Tíminn - 30.10.1970, Blaðsíða 7

FÖSTUDAGUR 30. október 1970
TIMINN
7
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Fraimlcvæmdastjóri: Kristján Benediktsson. Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb), Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og Tómaa
Karlsson. Auglýsingastjóri: Steingrimur Gíslason. Ritstjórnar-
skrifstofur f Edduhúsinu, simar 18300—18306. SkrifstofUT
Bankastraeti 7 — Afgreiðslusimi 12323. Auglýsingasími 19523
Aðrar skrifstofur sími 18300. Áskriftargjald kr 165,00 á mánuðl,
innanlands — f lausaisölu kr. 10,00 eint. Prentsm. Edda hí.
Strandferðaskip
til farþegaflutninga
Fimm þingxnciin Framsóknarflokksins hafa lagt fram
í sameinuðu þingi tillögu, þar sem lagt er til, að ríkis-
stjóminni verði falið að láta gera áætlanir um smíði og
rekstur atrandferðaskips til farþegaflutninga.
í greinargerð tillögunnar er það rakið, að Skipaútgerð-
in hafi átt tvö góð farþegaskip, þegar flugið ruddi sér til
rúms með undraskjótum hætti. Þar sem Esja og Hekla
voru jafnframt flutningaskip, sem töfðu dægurlangt á
höfnum við lestun og losun, hentuðu þær ekki vel sem
farþegaskip við gerbreyttar aðstæður. Engu að síður,
veittu þessi skip, á meðan þeirra naut við, íbúum fjarð-
anna eystra og vestra mikilvæga farþegaþjónustu og ör-
yggi, einkum á vetrum, þ.egar aðrar samgöngur eru örð-
ugastar. Og með þessum skipum voru að sumarlagi
byggðar upp hringferðir fyrir farþega, innlenda og er-
lenda.
Með sölu Esju og Heklu má telja, að farþegaflutning-
ar á sjó á lengri leiðum séu niður lagðir. Hefur megin-
þungi fólksflutninga á langleiðum innanlands færzt yfir
á flugið. Ýmsir telja, að þar með séu fólksflutningar á
sjó orðnir úreltir og eigi að hverfa úr sögunni. Flutn-
ingsmenn þessarar tillögu eru á annarrj skoðun.
Þarfir nútímaþjóðfélags fyrir góðar og greiðar sam-
göngur eru margvíslegar. Að því er fólksflutninga varð-
ar, þá eru verkefnin mjög breytileg og sum þannig, að
þau verða trauðla leyst með fluginu einu saman.
í sumum landshlutum veldur vetrarríki truflunum á
samgöngum á landi og í lofti, mismunandi eftir veður-
fari.
Þótt „loftbrú“ tengi nokkra helztu þéttbýlisstaði lands-
ins höfuðstaðnum, þá gefur flugið ebki nauðsynlega
tengingu þessara staða innbyrðis.
Ferðir með Esju og Heklu umhverfis ísland á sumar-
degi hafa notið vinsælda sem og einstakar hópferðir með
þessum skipum, en æskilegt er að greiða fyrir því, að
fólk geti ferðazt innanlands í orlofi sínu.
Talað er um, að þrefalda megi gestakomu erlendra
á fáum árum. Hringferðir ríkisskipa hafa verið einn
þátturinn í fyrirgreiðslu erlendra ferðamanna. Hann ber
að efla, en eigi afnema.
Flutningsmenn tillögunnar telja auðsætt af framan-
greindum ástæðum, að nú þegar beri að hefja undirbún-
ing að byggingu farþegaskips í stað Esju og Heklu.
Fyrsta skrefið í þá átt er að láta gera nauðsynlegar
áætlanir um byggingarkostnað og rekstur skipsins. Þess
yegna er tillagan flutt.
Bætt skattaeftirlit
Þrír þingmenn Framsóknarflokksins hafa lagt fram
frumvarp um þá breytingu á skattalögunum, að árlega
skuli fara fram ítarleg athugun á framtölum 10% allra
framtalsskyldra aðila. Úrtakið skal byggt á reglum, sem
Hagstofan setur.
í greinargerð segir, að ekki orki tvímælis, að framtöl
eru ekki svo glögg sem skyldi. Með frv. er lagt til, að
breytt verði um vinnuaðferð við úrvinnslu á framtölum.
Er það skoðun flutningsmanna, að þessi aðferð muni
reynast örugg í framkvæmd, ef henni er fylgt svo eftir
sem hér er lagt til. Auk þess mætti með því að nota
þessa vinnuaðferð draga verulega úr kostnaði við end-
urskoðun á skattframtölum frá því, sem nú er. enda væri
þá hætt óþörfum og þýðingarlausum bréfaskriftum, eins
og nú eiga sér stað. Þ.Þ.
EVGENI PRIMAKOF, PRAVDA:
Hvernig vilja Sovétríkin ieysa
deilu ísraels og Arabaríkja?
Tillögur þeirra byggist í öllu á ályktun Öryggisráðsins
Hinn 15. þ. m. birti
Pravda grein, sem vakti
mikla athygli víða nm heim,
því að þar var í fyrsta sinn
lýst opinberlega, hvernig
Sovétríkin vildu leysa deilu
ísraelsmanna og Avaba. Bú-
ast má við í framhaldi af
þessu, að Bandaríkin skýri
brátt frá hliðstæðri af-
stöðu sinni. Þar sem lausn
deilunnar veltur mjög á af-
stöðu þessara tveggja stór-
velda, þykir rétt að birta
hér umrædda grein:
GRUNDVALLARATRIÐI i
afstöðu Sovétríkjanna til at-
burðanna fyrir botni Miðjarð-
arhafs er mat þeirra á eðli
ágreiningsins milli Araba og
ísraelsmanna. Sovétríkin telja
að undirrót átakanna í löndun
um fyrir botni Miðjarðarhafs-
ins sé ekki árekstur þjóðlegra
hagsmuna, en tilraun heims-
valdastefnunnar til að berja
niður þjóðfrelsishreyfinguna í
Arabaríkjum með tilstyrk ráða
manna í ísrael, sem nota tæki-
færið itiL.að; fyigja útþenslu-
stefnu sinni.
i ól m)at| *uij oiv öiv nuaji’
HVER er grandvallartilaga
Sóvétríkjanna um áætlun til
að koma aftur á eðlilegu
ástandi í löndunum fyrir botni
Miðjarðarhafs?
Það er fyrri forsenda sov-
ézku tillagnanna, að óhjákvæmi
legt sé að koma á réttlátum og
varanlegum friði í Austarlönd-
um nær. Já, einmitt varanleg-
um friði, en ekki viðkvæmu
vopnahléi. Það liggur í augum
uppi að slíkan frið er ekki
hægt að tryggja með því að
árásaraðilinn hljóti umbun fyr-
ir verk sín og getur ekki orð-
ið varanlegur nema með því
móti að ísraelskur her verði
fluttur á brott af víðáttumikl-
usn svæðum Araba, sem her-
numinn hafa verið.
Siðari forsenda sovézku tfl-
lagnanna er sú, að öll ríki fyrir
botni Miðjarðarhafsins eigi
rétt á öryggi og þjóðlegu full-
veldi.
Það er ekki aðeins nauðsyn-
legt að tryggja réttláta lausn
á ágreiningnum fyrir botni Mið
jarðarhafs af siðferðilegum
ástæðum, þá að hinn siðferði-
legi réttur sé vissulega miög
þýðingarmikill. Án réttlæts
getur ekki orðið um neinn
traustan frið að ræða, þ. e. að
hernámi ísraels á landssvæðum
Araba verði aflétt svo sem og
hernaðarástandi — en í þess
stað verði komið á friði milli
ríkja í þessum heimshluta. Og
friði verður ekki komið á, án
þess að rétbar Palestínu-Araba
verið _ virtur. Núverahdi her-
nám fsraels á landssvæðum
Araba gerir horfur á stríði í
þessum heimshluta óhjákvæmi-
legar.
ÞAÐ ER ALKUNNA, að til
er fjöldi af ályktunum frá Sam-
einuðu þjóðunum, þar sem gert
er ráð fyrir því að palestínskir
Gunnar Jarring
flóttamannanna. Og þvj telja
heim til föðurlandsins, eða að
þeim verði greiddar skaðabæt-
ur. .Tií þess að komið verðj á
fyrir botni Miðjarðarhafsins er
augsýnflega nauðsynlegt að
leysa úr málum palestfcisku
flóttamannanna. Og þvi telja
Sovétríkin óhæfar tilraunir til
að veita einum .„sjálfsákvörð-
unarrétt" með því móti að aðr-
ar þjóðir eru sviptar þjóðarrétt
indum sínum.
Þá er í tillögunum ekki að-
eins gert ráð fyrir því, að friði
verði lýst í löndunum fyrir
botni Miðjarðarhafsins, en
einnig að skuldbindandi sama-
ingar verði gerðir milli aðila.
Raunbæf leið til að koma á
slíkum samningum við núver-
andi ‘kringumstæður gæti orðið
að komið væri á samböndum
fyrir milligöngu Jarrings, fufl-
tiúa aðalritara Sameinuðu þjóð
anna.
SOVÉTRÍKIN voru alltaf og
eru fylgjandi því að Jarring
takist að vinna ætlunarverk
sitt. En er verkefni hans mark-
mið í sjálfu sér? Auðvitað
ekki. Hlutverk Jarrings er að
finna raunhæfar leiðir tfl þess
að ályktun Öryggisráðsins frá
22. nóvember 1967 verði fram-
kvæmd. Við minnum á að í
þessari ályktun er gert ráð fyr
ir því að ísraelskur her verði
fluttur burt af herteknum
landssvæðum Araba, að hern-
aðarástandi milli fsraels og
Arabaríkja verði aflétt, að rétt-
ur ríkja til að lifa í friði og
við öryggi innan viðurkenndra
landamæra verði virtur, að
siglingar eftir alþjóða siglinga-
leiðum verði óhindraðar, og að
lausn verði fundin á vandamáli
flóttamanna frá Palestínu.
Sovétríkin telja að fyrst og
fremst sé nauðsynlegt — ef
Jarring á að geta unnið ætlun-
anærk sitt - að báðir aðilar lýsi
því yfir skýrt og afdráttarlaust,
að þeir séu reiðubúnir að fara
eftir ályktun Öryggisráðs Sam-
einðu þjóðanna í öllum liðum.
Ríkisstjórn Egyptalands hefur
þegar gert slíka yfirlýsingu, en
á henni hvílir mestur þungi
baráttunnar fyrir því að eyða
afleiðingunum af árás ísraels-
manna.
Forráðamenn 1 Tel-Aviv hafa
einnig áð nafninu til lýst yfir
samþykki við það, að ályktun-
in verði framkvæmd. En yfit-
lýsingar þeirra hafa verið of
óljósar, of almenns eðlis. En
síðari yfirlýsingar ísraelskra
forystumanna hafa verið svo
andsnúnar ákvæðum í :lyktun
Öryggisráðsins, að ekki Pr
annað hægt en efast um ein-
lægni þeirra í samþykkt við
ályktunina.
TTLLÖGOR Sovétríkjanna
tryggja raunhæfar framkvæmd-
ir á öllum ákvæðum ofan-
nefndrar ályktunar Öryggis-
ráðsins. Núna er sérstaklega
mikilvægt að fylgja ákveðinni
stefnu í hinum tveim megin-
þáttum friðarumleitananna —
það er að fsrael láti af hendi
hin herteknu svæði og jafn-
"^amt verði komife 'á réttlátum
og varanlegum 'frlði í löndun-
um fyrir botni Miðjarðarhafs-
ins. Þessi tvö mál eru nátengd
og það verður að leysa úr þeim
sameiginlega.
f tillögum Sovétríkjanna er
lausn þessara tveggja mála
samræmd á eftirfarandi hátt:
Eftir að aðilar hafa lagt hær
niðurstöður, sem þeir komust
að með millgöngu Jarrings,
fyrir Samefciuðu þjóðirnar,
verða báðir aðilar að hætta 611
um aðgerðum, sem hindra það,
að hernaðarástandi verði af-
létt. Lagaleg aflétting hernaðar
ástands og friður verður, þeg-
ar lokið er fyrri hluta af brott
flutningi ísraélskra hemanna
(en hægt er að framkvæma
brottflutninginn í tveim áföng-
um) frá þeim landssvæðum
Araba, sem hernumin voru í
júní 1967,
fsraelskir forystumero setja
oft fram hugleiðingar um svo-
nefnd „örugg landamæri“ felst
undir því yfirskyni að sett
verði „örugg landamæri“ felst
óheft útþenslustefna fsraels.
Forseti herforingjaráðs ísraels-
hers hefur meira að segja látið
sér þau ummæli um munn fara
að „öragg landamæri“ ísraels
.... væru áin Jórdan. Það er
augsýnilegt, að á vorum tím-
um — þegar hernaðartækni
fleygir fram — er öryggi einna
eða annarra landamæra efcki
fólgið í því hvort möguleikar
eru á því að færa þau um
nokkrar mílur — heldur ó al-
mennri viðurkenningu á þeim.
HVAD viðvíkur tryggingu á
landamærum ríkjanna fyrir
botni Miðjarðarhafs er hún í
sovézku tillögunum fólgin í
því ,að báðir aðilar skuldbiadi
sig til að, viðurkenna í sam-
ræmi við ályktun Öryggisráðs
Framhald á bls. 11