Tíminn - 23.12.1978, Blaðsíða 23

Laugardagur 23. desember 1978
23
Frá upphafi
Kommúnistaflokks íslands
til þessa
Gunnar Benediktsson
Að leikslokum
— áhugaefni og ástriöur
Bókaútgáfan örn ogörlygur hf.
Séra Gunnar Benediktsson er
hér a& ljúka minningum sinum.
Þetta bindi nær þó yfir allan
timann frá þvl aö hann hætti
prestsskap og fór a& helga sig
stjórnmálabaráttu ööru fremur.
Aöalgildi þessa verks tel ég
þaö aö hér er rakin sagan frá
því Kommilnistaflokkur Islands
varö til og stofnendum hans
fylgt allt til þessa dags. Þetta
gerir einn af virkustu talsmönn-
um samtakanna frá upphafi. Og
það eru ekki meiri ellimörk á
heimildarmanni en svo aö hann
segir I bókarlok:
„Spenna þessa tima er meö
fádæmum. Vel væri þegiö leyfi
til aöfylgjastmeöþróunenn um
sinn, — aö ég ekki tali um ef ég
mætti eiga eftir aö leggja ein-
hver þau orö i belg sem betur
væru sögö en ósögö.”
Þaö er au&vitaö meira en
hægt er aö ætlast til aö þessi
saga sé alls staöar sögö eins og
menn annarra flokka vildu
helst. Hinu trúi ég aö höfundur
segi ekki annaö en þaö sem
hann veit réttastenauövitaö má
oft fylla frásögn hans. Auk þess
liggurþaö i augum uppi aö ýms-
ir lita heimsmálin fyrr og si&ar
'öörum augum en sá sem
skrifaöiBóndann i Kreml. Er aö
vísu fróölegt aö bera saman
minningar sr. Gunnars og t.d.
Kristjáns frá Djúpalæk um
þann ,,vin barna og blóma” og
afstööuna tilhans. En vfst kem-
ur fram hjá sr. Gunnari aö ,,af-
hjúpun Krúsjéffs” á Stalln varö
mikiö áfall fyrir flokkinn hér á
landi.
Sr. Gunnar gerir grein fyrir
þvi i þessu bindi hvernig sjálf-
stæ&ismál Islands ur&u honum
hvöt til aö lesa Sturlungu og
skrifa sl&an um menn á
Sturlungaöld. Þetta er
skemmtilegt og mála sannast
aö þekking á stjórnmálum eins
tima vekur skilning á sögu ann-
arrar aldar.
Mennirnir sem trúöu þvl á 13.
öld a& mestu skipti a& kirkjan
stjórnaöi og þar meö ættu erki-
biskup og páfi aö vera yfir öllu
islensku valdi/voru um margt
llkir þeim sem meö mestri lotn-
ingu litu til bóndansf Kremlþó
aö á margan hátt sé óllku
saman aö jafna. Og auövitaö er
Gamli sáttmáli nauövörn
konungsmannsins Gizurar Þor-
dags
valdssonar gagnvart islenskum
bændum og á ýmislegt skylt viö
herverndarsamninga þessarar
aldar. Um þaö mætti langt mál
skrifa.
Sr. Gunnar dvelur ekki viö
einkamál sin meira en nauösyn
krefur. Minningabókin er
stjórnmálasaga og ritstarfa. Ég
hygg aö þeir sem rita um sögu
þessarar aldar muni lengi leita
sögur
Báröur Jakobsson: Afburöa-
menn og örlagavaldar V. Ægis-
útgáfan, 1978. 232 bls.
Fimmta bindi bókaflokksins
Afbur&amenn og örlagavaldar
er nú komin út og er þá lokiö rit-
rööinni. I þessu bindi er fjallaö
um ævi 21 mikilmennis sögunn-
ar og hefur þá veriö fjallaö um
eitt hundraö stórmenni I bókum
þessum.
Bárður Jakobsstm hefur sam-
ið alla þættina i þessu bindi og
fjalla þeir um menn, sem uppi
hafa veriö á ýmsum tímum I
ýmsum löndum og álfum. Elzt-
ur þeirra manna, sem fjallaö er
um I þessari bók er Alfreö mikli
Eng 1 a nds k onu n gur , en
skemmst mun liöiö frá dauöa
Mao formanns. A meöal ann-
arra, sem fjallaöerum I bókinni
eru Winston Churchill, Adolf
Hitler; David Lloyd George,
Hinrik sæfari, Loövik XIV.,
Niels Finsen, Snorri Sturluson,
Albert Thorvaldsen, Lenin og
Stalln.
Báröur Jakobssoner lipur rit-
höfundur.enekki getégsagt aö
ég sé meö öllu sáttur viö mat
hans á mönnum og málefnum.
Sllkt er þó auövitaö mat hvers
og eins og erfitt aö gagnrýna.
Hitt er svo annaö mál, og þaö
ver&a lesendur aö hafa I huga,
a&frásögn af ævi manna á borö
viö Churchill og Hitler, Lenin og
til þessarar bókar til vitnis um
þaö sem dyggum og góöum liös-
manni Kommúnistaflokks ts-
lands, Sameiningarflokks Al-
þýöu-Sósialistaflokksins og Al-
þýöubandalagsins bjó I brjósti.
Þá veröur minningabókin llka
borin saman viö eldri rit eins og
Bóndann i Kreml. Allt eru þetta
heimildir.'
H.Kr.
Maó, veröur varla sett fram svo
vel sé á örfáum siöum, nema
svo þrauthugsuö, aö vart er á
færi nema þjálfuöustu manna.
Þaö er þarna, sem mér finnst
Báröi helzt bregöast bogalistin.
Hinu veröur svo ekki neitaö, aö
á köflum er þessi bók fróöleg
vel, og oft er þvi líkast, sem höf-
undur hafi ,,nef” fyrir þvi sem
skemmtilegt er og óvenjulegt.
Nokkurrar ónákvæmni gætir
allviða I þáttum þessum og staf-
ar hún trúlega oft frá misgóöum
heimildaritum. Annars er
trauöla hægt aö setja út á
heimildanotkun þvi heimilda-
skrá er engin birt og er þaö
slæmur galli;margur heföi vafa-
litiö viljað lesa meira um þessa
menn. Ég veit þaö eitt aö höf-
undur hefur stu&zt viö „erlend
fræöirit”. En illa kann ég
óþarfri nákvæmni, hvers vegna
er Thorvaldsen t.d. kallaður
„Bertel Albert” i efnisyfirliti?
Maöurinn hét Albert, en haföi
gælunafniö Bertel. 1 bókarlok er
nafnaskrá, þ.e.a.s. skrá um þá
menn, sem fjallaö er um i öllum
fimm bindunum og er aö henni
góöur fengur fyrir þá, sem eiga
öll bindin.
Ægisútgáfan gefur bókina út
og er frágangur góöur, þótt bet-
ur heföi mátt vanda prófarka-
lestur.
Jón Þ. Þór.
■ ^
bókmenntir
Stórmenna-
Ólafur Davíðsson
íslenzkar þjóðsögur
Þorsteinn M. Jónsson
bjó til prentunar
BJARNI VILHJÁLMSSON
U «|<|m
Þntfs áigifa
Þetta er flmmta heildarsafn íslenzkra þjóösagna,
sem útgáfan sendir frá sér.
Nú koma út tvð bindl af fjórum, sem samtals
munu veróa ca. 2000 blaösiöur.
Síðari hlutl safnslns er væntanlegur á næsta ári.
Alls eru þá komln út hjá Þjóösögu 20 bindi f
þessum 5 bókaflokkum.
Fyrir hálfu ööru árl var hafinn undlrbúningur aö
Þjóösagnasafni Sigfúsar Sigfússonar. Áætlaö er.
aö þaö veröl 8 blndi. Þaö mun veröa milli 3 og
4000 blaösföur í broti Þjóösagnaútgáfanna.
Rtjkjavik
bÓKAÚTGÁFAN *JÓDSAr.A
Útgafuverk ÞJÓÐSOGU
eiga ávalt að fást
hjá öllum bóksöhim landsins
efþeiróskaþess
íslendingar hafa nú talsvertá aðra öld lagt mlkla stund á
söfnun og útgáfu þjóösagna sinna og annarra
munnmæla, og þjóöin hefur löngum tekiö slíkum sögum
fegins hendi. Fáar eöa jafnvel engar greinar bókmennta
viröast eiga jafnalmennum vinsældum aö fagna og þær,
enda eru þær sóttar í hugarheim alþýöu manna og
standa því djúpum rótum í sameiginlegum menningararfi
þjóöarinnar. í látleysi sfnu og einfaldleik eiga þjóösögur
greiöan aögang að ungum sem gömlum, leikQm jafnt
sem læröum. Allir viröast geta fundiö þar eitthvaö viö
sinn smekk op sitt hæfi. Margir ágætir menn allt frá
dögum Jóns Arnasonar og Magnúsar Grímssonar hafa
unniö aö því aö koma íslenzkum þjóösögum á framfæri
viö landsmenn.
Starfskraftur óskast
Óskum eftir að ráða vanan starfskraft til
að sjá um mötuneyti okkar.
Þarf að geta hafið störf um áramót.
Nánari upplýsingar i sima 92-3630 og 92-
7570
Skipasmiðjan Hörður h.f.
Ytri-Njarðvik
FRÁ RAFMAGNSVEITU REYKJAVÍKUR
Raf magnsveitunni er það kappsmái, að sem fæstir
verði fyrir óþægindum vegna straumleysis nú um
jólin sem endranær. Til þess að tryggja öruggt raf-
magn um hátíðirnar, vill Rafmagnsveitan benda
notendum á eftirfarandi:
IReynið að dreifa elduninni, þ.e. jafna
henni yf ir daginn eins og kostur er, eink-
um á aðfangadag og gamlársdag. Forð-
ist, ef unnt er, að nota mörg straumfrek
tæki samtímis, t.d. rafmagnsofna, hrað-
suðukatlaþvottavélar og uppþvottavélar
— einkanlega meðan á eldun stendur.
2Farið varlega með öll raftæki til að forð-
ast bruna og snertihættu. Illa meðfarnar
lausataugar og jólaljósasamstæður eru
hættulegar.
Útiljósasamstæður þurfa að vera vatns-
þéttar og af gerð, sem viðurkennd er af
Rafmagnserftirliti Ríkisins.
3Eigið ávallt til nægar birgðir af vartöpp-
um („öryggjum"). Helstu stærðir eru:
10 amper = tjós
20-25 amper = eldvél
35 amper=aðalvör fyrir íbúð.
Ef straumlaust verður,skuluð þér gera
eftirtaldar ráðstafanir:
Takið straumfrek tæki úr sambaridi. Ef
straumleysið tekur aðeins til hluta úr
íbúð, (t.d. eldavél eða Ijós), getið þér
sjálf skipt um vör i töflu íbúðarinnar.
5Ef öll ibúðin er straumlaus, getið þér
einnig sjálf skipt um vör fyrir íbúðina í
aðaltöflu hússins.
6Ef um víðtækara straumleysi er að ræða
skuluð þér hringja í gæslumann Raf-
mangsveitu Reykjavíkur.
Bilanatilkynningar i síma 18230 allan
sólarhringinn.
Á aðfangadag og gamlársdag til kl. 19
einnig í símum 86230 og 86222.
Vér flytjum yður beztu óskir um
Gleðileg jól og farsæld á komandi ári,
með
þökk fyrir samstarfið á hinu liðna.
RAFMAGNSVEITA
REYKJAVÍKUR
Geymið auglýsinguna