf varstu samt jafn-
duglegur að heimsækja hana og
þegar þið hittust sást hve mikill
kærleikur ríkti á milli ykkar.
Þú komst oft einn keyrandi á
P-92 eða þar til þú náðir 95 ára
aldri, og gaf það þér mikið að geta
komist í sveitina þegar þér datt í
hug. Við gátum spjallað um ým-
islegt yfir kaffibolla, sem geymt
verður í sjóði minninganna. Þú
sagðir okkur ýmsar sögur um bú-
skaparárin þín hér á Helgafelli, og
hvað þið amma lögðuð mikið á
ykkur til að byggja hér allt upp.
Það var erfitt að horfa upp á þig
síðustu dagana missa krafta smátt
og smátt því að þú varst alltaf svo
hress og barst þig svo vel, þrátt
fyrir háan aldur. Þú þurftir sem
betur fer ekki að liggja langa
banalegu.
Í dag ferðu þína hinstu ferð upp
að Helgafelli, á þann stað sem var
þér kærastur. Við systkinin viljum
þakka þér fyrir samverustundirn-
ar sem við nutum frá barnæsku
allt til þessa dags.
Minning þín mun lifa í hjarta
okkar allra.
Systkinin á Helgafelli.
Hinrik Jóhannsson bóndi á
Helgafelli hefir kvatt 97 ára að
aldri og með honum er fallinn einn
af vinum og heiðursmönnum
landsins. Ég sakna hans og um
leið fagna því að hann hefur lokið
langri ævi með dugnaði og sóma.
Við kynntumst skömmu eftir að ég
kom til Stykkishólms fyrir 60 ár-
um og hefir sú vinátta og traust
haldist síðan.
Ég þakka þessum heiðursmanni
innilega fyrir samfylgdina og þá
ekki síst samfylgdina á Dvalar-
heimilinu hér. Ég bið honum guðs
blessunar og blessa minningu
hans. Ættingjum votta ég samúð
mína.
Árni Helgason, Stykkishólmi.
HINRIK
JÓHANNSSON
✝ Kristín ÞuríðurSigurðardóttir
fæddist á jóladag,
25. desember, 1905 á
bænum Helli í Ása-
hreppi en andaðist á
Landakotsspítala í
Reykjavík 6. mars
2002. Með henni
kvaddi þetta jarðlíf
hið síðasta af fjöl-
mörgum barnabörn-
um Guðmundar
Brynjólfssonar á
Keldum, sem fæddur
var á 18. öld og átti
nær 30 börn. For-
eldrar hennar voru Sigurður
bóndi, fyrst á Helli í Ásahreppi,
síðar á Selalæk á Rangárvöllum, f.
13. ágúst 1861, d. 23. okt. 1917,
Guðmundsson hins ríka á Keldum,
Brynjólfssonar og þriðju konu
Guðmundar, Þuríðar Jónsdóttur
ríkssonar snikkara og bónda í Ási,
Jónssonar og Friðsemdar hús-
freyju þar, Ísaksdóttur. Börn
þeirra Kristínar eru fjögur, tvær
dætur og tveir synir, en dreng
misstu þau þriggja mánaða. Elst
barnanna er Inga, f. 19. júlí 1927,
gift Matthíasi Jónssyni bifreiða-
stjóra frá Lækjarbotnum. Hún á
þrjú börn. Annað barn þeirra er
Eiríkur, f. 24. júní 1931, fyrrv.
bóndi í Ási, svo útibússtjóri á
Rauðalæk, þá skrifstofumaður bú-
settur í Hafnarfirði og síðar í
Kópavogi, kvæntur Vigdísi Stef-
ánsdóttur frá Húsavík og á tvær
dætur. Þriðja barn þeirra er Sig-
urður bifreiðasmiður í Reykjavík,
f. 16. ágúst 1934, kvæntur Eddu
Thorlacius lyfjafræðingi, ættaðri
úr Rauðasandshreppi, og á fimm
börn. Yngst barna Kristínar og Ís-
aks er Fríða húsmóðir í Reykjavík,
f. 16. jan. 1937, gift Jóni H. Magn-
ússyni vinnuvélastjóra úr Hafnar-
firði og á tvær dætur.
Útför Kristínar var gerð frá
Fossvogskirkju 12. mars og var
hún jarðsett við hlið bónda síns í
Fossvogskirkjugarði.
frá Skarðshlíð. Móðir
Kristínar var Ingi-
gerður húsfreyja og
ljósmóðir, f. 21. sept.
1861, d. 15. nóv. 1923,
Gunnarsdóttir hrepp-
stjóra í Kirkjubæ, Ein-
arssonar.
Systkini hennar tvö
voru Gunnar frá Sela-
læk, alþingismaður,
ritstjóri Vísis og út-
gefandi Íslenskrar
fyndni, f. 14. júlí 1888,
d. 13. des. 1962, og
Guðbjörg, f. 12. maí
1896, d. 1. júní 1984,
húsmóðir, fyrst í Helli, svo í
Reykjavík.
Kristín giftist 10. október 1926
Ísak Jakobi, bónda í Ási í Ása-
hreppi og síðar útibússtjóra Kaup-
félags Rangæinga á Rauðalæk, f.
8. mars 1899, d. 1. maí 1977, Ei-
Hún Kristín frænka mín á Sela-
læk var kjarnakona og gustaði af
henni og glöggskyggn var hún eins
og hún átti kyn til á hið skoplega á
lífsleiðinni.
Hún var létt á fæti lengst af og
hafði yndi af að ferðast. Hún ólst
upp á annasömu myndarheimili við
öll almenn sveitastörf og var vel bú-
in undir lífið. Hún fékk ung tilsögn í
organleik hjá Sigfúsi Einarssyni
tónskáldi og varð fljótt organisti við
Oddakirkju, síðar við Kálfholts-
kirkju og síðast við Árbæjarkirkju.
Faðir Kristínar, Sigurður Guð-
mundsson á Selalæk, var hinn mesti
búhöldur, fyrst bóndi á Helli í 22 ár
þar sem hann byggði upp öll bæj-
arhús og ræktaði mikið og síðar á
Selalæk þar sem hann bjó í tíu ár til
dauðadags við mikinn myndarbrag
og byggði þar árið 1908 fyrsta íbúð-
arhús úr steinsteypu austanfjalls,
allt járnbent með skeifnajárni, sem
óþekkt var þá, til að hafa það sem
traustast gegn jarðskjálftum. Hann
byggði einnig upp að nýju á Selalæk
öll peningshús með hlöðum og gerði
miklar jarðabætur.
Jafnframt hafði hann Hellinn
undir og varð einhver fjárríkasti
bóndi sunnanlands. Hann var for-
gangsmaður um allt sem að búskap
laut, hugkvæmur framkvæmda-
maður. Það þótti undarleg nýlunda,
þótt ekki nýttist til langframa, þeg-
ar hann lýsti húsið sitt nýja með
karbidgasi (Acetylen) og gerði til-
raun til að virkja fjóshauginn og
fékk úr honum orku í eina týru, sem
lesa mátti við. Þá gerði hann grjót-
garða gegn sandfjúki og ræktaði
svo í skjóli þeirra. Sigurður var
hógvær og tróð sér hvergi fram en
samt var hann hlaðinn trúnaðar-
störfum lengst af. Hann varð ekki
langlífur, andaðist 56 ára gamall úr
krabbameini. Þá var Kristín ellefu
ára. Móðir hennar, Ingigerður
Gunnarsdóttir, var starfsöm og
dugmikil ljósmóðir og húsfreyja, vel
verki farin. Hún dó einnig á góðum
aldri. Ég hugsa oft um þrjár frænk-
ur og hve þær voru líkar að mörgu
leyti. Allar fæddar árið 1905; Aldís
Pálsdóttir frá Hlíð, húsfreyja í
Litlu-Sandvík, og þær bræðradæt-
ur Kristín móðir mín, dóttir Skúla á
Keldum og Svanborgar frá Hlíð, og
Kristín frá Selalæk, dóttir Sigurðar
frá Keldum. Hæfileikaríkar, hrein-
skiptnar til orðs og æðis, heiðarleg-
ar, frændræknar og fróðleiksfúsar
með góða frásagnarhæfileika en þó
orðvarar og umtalsfrómar en bein-
skeyttar og einarðar við hvern sem
var, ef á þurfti að halda. Hjá þeim
fengu menn sannleikann skýrum
orðum og skörulegum framan að
sér ef á þurfti að halda.
Þær liðu engum baktal um
náungann og stunduðu ekki slíkt
sjálfar. Ég kynntist Kristínu fyrst í
heimsókn Ungmennafélagsins
míns, Njáls í Vestur-Landeyjum, til
Ungmennafélags Ásahrepps, lík-
lega á þorra árið 1955.
Þau Ísak og Kristín bjuggu í kær-
leiksríku tvíbýli við Guðjón Jónsson
og fjölskyldu hans á Ási í Ásahreppi
allan sinn búskap. Mér er minnis-
stæður glæsileiki þessara hjóna.
Það sópaði að þeim á dansgólfinu og
hvar sem þau fóru. Svo gerðist Ísak
útibússtjóri á Rauðalæk. Ég varð
utanbúðarmaður eða pakkhúskarl
þar sumarið 1956 og bjó á heimili
þeirra í nokkur sumur og í öllum frí-
um. Þar var góður andi, eftirminni-
leg vistin, starfið lærdómsríkt.
Kristín var næm á umhverfi sitt
og færði atburði hversdagsins í há-
tíðabúning. Vistin með þeim er einn
samfelldur sólskinsdagur í minn-
ingu minni. Ég var bílstjóri með
pakkhússtarfinu og kynntist flest-
um milli Ytri-Rangár og Þjórsár.
Þar var margt eftirminnilegt, gott,
skemmtilegt og skrýtið fólk. Seinna
varð ég innanbúðarmaður og jafn-
vel útibússtjóri í afleysingu um viku
skeið, meðan þau hjón fóru í sigl-
ingu um landið þar sem Kristín spil-
aði á skipsflygilinn en Ísak stjórn-
aði söng allan hringinn. Ég efa að
annar eins hringur hafi nokkurn
tíma verið farinn fyrr eða síðar með
Esjunni. Ýmis mistök urðu hjá
pakkhúsmanninum unga 16 ára
gömlum til að byrja með svo sem
eins og þegar hann seldi af vangá
haframél blandað rottuskít, sem
gleymst hafði að henda, sendi bogin
skóflusköft í stað réttra og steinolíu
í stað gasolíu í aðrar sóknir, eða
seldi sveskjukassa, sem opnaðist að
neðan og var tómur þegar kaupand-
inn kom heim með hann. Allt var
mér fyrirgefið og gert gott úr öllu.
Þannig var leyst úr vandamálum á
svo ljúfan hátt, að viðskiptavinir,
sem komu freyðandi af vonsku sem
þó var mjög sjaldgæft, fóru heim
sáttir við lífið og viðskiptin við
Kaupfélagið á Rauðalæk. Það var
ekki til siðs að verða uppnæmur út
af smámunum.
Einkennandi fyrir lífið á Rauða-
læk var þjónustugleði og hjálpsemi,
titrandi lífsgleði, hljóðfæraleikur og
fagur söngur og vinafagnaðir með
hóflega drukknu víni. Kristín var
glæsileg kona og hnarreist fram á
háan aldur, hárið mikið og ljóst,
augun blá og tindrandi, bakið beint
og framgangan öll sköruleg. Hún
var eindregin framsóknarkona og
sveigði aldrei af þeirri braut, heið-
ursfélagi í þeirra hópi. Félagi fram-
sóknarkvenna gaf hún píanó til þess
að bæta músíkina í Framsóknar-
flokknum. Kristín var stoð og stytta
bónda síns í annasömu starfi hans
og síðar frábærlega umhyggjusöm
við hjúkrun hans í veikindunum síð-
ustu þrettán árin sem hann lifði við
lömun. Ekki má gleyma því, að hún
var hagmælt vel. Eftir að hafa
hlustað á Helga Hjörvar lesa upp
kvað hún:
Aldrei hef ég Helga séð
en hjartað berst í leynum.
Töfrar hann og truflar geð
með talfærunum einum.
Eftir að hafa lesið bækur eftir
Halldór Kiljan Laxness orti hún:
Það er ekki þrautalaust
þetta með hann Kiljan.
Lon og don ég hef í haust
hamast við að skilj’ann.
Margar fleiri góðar minningar á
ég um Kristínu og Ísak á Rauðalæk
og ég þakka þær nú, einnig
skemmtilegar og fræðandi heim-
sóknir til okkar í Grafarholti eftir
að Kristín varð ein. Innilegar sam-
úðarkveðjur til fjölskyldunnar.
Blessuð sé minning Kristínar
frænku.
Sigurður Sigurðarson
dýralæknir.
Kveðja frá félagi
framsóknarkvenna
Níutíu og sex ár eru löng ævi.
Síðustu árin var Kristín hætt að
geta komið á fundi í félagi fram-
sóknarkvenna í Reykjavík. Meðan
heilsan leyfði sótti hún fundi og
vann af mikilli ósérhlífni fyrir bas-
arinn, sem var ein helsta fjáröflun-
arleið félagsins. Kristín var dugleg
að taka þátt í sumarferðum fram-
sóknarfélaganna í Reykjavík.
Framsóknarkonur þakka henni
höfðinglega gjöf á fjörutíu ára af-
mæli félagsins, en þá færði hún fé-
laginu forláta píanó, sem oft hefur
verið notað á félagsfundum. Að leið-
arlokum þakka félagskonur Krist-
ínu velunnin störf og tryggð við fé-
lagið, og senda ættingjum samúðar-
kveðjur.
KRISTÍN ÞURÍÐUR
SIGURÐARDÓTTIR