Fréttablaðið - 11.01.2005, Blaðsíða 14

14
Rannsóknir sýna að drengjum líður hvorki
vel né ná þeir nógu góðum árangri í grunn-
skólanum. Gunnar Einarsson, forstöðu-
maður fræðslu- og menningarsviðs Garða-
bæjar, segir að drengjamenning verði skoð-
uð á ráðstefnu í febrúar og þá verði farið
sérstaklega í það hverjar ástæðurnar eru.
Er það skólinn? Er það námsefnið? Er það
einhver sérstök drengjamenning eða sam-
blanda af þessu öllu? Við höfum m.a.
fengið til okkar ástralska fræðimenn sem
skoðuðu það fyrir áströlsku ríkisstjórnina
hvers vegna drengir sýna ekki betri árangur
til grunnskóla og hvers vegna afstaða þeirra
til námsins er ekki jákvæðari en raun ber
vitni.
Og hver er ástæðan?
Þetta er sambland margra þátta. Það hefur
m.a. verið bent á það að heili drengja og
stúlkna starfar á mismunandi hátt. Svo má
velta fyrir sér hvort námsefni, skólagerðin
og skólakerfið sé með þeim hætti að það
stuðli ekki að vellíðan og árangri drengja í
skólum. Það þarf líka að skoða samskipti
kynjanna og stöðu stúlkna. Þó að stúlkur
nái betri námsárangri en drengir þá er ekki
víst að stúlkur séu ákveðnar og sjálfstæðar
eftir grunnskólanám. Það má vera að
skólakerfið og skólagerðin dragi úr mögu-
leikum stúlkna til að ná góðum árangri at-
vinnulega, t.d. í viðskiptalífi. Þetta þarf að
skoða líka.
Hefur vanlíðan drengja aukist?
Námsárangur drengja hefur versnað. Það
má vera að drengjum hafi ekki liðið vel
fyrir nokkrum áratugum, við bara vitum
það ekki nógu vel.
GUNNAR EINARSSON
Heili kynjanna
er mismunandi
FRAMMISTAÐA DRENGJA Í SKÓLUM
SPURT OG SVARAÐ
Klórverksmiðja Mjallar-Friggjar í Vestuvör í Kópavogi hefur valdið ugg á
meðal íbúa á svæðinu. Bæjarráð Kópavogs mun í vikunni fjalla um
beiðni fyrirtækisins um starfsleyfi til framleiðslu gassins en um lyktir
málsins er ekki útséð.
Er klórgas hættulegt?
Klórgas er eiturgas, um það er ekki deilt. Þannig var gasið notað í fyrri
heimsstyrjöld sem efnavopn enda veldur það verulegum öndunar-
erfiðleikum sem að lokum geta dregið mann til dauða. Þegar rúmmál
gassins í andrúmsloftsinu fer yfir 0,0001 prósent er það banvænt. Því
er ekki að undra að slökkvilið höfuðborgarsvæðisins sagði í umsögn
sinni á sínum tíma um málið að slíkt gas væri „mjög hættulegt,
ætandi og eitrað gas.“ Hins vegar er fnykurinn af gasinu slíkur að fólk
verður þess vart löngu áður en magn þess fer yfir hættumörk.
Er hættan af klórverksmiðju mikil?
Í áðurnefndri umsögn sinni bendir slökkviliðið á að slík verksmiðja
eigi að vera „sem fjærst íbúðarhúsnæði, öðrum húsum og starfsemi,“
en íbúðabyggð er örskammt frá Vesturvör og skóli innan við kílómetra
í burtu. Ef leki kemur að stóru klórgashylki er talið lífshættulegt að
vera á svæði í 275 metra radíus frá lekanum en rýma þarf mun stærra
svæði enda getur fólk í talsverðri fjarlægð orðið fyrir eitrun. Á hinn
bóginn eru líkurnar á að slys geti átt sér stað taldar litlar.
Réttur íbúanna?
Eðlilega eru íbúar á svæðinu uggandi yfir þessum nýja nágranna
sínum enda eru áhrifin af eitruninni langt í frá skemmtileg. Þótt slysa-
hættan sé lítil þá er hún vissulega til staðar. Hvað ásættanlegt er í
þessum efnum er erfitt að segja en benda má á að hið opinbera
kaupir hús á svæðum þar sem veruleg hætta er á snjóflóðum og
öðrum hamförum. Klórverksmiðja hefur ekki jákvæð áhrif á fasteigna-
verð í hverfinu þannig að íbúarnir gætu beinlínis orðið fyrir fjár-
hagstjóni verði starfsleyfi veitt.
Réttur fyrirtækisins?
Hins vegar er það réttmætt sjónarmið að fyrirtæki eiga að geta sinnt
starfsemi án afskipta yfirvalda svo fremi sem hún er lögleg og sé ekki
heilsuspillandi. Sýni forsvarsmenn Mjallar-Friggjar fram á að að hættan
af verksmiðjunni sé hverfandi þá er ekki víst að bæjaryfirvöldum sé
stætt á að synja fyrirtækinu starfsleyfis.
Óvelkominn nágranni enda baneitraður
FBL GREINING: KLÓRVERKSMIÐJA Í KÓPAVOGI
11. janúar 2005 ÞRIÐJUDAGUR
Leiðin til friðar er
löng og ströng
Mahmoud Abbas hefur verið
kjörinn forseti palestínsku
heimastjórnarinnar. Palestína er
ekki sjálfstætt ríki en hefur
lengst af verið bitbein annarra
þjóða. Stríðsástand hefur ríkt í
Palestínu síðustu ár en vonir
manna standa til að nýr leiðtogi
geti greitt fyrir langþráðum
friði.
Þótt aðeins séu fáein ár síðan
Palestína öðlaðist einhvers konar
þjóðréttarlega stöðu er landið
ævafornt. Íbúar landsins lutu
ýmsum valdhöfum allt fram á
síðustu öld þegar Bretar stýrðu
svæðinu að lokinni fyrri heims-
styrjöld. Gyðingar áunnu sér
samúð um allan heim eftir hel-
förina í síðari heimsstyrjöldinni
og því ákváðu Sameinuðu þjóð-
irnar að leggja blessun sína yfir
stofnun Ísraelsríkis fyrir botni
Miðjarðarhafs. Það varð að veru-
leika árið 1948. Landnám gyð-
inga hafði þó hafist mun fyrr
þannig að þegar hér var komið
sögu taldist drjúgur hluti íbúa
svæðisins til gyðinga. Strax í
kjölfarið hófst skammvinnt stríð
Ísraels við nágrannaríki sín sem
lyktaði með því að gyðingar
fengu enn stærri hluta landsins í
sinn hlut en þeir höfðu haft og
tugþúsundir Palestínumanna
lentu á vergangi. Árið 1967 kom
til svonefnds sex daga stríðs á
milli Ísraela og arabalandanna
og hertóku þeir fyrrnefndu
meðal annars Gazaströndina og
Vesturbakkann í þeim átökum.
Allar götur frá stofnun ríkis-
ins hafa Gyðingar og Palestínu-
menn eldað grátt silfur. Árið 1993
brá þó svo við að deilendurnir
ákváðu að slíðra sverðin og setj-
ast að samningaborðinu. Ári síð-
ar var Óslóarsamkomulagið svo-
kallaða samþykkt. Það markaði
ákveðin straumhvörf því þar
mátti greina fyrsta vísinn að
stofnun sjálfstæðs ríkis Palest-
ínumanna. Í samkomulaginu fólst
að Palestínumenn skyldu hafa
forræði yfir eigin málum og
fengju heimastjórn ekki seinna
en að fimm árum liðnum. Tveim-
ur árum seinna, 1996, fengu
Palestínumenn sitt eigið löggjaf-
arþing og fyrstu þingkosningarn-
ar voru haldnar. Það ár var Ara-
fat kjörinn forseti palestínsku
heimastjórnarinnar. Það skipti
ekki síst máli í þessu ferli að á
þessum tíma sýndu Bandaríkja-
menn aukinn áhuga á að leiða
deiluna farsællega til lykta. Sæl-
an var þó skammvinn því með
uppgangi harðlínuafla í ísraelsk-
um stjórnmálum var ljóst að frið-
urinn yrði senn úti. Landnám
gyðinga á herteknu svæðunum
færðist mjög í aukana og nú eru
hundruð landnemabyggða á Vest-
urbakkanum og nokkrir tugir á
Gazaströndinni. Landnámið er að
vonum mikill þyrnir í augum
Palestínumanna og er ásamt rétti
flóttamanna til að snúa aftur til
síns heima helsti ásteytingar-
steinninn.
Árið 2001 skarst enn í alvar-
lega brýnu á milli Palestínu-
manna og Ísraela og síðan þá
hefur verið róstusamt fyrir botni
Miðjarðarhafs. Alþjóðasamfé-
lagið hefur af veikum mætti
reynt að koma á friði til fram-
búðar. Árið 2003 fékk svonefnd-
ur kvartett, það eru Bandaríkin,
Evrópusambandið, Sameinuðu
þjóðirnar og Rússland, deilendur
til að samþykkja svonefndan
vegvísi til friðar, en lokatakmark
hans er stofnun sjálfstæðs og
fullvalda ríkis Palestínumanna.
Erfiðlega hefur gengið að fylgja
vegvísinum eftir; tortryggni
ríkir á báða bóga og ofbeldisverk
beggja aðila og aðskilnaðarmúr
Ísraela eru þrándur í götu. Vonir
standa þó til að nýkjörin ríkis-
stjórn Palestínumanna fái svig-
rúm til að koma á stöðugleika og
fylgja vegvísinum enda er al-
menningur bæði í Ísrael og
Palestínu orðinn langþreyttur á
ófriðnum.
Sjálfstjórnarsvæði Palestínu-
manna skiptist í meginatriðum í
Vesturbakkann og Gazaströnd-
ina. Íbúar Vesturbakkans eru
rúmar 2,3 milljónir en 1,3 millj-
ónir búa á Gaza. Tæpur helming-
ur þessa fólks býr í flóttamanna-
búðum. Stærstu borgirnar á
Vesturbakkanum eru Hebron og
Nablus, hvor um sig með um 140
þúsund íbúa, en Betlehem og
Jeríkó eru talsvert minni. Palest-
ínumenn búa flestir við þröngan
kost. Ríflega helmingur þeirra er
atvinnulaus og sextíu prósent
lifa undir fátæktarmörkum. Þeir
sem á annað borð hafa eitthvað
að starfa fást við léttan iðnað eða
landbúnað en hvorugt gefur mik-
ið af sér enda er hagvöxtur nei-
kvæður um tuttugu prósent í
landinu.
bergsteinn@frettabladid.is
sveinng@frettabladid.is
Skemmtilegu jazzballett og freestyle nám-
skeiðin okkar hafa aldrei verið vinsælli.
Nú skráum við í:
JazzballettFreestyle
Innritun í síma 553-0786 eftir kl. 14.00
Dugguvogi 12
*Leið 4
stoppar
stutt frá
• 5-7 ára
• 8-10 ára
• 11-13 ára
• 14-16 ára
• 17 ára og eldri - dansandi í 10 ár
Palestínsk
sjálfstjórnarsvæði
Ísraelskar borgir og
þéttbýliskjarnar,
landnemabyggðir
VESTURBAKKINN
OG GAZASTRÖNDIN
Með nýjum leiðtoga eygja menn von um að frið-
vænlegra verði fyrir botni Miðjarðarhafs. Þótt
Palestínumenn hafi fikrað sig nær sjálfstæði á síð-
ustu árum er enn talsvert í land. Lífið í þessu tví-
skipta ríki er enginn dans á rósum.