Vísir - 05.07.1980, Blaðsíða 8

vtsm
Útgefandi: Reykjaprent h.f.
Framkvcmdastjdri: Davld GuSmundsson.
* Ritstjdrar: úlafur Ragnarsson og Ellert B. Schram.
Ritstidrnarfulltrúar: Bragl Guðmundsson, Ellas Snaeland Jdnsson. Fréttastjdri
erlendra frétta: Gudmundur G. Pétursson. Blaðamenn: Axel Ammendrup, Frlða
Astvaldsddttlr, Hallddr Reynlsson, lllugl Jökulsson, Jdnlna Michaelsddttlr, Krlstln
Þorstelnsdóttlr, Magdalena Schram, Pdll Magnússon, Slgur|dn Valdimarsson,
Sæmundur Guðvlnsson, Þdrunn J. Hafsteln. Blaðamaður á Akureyrl: Glsll Sigur-
gelrsson. Iþrdttir: Gylfl Krlstiánsson, K|artan L. Pálsson. Lidsmyndir: Bragl
Guðmundsson, Gunnar V. Andrésson, Jens Alexandersson. Utlit og hönnun:
Gunnar Traustl Guðbjörnsson og Magnús Ölafsson.
Auglýsinga- og sölustjdri: Páll Stefánsson.
Dreifingarstjóri: Siguröur R. Pétursson.
Ritstjdrn: Slðumúla 14 slml 86611 7 llnur. Auglýsingar og skrifstofur: Slðumúla 8
simar 86611 og 82260. Afgreiösla: Stakkholtl 2-4 slmi 86611.
Askriftarg jald er kr.SOOOá mánuöi innanlands og verð I lausasölu 250 krdnur ein-
takiö. Visirer prentaöur I Blaöaprenti h.f. Siöumúla 14.
Vidleitni Steingríms
Viöbröaö Steinerlms Hermannssonar varöandi flugmannadeiluna og vanda frystihús-
anna eru viröingarverö. A þaö er hinsvegar minnt aö gengissig og fjármagnstilfærslur
eru smáskammtalækningar meöan ekki er geröur uppskuröur á sjálfri veröbólgunni.
Það er ekki of t sem hægt er að
fara viðurkenningarorðum um
ráðherra nú á þessum síðustu og
verstu tímum. Steingrímur Her-
mannsson á hinsvegar lof skilið
fyriratbeina sinn að undanförnu
að því er varðar frystihúsin og
flugmannadeiluna. Augljóst er
að ráðherrann hef ur gengið i þau
mál af atorku og krafti og við-
leitni hans hefur borið þann
árangur, að flugmenn afboðuðu
vinnustöðvun sína og fyrir liggja
tillögur varðandi vanda frysti-
húsanna, sem eru góðra gjalda
verðar svo iangt sem þær ná.
Um flugmannadeiluna var
f jallað hér í blaðinu f gær, en það
aðeins áréttað, að kröfur þurfa
að vera miklar og alvarlegar til
að þær réttlæti vinnustöðvanir
sem grafa undan lífsafkomu
bæði verkfallsmanna og þess
fyrirtækis, sem vinnustöðvunin
bitnar á. Svo náinn skilningur og
samvinna ætti að vera milli for-
ráðamanna Flugleiða og þeirra
eigin flugmanna, að þeir geti út-
kljáð deilur sínar án þess að allt
springi í loft upp. Þetta kom og á
daginn, þegar sjávarútvegsráð-
herra leiddi hópana saman til úr-
slitaviðræðna.
Vandi frystihúsanna hefur
ekki farið fram hjá neinum.
Hann er einnig vandi ailrar þjóð-
arinnar, því afurðir frystihús-
anna eru Iffsafkoma fslendinga,
og án starfrækslu þeirra skellur
á allsherjaratvinnuleysi.
Viðbrögð og ráðstafanir sjá-
varútvegsráðherra eru eftirfar-
andi:
I fyrsta lagi er framleiðsla og
sala á fiskblokkum örvuð með
því að láta verðjöfnunarsjóð
fiskiðnaðarins hækka verðið um
kr. 3-400 kr. pr. kg. eða sem svar-
ar 5-600 millj. kr. næstu þrjá
mánuðina. Að vísu er fiskiðnað-
urinn hér heima að greiða þessa
uppbót úr sfnum eigin vasa, og
þessi ráðstöfun getur aðeins orð-
ið til bráðabirgða vegna tak-
markaðs fjármagns í verðjöfn-
unarsjóði.
En þetta er tvímælalaust lausn
í augnablikinu þegar meiri eftir-
spurn er eftir blokk en fiskflök-
um.
I öðru lagi er ætlunin að af urð-
alán verði aukin úr 75% í 85% á
næstunni, og hlýtur þessi ráðstöf-
un að létta f járhagsbyrði
frystihúsanna. Hvernig bankarn-
ir standa undir aukinni lánabyrði
f þessum mæli er aftur erfitt að
sjá fyrir, eftir þær ógnvekjandi
upplýsingar sem þeir létu f rá sér
fara fyrr í vikunni. Aðeins verð-
ur að vona, að þetta jafngildi
ekki aukinni seðlaprentun, sem
þá væri olfa á verðbólgubálið og
skammvinn úrbót.
Sama gildir um skuldbreyting-
ar úr stuttum vanskilaskuldum l
lengri lán. Það má heldur eKki
gerast með þvf einu að auka
verðbólguna.
f þriðja lagi hefur tekist að
gera viðbótarsölusamning við
Sovétmenn, og léttir það mjög á
þeim vanda, sem hlýst af mikl-
um birgðum og takmörkuðu
geymslurými. Þetta er ólfkt
raunhæf ari viðbrögð heldur en sú
broslega og gagnslausa sam-
þykkt ríkisstjórnarinnar í síðustu
viku, að skrásetja skyldi allt
geymslurými í landinu.
Jaf nf ramt þvf sem þeirri skoð-
un er lýst, að viðleitni ráðherra,
sem felst í framangreindum ráð-
stöfunum sé jákvæð og virðing
arverð, skal á það bent, að hér er
tjaldað til einnar nætur, og fram-
búðarlausn verður ekki fengin,
meðan rekstur frystihúsanna fer
stöðugt hækkandi af völdum
verðbólgu og okkar eigin ráðleys-
is í efnahagsmálum.
Við komumstaldrei fyrir rætur
vandans meðan ekki er tekist á
við verðbólguna. Gengissig og
f jármagnstilfærslur, hversu
rösklega sem til þeirra er gripið
eru smáskammtalækningar en
ekki uppskurður. Eftir þeim
stóra uppskurði er enn beðið.
[TístV’hvaðer’nö'það? ]
Fáum oröum, islenzkum,
stend ég gagnvart jafn undrandi
og berskjalda og þessu, veit I
raun ekki hvaö þaö þýöir leng-
ur. Einu sinni hélt ég, aö oröiö
list táknaöi hæfileika manna,
sem hlotiö heföu þá þjálfun eöa
slipun, aö langt taeki fram þvi
sem fjöldinn gæti nokkru sinni
seilst í. Aö baki listanafnbótar
væri braut náms og vinnu, þrot-
lausrar vinnu, sem viö flest
heföum ekki dug til þess aö
leggja á okkur, — og til þyrfti
llka, aö heilladisir heföu veriö
gjöfular viö vögguna. Meö
öörum oröum: Skaparinn lyfti
sumum einstaklingum yfir
fjöldann, geröi þá hæfa til þess
aö gera frábæra hluti, sem
mönuöu mannkyn upp af sviöi
dýrsins. Þetta hélt ég, en betur
og betur þreifa ég á þvi aö þetta
er rangt, svo beri ekki aö skilja
oröiö.
Hópar koma fram og gera
kröfu til þessa stimpils en hafa
ekkert þaö til brunns aö bera
sem oröiö áöur kraföist.
Ef slikt er list, þá
þýöir oröiö: Gleöi sjálfgagn-
rýnislauss einstaklings. 1 leik-
skólum um allt land fá börn aö
blanda saman litum, og geisl-
andi af gleöi koma þau heim
meömyndirnar sinar t.þ.a. gefa
pabba og mömmu, en kröfu til
ramma eöa listanafnsins gera
þau þó ekki.
Menn hnoöa saman oröum,
kunna hvorki stuölasetningu né
Sr. Siguröur
Haukur Guö-
jónsson
skrifar.
rlm eöa undirstööu islenzkrar
málfræöi, en þykjast samt vera
aö gera kvæöi, kaupa sér alpa-
húfu og láta sér vaxa hár og
skegg, og af þessu erfiöi öllu
þykjast þeir orönir skáld og
gera kröfu til listmannalauna.
Menn fara uppá fjalir og rifa
þar I strengi og segjast vera aö
syngja, þó aö hljóöin sem berast
frá þeim minni meir á aö þeir
séu aö naga hljóönemann og
muldra bull, sem Æri-Tobbi
heföi ekki kinnroöalaus látiö frá
sér fara. Og kunni þeir aö klæöa
sig og skaka sér sföan eins og
lúsagemlingar aö vori eöa þá
kynóöir hvolpar, þá eiga þeir
þaö vist, aö áhorfendaskarinn
öskri af hrifningu, falli jafnvel i
öngvit. Sé þetta list, hversu
langtum ofar stendur þá ekki
flækingskötturinn, sem meö
breimahljóöum veldur þér ahd-
vökunóttum?
Menn segjast vera tónskáld,
labba um og selja þér auöar
sföur undir nafninu Þögn, og þú
átt aö hneigja þig I lotning og
stynja: Já, þetta er hin sanna
list. Menn bjóöa til borös, ekki
til aö seöja hungur, heldur til
þess aö leyfa mönnum aö kynn-
ast listinni aö velja á diskinn
sinn. Prakkarar voru slikir spé-
fuglar kallaöir hér áöur fyrr, en
nú hafa þeir sótt um inngöngu i
félag listamanna.
Kunni menn aö hátta sig og
vefja á sér liminn meö snotru
trafi, þá munu þeir eiga vist, aö
fátækar þjóöir, sem jafnvel geta
ekki selt fiskinn sinn og veröa
þvl aö senda streöfólkiö á
sumarleyfisstyrk, kalli þá á
listahátiö og greiöi fyrir, i nafni
sannrar menningar, og þaö I
erlendum gjaldeyri. Þaö er ekki
nektin, sem þú átt aö horfa á,
heldur hægar hreyfingar llk-
amans, þær eru listin, hin
sanna, hreina list. En lesandi
minn, þú ættir aö heyra hrópin i
ánamöökunum mlnum úti i
garöi: Mundu aö sækja um
listamannastyrk handa okkur.
Sjáöu þessarhreyfingar! Ogviö
erum þó aö fullu naktir.
Nei, þaö er ljóst, aö ég skil
ekki lengur oröiö list. Kannski
er þaö misminni mitt aö oröiö sé
ritaö meö einföldu i-i, þaö beri
nú aö skrifa lyst og oröiö þá
dregiö af losti. List merki ekki
lengur för frá dýrinu, heldur
leiö til þroskastigs þess. Þaö
benda flestir menningarveg-
vlsar til þess eins og I Róm forö-
um, þegar hruniö var á næstu
grösum.
En vel á minnst, hvar á aö
setja Luciano Pavarotti innl
þessa mynd? Hann kemur eins
og skrattinn úr sauöaleggnum
og staöhæfir aö þaö sé tlmi til aö
islenzk þjóö taki sér I hendur
ævintýriö Nýju fötin keisarans,
eftir Andersen gamla, og lesi
þaö upphátt.
Sjálfsagt á ég á hættu, aö ein-
hverjir hrópi: Sjáiö nú aftur-
haldiö hvaöa vit hefir klerkur á
list? Ekkert. Hlustiö á okkur hiö
menntaöa fólk á þessu sviöi,
‘okkursemein höfum vit á, hvaö
sönn list er. Þetta fólk hefir
sannarlega rétt fyrir sér, ég hefi
ekki hugmynd um þaö lengur,
hvaö oröiö list táknar i þeim
hrærigraut mennsku og DÝRS
sem nú er dýrkaöur. Þegar
Einar Ben. og bögubósinn eru á
einum og sama stalli/ rámur
köttur og söngvarinn, maökur-
inn og dansarinn, þá lái mér
hver sem vill þó ég spyrji:
Hvert stefnum viö?