Tíminn Sunnudagsblað - 25.07.1971, Blaðsíða 7

„Skein þá allt og glitraði, en þok
an í dalnum var eins og eldhaf“
Það er um nónbil á miðju vori.
Yfir héraðinu liggur gilbrúnt hita-
mistur. Sólin yfir miðju Grísafell-
inu, sem stendur sinn eilífa vörð
norðan megin Vatnsskarðsins,
þrýstið og hnubbaralegt. Ég er að
huga að hornum mínum suður á
klöppunum og á annríkt, því nú
stendur á miðjum sauðburði.
Eitt sinn, er ég rétti mig upp frá
því að koma lambi á spena, sé ég
hvar maður kemur framan austur-
bakka Borgareyjarinnar, ríðandi
rauðum hesti, og fer mikinn. Ég
verð að gefa mér tíma til þess að
hlaupa heim og láta vita', að hann
þurfi ferju, hugsa ég. En hvað er
nú þetta? Maðurinn ríður fram
hjá ferjustaðnum, niður bakkann
og slær hvergi af ferðinni. Skyldi
hann ætla að leggja í Kvíslina?
Hún er þó ekki árennileg, þar sem
hún veltur fram bakkafull, straum-
þung og kolmórauð eins og skolið
af sokkaplöggum heyskaparfólks-
ins, þegar það hefur verið að vaga
úr leirdrögunum yfir á Engjaeyju.
Og það ber ekki á öðru. Hann
leggur, án nokkurs hiks, út í Suð-
urkvíslina. Þessi maður hlýtur að
vera kunnugur staðháttum, því að
hann ríður út í Kvíslina nákvæm-
lega á réttum stað: úr skarðinu í
bakkann. Og þó geta hófspor-
- in, sem eiga að vera á- sandinum í
skarðinu, ekki verið honum nein
leiðbeining, því að þau eru nú á
kafi í korguðu jökulvatninu.
Hesturinn grípur sund strax við
suðurbakkann. Ég veit, að Kvíslin
er þung á, þegar hún er í svona
miklu flóði, og ég fer að hugsa
um, hvort þeir félagar muni ná
landi í Eggjarnestánni. Ef það
tekst ekki, gæti málið farið að vand
ast. En hér sýnist engin hætta á
ferðum. Hesturinn syndir hraust-
lega, teygir snoppuna fram yfir
vatnsborðið, hrekur mjög lítiö og
öðru hvoru gefur hann frá sér
snögg fríshljóð, sem berast til mín
gegnum hlýja kyrrðina. Það er auð
séð, að þarna fara tveir, sem ekki
eru óvanir því að svalka saman í
Magnús H. Gíslason á
Frostastöðum ræðir við
Sigurð Þórðarson fyrrum
bónda á Egg níræðan,
um hjásetuna í Svarfað-
ardal og Hólavist. - Fyrri
hluti samtalsins.
Vötnunum. Þótt heita megi hroka-
sund landa á milli, þá þurfa þeir
ekki á þrautalendingu Eggjarnes-
táarinnar að halda. Þeir taka land
í hólmanum austan við Tána.
Þegar landi er náð, fer ferða-
maðurinn af baki og strýkur hestin
um um háls og bóga, stígur á bak
á ný, ríður yfir stokkinn á milli
hólmans og Eggjarnessins, sem nú
tekur hestinum vel á miðjar síður,
þótt venjulegast sé hann því nær
þurr, og heldur síðan hvatlega út
vesturbakkann, þar til hann hverf-
ur sjónum mínum fyrir Hrossa-
tangann.
Seinna var mér sagt, að þarna
hefði farið Sigurður á Egg á Úlfi
gamla.
Milli þessarar fyrstu minningar
minnar um Sigurð og dagsins í
dag liggur mikið haf margháttaðra,
stórra og örlagaríkra atburða:
Heimskreppa, heimsstyrjöld, þjóð-
stjórn, nýsköpunarstjórn, vinstri
stjórn og viðreisnarstjórn, svo
að getið sé einhverra kennileita
þessa umbrotasama tímabils. Og
nú er Úlfur löngu fallinn og Sig-
urður níræður orðinn. Og þótt
hann sé sennilega hættur að sund-
ríða, þá er hann samt jafnhressi-
legur og hispurslaus í tali, jafn-
áhugasamur um almenn mál og
hvers konar framfarir, jafnvakandi
yfir velfamaði sjálfs sín og sam
ferðamannanna, bæði þessa heims
og annars, og ætíð áður. Og meðá*
annars af þessum sökum — og
með því líka, að níræður maður
kann frá mörgu að segja — er ég
nú setztur hér andspænis Sigurð*
til þess að hripa niður hrafl af því.
sem á góma ber eina októberkvöld-
stund.
— Þú ert Svarfdælingur, Sig-
urður?
— Já, fæddur að Hnjúki í Svarf-
aðardal, sonur hjónanna sem þar
bjuggu þá, Þórðar Jónssonar og
Halldóru Jónsdóttur.
— Viltu segja mér eitthvað frá
uppvaxtarárunum?
— Ég veit nú ekki, hvort ástæða
er til þess að fjölyrða um þau.
Þau liðu með líkum hætti og þá
gerðist hjá börnum og unglingum
í sveit. Einhverjar björtustu minn-
ingar mínar frá bernskuárunum
eru t engdar hjásetunni, félags-
skapnum við kvíaærnar. Þær voru
um hundrað. Ekki var ég nú neitt
ánægður yfir því starfi til að byrja
með. Ég rölti af stað á eftir þeim
grenjandi og kom heim með þær
grenjandi. Soffía systir var með
mér' þrjár fyrstu næturnar til
þess að setja mig inn í starfið.
Eitt sinn kom það fyrir — ég held
það hafi verið um það bil viku
eftir, að ég byrjaði hjásetuna —
að fyrir skall sótþoka. Ég fór
samt með ærnar út í hlíðina, en
hélt þeim þó frá ánni, því að þar
var hey. Ærnar lögðust um nótt-
ina, og þá skreið ég upp á stóran
stein, því að hvergi var hægt að
setjast í grasið fyrir bleytu. Og
þarna á steininum sofnaði ég. Þeg-
ar ég svo hrökk upp, voru allar
ærnar horfnar. Ég reyndi að rekja
slóðina í blautu grasinu, en allt
kom fyrir ekki. Sá ég fljótlega, að
útilokað var að ná þeim saman
með þessu móti, svo að ég tók til
bragðs að siga liundinum út í þok-
una, eins og ég væri að smala, og
rölti svo heim á leið. Þegar heim
kom,_kastaði ég tölu á ærnar, og
vantaði aðeins tvær, Stórliyrnu
T 1 M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ
655