Tíminn Sunnudagsblað - 03.11.1973, Blaðsíða 9

ans öfundin, sem rak hana áfram. —
Þeim þótti honum of gott að eiga hús
og heimili, þessum herrum. Hann átti
alltof góða daga. En var hann kannski
einhverjum til baga? Nei, ó-nei — eng-
inn gat sagt það með sanni. Hann
bjargaðist með ellilaunin og kálgarð-
ana sina, seldi dálitið af kartöflum.
Það var satt, að hann bað stundum um
mjólk handa köttunum, en aldrei þó
nema handa nýgotnum læðum. Sjálfur
vildi hann fá að vera i friði, og annað
fór hann ekki fram á. Þessir fuglar i
heilbrigðisnefndinni gátu bara látið
fullfriskt fólk afskiptalaust — Þeim
gat verið nóg að hugsa um skanka
sjálfra sin. Hann skildi enginn reka á
elliheimili, að minnsta kosti ekki lif-
andi. Fyrr skyldi fjandinn gleypa bæði
hann og heilbrigðisnefndina. — Þvi hét
hann og lofaði. Og þannig áfram alla
daga.
Pétur hélt hættuna nálægari en hún
var. Gerðabækur rifa ekki hús, og heil-
brigðisnefndin var ekki jafnfikin i að
láta til skarar skriða og hann óttaðist.
Menn höfðu um margt annað að hugsa
og það voru skrifaðar nýjar áiyktanir
um ný málefni i gerðabókina góðu.
Það var ekki lengur aðkailandi að gera
út um málefni Péturs gamla. Hann
fékk að sitja i náðum i kofa sinum fyrst
um sinn.
Veturinn var mildur, vorið kom
snemma, og með hækkandi sólargangi
færðist fjör i kattlifið hjá Pétri.
Ef við köllum hús Péturs kattagisti-
hús, þá er ekki úr vegi að vikja að
dyraverðinum. Það var óvenjulega
stór högni og hét Brandur — hinn
mesti garpur, með rifin eyru og ör og
ákomur um allan skrokkinn. Hann var
gráyrjottur, nema hvað önnur fram-
loppan var hvit. Vinstra augnalokið
var eins og dálitið siðara en hitt. Hann
hafði verið á fjórða ár i þjónustu Pét-
urs. ef gerlegt er að kalla það þjón-
ustu. er i rauninni var einræði og al-
ræði. Þvi að Brandur var herra gisti-
hússins. Hann gætti siðferðis staðarins
og þoldi ekki neitt næturdrabb eða létt-
úð af nokkru tagi og braut alla högna
til hlýðni við sig. Fastagestirnir voru
þvi allir læður, oftast sex eða sjö tals-
ins, stundum heil tvlft, einkanlega á
vorin. þegar stórstraumur var i
kattarsálinni. Þá lifði Brandur eins og
austurlenzkur fursti i sibreytilegu har-
em.i, sem hann endurnýjaði án afláts. í
þvi voru svartar læðughvitar, gular og
gráar. einlitar og bröndóttar eins og
tigrisdýr. Þær komu og fóru, stöldruðu
við einn dag eða fáa, sumar kannski
viku eða lengur. Pétur þekkti skyndi-
gestina og fastagestina mætavel að, en
þó var Brandur enn gleggri á þetta.
Um nætur lá Pétur lengi vakandi og
hlustaði á óð kattanna., en loks festi
Sunnudagsblaö Tímans
hann þó svefn, þrátt fyrir óðlistina.
Hann sofnaði út frá grænum glyrnum,
sem stirndi á i myrkrinu.
Kolbeinn var skransali. Hann var si-
fellt á ferli um umdæmi sitt, fjórar
sýslur, akandi i léttivagni með brotn-
um fjöörum. Fyrir beitti hann brúnni
meri, sem farin var að hærast. Hann
kom á hverju hausti til Péturs gamla
og gisti hjá honum eina nótt.
Mjótt og magurt andlitið benti til
þess, að Kolli væri grennri en ráðið
varð af fyrirferðamikilli yfirhöfn
hans. Menn gátu sér til að annað
tveggja væri hann i nokkuð mörgum
flikum innan undir kápu sinni, eða
fóðrið i henni i efnismeira lagi. Hann
var svartur á brún og brá eins og skoll-
inn sjálfur, en hæglátlegt ökulag hans
á þjóðvegunum benti sannarlega ekki
til þess að hann væri af húsi og kyn-
þætti hinna skuggalegu manna, Tatar-
anna. Sjálfur gekk hann ævinlega við
hliðina á vagninum og hélt i taumana.
Merin stjórnaði ferðinni og stað-
næmdist þar, sem vel var sprottið á
vegarbrúnum. Kolli beið þolinmóður,
þar til hún hafði bitið að vild sinni.
Merin hét Brúnka, og hún var komin
talsvert til ára sinna.
Þetta haust seinkaði Kolla venju
fremur, hann kom ekki fyrr en seint i
nóvembermánuði. Þann dag var lág-
skýjað og himinninn regnþrútinn.
— Hún heldur holdum, sagði Pétur
gamli, er kunningi hans kom i hlaðið
og virti Brúnku fyrir sér.
— O-o aldrei verður hún nú feit
garmurinn, svaraði Kolli litillátur,
þótt honum þætti væt um hrósið, sem
merin fékk. Þvi fór fjarri að Brúnka
væri feit. Hún fékk sjaldan kornlúku —
henni varð að nægja gras og hálmur.
Hún var söðulbökuð, hnúturnar áber-
andi og rifin i henni mátti telja. Samt
var hún vel snyrt og þrifin.
Kolli spennti vagninn frá, tók aktyg-
in af Brúnku og sleppti henni i hlað-
varpann. Siðan rambaði hann með
poka niður að sorphaugnum og leitaði
að tómum flöskum. Meðan Kolli var
við hauginn, þuklaði Pétur gamli
hlassið á vagninum, þvi að honum lék
hugur á að vita, hvað gistivini hans
hefði áskotnazt. Það var venjulega
bæði margt og sundurleitt, sem hann
hafði meðferðis. Nú bar mest á ryðg-
aðri eldavél, og við nánari athugun
kom i Ijós að ofan i hana hafði verið
stungið verki úr gamalli dalaklukku og
pappastokk, sem i voru flugnaveiðar-
ar. Pétur tók einn flugnaveiðarann og
skoðaði hann, en komst að raun um, að
ekki var jafn-auðvelt að losna við hann
aftur. Þarna var lika mikið safn nagla
af ýmsum stærðum og gerðum, rær og
járnfleygar, ofnrör, leifar af saumavél
og stýri af reiðhjóli með bjöllu á. Hann
prófaði bjölluna, og sei-sei já: Húp
hringdi. Hana mátti sem bezt nota, og
reyndar gat hún heitið sem ný. Loks
voru á vagninum pokar, fullir af bein-
um og tuskum, tómum glösum og
flöskum. Það var ekki ónýtt að skoða
þetta.
Þegar Kolli kom aftur úr haugnum,
settist Pétur á kassa á hlaðinu. Siðan
klippti Kolli hann. Það var orðið langt
siðan það hafði verið gert siðast,bæði
ár og dagur bókstaflega talað, og
rauður lubbinn var gróskumikill. Kolli
notaði á hann grófar vélklippur.
Hvorugur mælti orð frá vörum, á
meðan á þessari athöfn stóð. Alengdar
sat högninn Brandur og mændi á. Pét-
ur lokaði augunum og gretti sig fer-
lega, þvi að hárið vildi festast i skær-
unum, en Kolli ekki beinlinis laghent-
ur. Þetta var snoðklipping, og þegar
henni var lokið skein skallinn á Pétri
eins og tungl i fyllingu.
Siðast blés Kolli laus hár niður undir
kragann á bakið á Pétri, rétt eins og
æfðir hárskerar gera.
Það kvöldaði og nú fór að úða úr
lofti. Þeir kunningjar hjálpuðust að við
að breiða tóma poka yfir Brúnku, svo
að henni yrði ekki kalt, og að þvi búnu
gekk Kolli að vagninum, og rak hönd-
ina niður i skranið, sem á honum var.
Það var engu likara en tilviljun réði,
hvar höndin lenti, en þegar hann dró
hana út hélt hann á flösku. Og hún var
ekki tóm, flaskan sú, heldur var hún
full af brennivini, þriggja pela flaskan.
Pétur horfði á hann aðdáunaraugum,
en Kolli brosti hógvær á svip.
Brandur elti þá inn, og þrjár læður,
sem þar voru fyrir, hörfuðu hálf-
smeykar út i horn. Pétur kveikti á
oliulampa, sem hékk á nagla, er rek-
inn hafði verið i reykháfinn. Siðan
kveikti hann upp eld, og setti kaffi-
könnuna yfir. Hann lét Kolla setjast á
eina stólinn, sem til var — það var
öndvegi þessa húss. Sjálfur tyllti hann
sér á gamalt kvartil. Svo byrjuðu þeir
að drekka brennivinskaffi, og þegar
þeir höfðu hýrgað sig, hófust samræð-
urnar. Heilt ár var liðið siðan þeir sá-
ust siðast og um nóg að tala.
Kolli hafði fyrir skemmstu hitt Enok
á elliheimilinu og flutti Pétri kveðju
hans. Pétur fékk undir eins óbragð i
munninn, þegar elliheimilið var nefnt.
Þungbúinn á svip hlýddi hann á frá-
sögn Kolla. Enok hafði yfir mörgu að
kvarta og ekki að ástæðulausu. Nú var
hann lika orðinn ósköp heilsuveill. Það
voru einhver skollans útbrot á höndun-
um á honum, og þau komu af sifelldum
þvottum. Það var ekki nóg með þvotta
bæði kvölds og morgna,hann varð þess
utan að þvo sér mörgum sinnum á dag.
Kæmi hann frá að reyta arfa i garðin-
um, var ekki að sökum að spyrja:
665