Íslendingaþættir Tímans - 22.03.1975, Blaðsíða 1

ÍSLENDINGAÞJETTIR
Laugardagur 22. marz 1975 —10. tbl. 8. árg. Nr. 201. TIMANS
Sólveig Eggerz
F. 8.8. 1887
D. 26.2. 1975
Nýlega var gerð frá Dómkirkjunni
útför Sólveigar Eggerz, ekkju Sigurð-
ar Eggerz, en hún lézt aö kvöldi 26.
febrúar sl., aðeins tveimur dögum fyr-
ir aldarafmæli manns sfns.
Mér er bæði ljúft og skylt að minnast
föðursystur minnar á þessari kveðju-
stund, svo snar þáttur sem hún var I
lifi minu alla tfð. Það þarf ekki endi-
lega að rikja sorg, þegar háöldruð
manneskja kveður þennan heim. Að
loknu litriku og fjölbreyttu ævistarfi,
einkum þegar heilsan fer að dvina,
getur dauðinn verið liknsamasta
lausnin. Ég segi það hér, einsog svo oft
hefur verið sagt, þvi fram á hinztu
stund átti Sólveig þvi láni að fagna að
halda að mestu óskertu sinu andlega
atgervi. Og við, sem nánast henni
stöndum, hefðum ekki óskað, að hún
hefði þurft að þola það að verða ör-
vasa, svo mikil reisn, sem hafði alla
tið verið yfir henni. Hún hefði heldur
ekki óskað þess Um aðild hennar að
opinberu lifi þarf ekki að ræða hér, þvi
1. marz sl. voru manni hennar Sigurði
Eggerz, gerði góð skil hér i blaðinu á
aldarafmæli hans. Sigurður lézt 1945.
Allt frá þvi, að Sólveig varð ekkja,
bjó hún ásamt dóttur sinni, Ernu, i
litla húsinu við Suðurgötu 29, rétt ofan
við ráðherrabústaðinn, þar sem hún
hafði átt heimili um árabil með manni
sinum, meðan hann ýmist gegndi for-
sætisráðherraembætti eöa öðrum ráð-
herraembættum. Það lætur að likum,
að oft hefur verið annasamt á heimili
þeirra hjóna, Sólveigar og Sigurðar.
Sigurður tók mikinn þátt i stjórnmála-
lifinu, einsog kunnugt er, og gegndi
hvað eftir annað mikilsverðum ráð-
herraembættum og öðrum þýðingar-
iniklum embættum, en hann var um
æfina sýslumaður i fjórum stórum
sýslum, auk þess bankastjóri Islands-
banka. Það hefur oft verið sagt, og
mun mála sannast, að umsvif á sviði
stjórnmála og framkvæmda, verði
ekki sómasamlega af hendi leyst,
nema að bakhjarli sé góð eiginkona.
Ég tel það fullvist, að Sigurður heföi
ekki notið sin einsog raun varð á, hefði
hann ekki eignazt jafnmikla mann-
kostakonu og Sólveig var. Það þurfti
mikið á að ganga til þess að henni yrði
haggað. Veraldleg upphefð hafði sára-
litil áhrif á hana, en skyldum sinum
mætti hún ætið af festu og fyrirhyggju.
A langri ævi sem eiginkona embættis-
manns, þurfti hún oft að hafa vista-
skipti. Fyrstu hjúskaparár þeirra var
Sigurður sýslumaður Skaftfeílinga
með búsetu i Vik i Mýrdal. Þar varð til
sálmurinn „Alfaðir ræður” vegna
mikils sjóslyss, sem þorpið varð fyrir.
Þetta atvik er flestum kunnugt, en
Siguröur var mjög hrifnæmur og skáld
i eðli sinu, og kom það honum vel að
eiga eiginkonu, sem skapaði kjölfestu
með rólegu en sterku skapferli. Mér
hefur oft verið hugsað til þess, hve vel
þau hæfðu hvort öðru sem lifsföru-
nautar. Sólveg og Sigurður, eins og
þau voru ólik að skapferli, en sam-
eiginlega nær fullkomin.
Sigurður verður fyrst forsætisráð-
herra 1914-15, en segir af sér, einsog
frægt er orðið, vegna ágreinings við
dönsku stjórnina I sjálfsstæðismáli
okkar Islendinga. Siðan liggur leiðin i
Borgarnes, en þar er Sigurður sýslu-
maður i tvö ár. Þá verður Sigurður
aftur ráðherra, þá fjármálaráðherra I
fyrstu stjórn Jóns Magnússonar. Jón
Magnússon óskaði ekki eftir að flytja
úr húsi sinu við Hverfisgötu, nú hús
Hins islenzka prentarafélags, svo
Sigurður og Sólveig fengu ráðherrabú-
staðinn þar sem þau voru húsnæðis-
laus er þau komu frá Borgarnesi. Þar
á Sólveig siðan heimili með Sigurði allt
til ársins 1926. Fyrstu kynni min af
föðursystur minni eru einmitt frá
þeim árunum en siðan eru 56 ár. Þá
geisaði hér Spánska veikin og var
mannskæð, einsog kunnugt er. For-
eldrar minir bjuggu þá i Tjarnargötu
14. Þau létust bæöi i veikinni og
heimilið var i upplausn, einsog svo
mörg önnur um það leyti. Þá var það
að Sólveig tók mig til sin i ráðherrabú-
staðinn. Það var ekkert launungar-
mál, þeim er það varðar, að Sólveig
ætlaði sér að fóstra mig upp. Hjá henni
dvaldi ég fram um áramótin 1919. En
þá skipuðust málin öðruvisi, og ég og
systir min ólumst upp hjá móðurföður
okkar.
Þótt ég yrði ekki áfram i húsi Sól-
veigar, sleppti hún raunar aldrei full-
komlega af mér hendinni. Hún var
mér alla tið tryggur vinur og leiðbein-
andi, sem ég gat leitað til hvenær sem
var. Hélzt það alla tið. Ég hef alla
mina ævi, getað gengið um heimili Sól-
veigareinsogþað væri mitt eigið. Mun
ég væntanlega gera það áfram hjá