Fréttablaðið - 16.05.2007, Blaðsíða 20

greinar@frettabladid.is
Síðastliðinn 2. maí skrifuðu náms-mannahreyfingar (BÍSN, INSÍ, SÍNE
og SHÍ) og fulltrúar stjórnvalda í stjórn
LÍN undir samninga sem mörkuðu tíma-
mót í sögu Lánasjóðs íslenskra náms-
manna. Grunnframfærslan hefur aldrei
hækkað jafnmikið umfram verðbólguspá,
tekjuskerðing lækkaði í 10% og í fyrsta
skipti geta námsmenn nú sótt um skóla-
gjaldalán vegna grunnnáms erlendis. Breytingarn-
ar hafa í för með sér útlánaaukningu um 970 millj-
ónir sem þýðir að 10.900 milljónir verða greiddar
út til 11.000 námsmanna á næsta skólaári. Þessir
samningar eru því stórt skref í átt að bættum kjör-
um námsmanna.
Grunnframfærsla barnlausra námsmanna í
leiguhúsnæði er nú um 94.000 kr. á mánuði en á
síðasta námsári var hún 87.400 og er það hækk-
un um 7,6%. Grunnframfærslan hefur aldrei verið
hækkuð jafnmikið umfram verðbólguspá en efna-
hagsdeild fjármálaráðuneytisins spáir að verð-
bólga ársins 2007 verði um 2,5%. Ef sú spá reyn-
ist rétt þýðir það að grunnframfærslan hækkar
um 5,1% raungildi, sem kemur sér óneitanlega vel
fyrir námsmenn. Tekjuskerðing námslána er nú
komin í 10%. En fyrir aðeins þremur árum síðan
var hún 33%. Þetta hefur leitt til þess að æ fleiri
einstaklingar sem hafa verið á vinnu-
markaði geta sest aftur á skólabekk án
þess að hljóta alvarlegan tekjumissi
vegna vinnutaps.
Það markmið bergmálar í lögum
sjóðsins sem leggja áherslu á að meg-
inhlutverk LÍN sé að tryggja jafn-
rétti til náms burtséð frá efnahags-
legu baklandi viðkomandi. Í fyrsta
skipti í sögu LÍN geta lánþegar nú
sótt um skólagjaldalán vegna sér-
náms eða grunnháskólanáms erlendis.
Þetta er tímamótaskref í lánasjóðsmál-
um og veitir háskólum á Íslandi aukið samkeppn-
isumhverfi. Í kjölfarið þurfa námsmenn ekki leng-
ur að taka markaðslán viðskiptabankanna til þess
að fjármagna skólagöngu sína erlendis, viðkom-
andi námsmönnum til mikillar ánægju. Stórt skref
var stigið í kjarabaráttu stúdenta þann 2. maí og
má það þakka góðu samstarfi námsmannahreyf-
inganna (BÍSN, INSÍ, SÍNE og SHÍ) og meirihluta
stjórnar LÍN. En samningarnir skiluðu sér vissu-
lega í bættum kjörum námsmanna.
Hafa ber þó í huga að enn mætir grunnfram-
færslan ekki raunverulegum framfærslukostn-
aði námsmanna og því er það verkefni næstu ríkis-
stjórnar að sjá um að svo verði.
Höfundur er varaformaður Stúdentaráðs HÍ og
fulltrúi námsmanna í stjórn LÍN.
Stórt skref í rétta átt
Þessi spurning leitar upp í hug-ann, þegar ljóst er orðið að
Reykjavíkurborg hyggst opna
heimili fyrir útigangsmenn að
Njálsgötu 74, í trássi við óskir
íbúa næsta nágrennis um að
finna hentugri stað fyrir starf-
semina. Ítrekað hefur borgar-
stjórinn fengið tölvupóst frá
íbúum hverfisins sem hafa óskað
svara. Hann kýs að þegja þunnu
hljóði og láta undirmenn sína um
að svara fyrir sig, sem sárafá-
ir hafa gert. Skyldi ástæðan vera
að þetta mál gæti skaðað ímynd
hans sem borgarstjóra, sem
hann hefur verið svo duglegur að
fegra þegar honum hentar?
Ég skil vel að borgarstjórinn
okkar er upptekinn maður, en
hann hefur samt tíma til að geys-
ast fram á sjónarsviðið þegar
brennur í Reykjavík og birt-
ist okkur borgurum sem vernd-
ardýrlingur íklæddur slökkvi-
liðsbúningi með hjálm á höfði
innan um vaska slökkviliðs-
menn. Þegar opna átti spilasal í
Mjóddinni, í hans eigin hverfi, lá
ekki á honum að berjast á móti
því einn og óstuddur og kunnu
íbúar Breiðholts honum þakkir
fyrir. Samt hafði Happdrætti Há-
skóla Íslands fullan rétt á að opna
þarna spilasal, en gamli góði Villi
stóð fastur sem klettur og fékk
þeirri ákvörðun hnekkt. Orðrétt
lét hann hafa eftir sér í Frétta-
blaðinu þann 7. jan. 2007: „Í það
hálfa ár sem ég hef gegnt emb-
ætti borgarstjóra Reykvíkinga
hef ég kappkostað ásamt sam-
starfsfólki mínu í meirihlutanum
að innleiða metnaðarfulla fjöl-
skyldustefnu sem birtist meðal
annars í því að hlusta á óskir
og væntingar íbúa borgarinn-
ar og vinna með þeim að fram-
kvæmd brýnna hagsmunamála.
Mér er fyllilega ljóst hvar spila-
salir í borginni hafa verið opnað-
ir fyrir mína borgarstjóratíð og
kunnugt um skoðanir þeirra íbúa
sem nærri þeim búa. Þær skoðan-
ir eru í takt við þær skoðanir sem
þúsundir Breiðhyltinga setja nú
fram með svo afgerandi hætti.“
Þessi fögru orð Vilhjálms um
metnaðarfulla fjölskyldustefnu,
að hlusta á óskir og væntingar
íbúa borgarinnar og vinna með
þeim að framkvæmd brýnna
hagsmunamála, eru orðin tóm
þegar kemur að okkur íbúum á
Njálsgötunni. Skyldi íbúalýðræð-
ið vega þyngra í Breiðholtinu en í
miðbæ Reykjavíkur?
Er það metnaðarfull fjölskyldu-
stefna að opna gistiheimili fyrir
útigangsmenn í einni þéttustu
byggð Reykjavíkur, þar sem
mikið af barnafólki hefur hreiðr-
að um sig síðustu ár og þar að
auki við hlið barnaheimilis? Ekki
hafa íbúar á Njálsgötunni orðið
varir við að hann hafi hlustað
á óskir okkar. Engin grenndar-
kynning fór fram þegar tekin var
ákvörðun um rekstur gistiheimil-
isins og lásu íbúar um þetta mál
í blöðunum þegar búið var að
ákveða staðsetningu heimilisins.
Við íbúar höfum líka bent á að
fasteignasalar hafa tjáð okkur
að íbúðaverð muni að líkind-
um lækka í nálægum húsum við
gistiheimilið. Jórunn Frímanns-
dóttir, formaður velferðarsviðs
borgarinnar, telur það af og frá,
því reynslan sýni annað. Ingi-
björg Þórðardóttir, formaður Fé-
lags fasteignasala, telur að fast-
eignir í nágrenni við gistiheim-
ilið muni síður vera seljanlegar.
Jafnframt telur hún að það sé full
ástæða fyrir riftun kaupsamn-
ings ef seljandi lætur ekki vita af
starfsemi borgarinnar í götunni
og jafnvel ástæða fyrir kaupanda
að krefjast lækkunar af kaup-
verði. Þetta skilst bara á einn veg.
Minnkandi eftirspurn þýðir lægra
verð á máli hagfræðinnar. Hvaða
reynslu er Jórunn að tala um?
Hafa sambærileg gistiheimili
verið í svona þéttri byggð áður?
Fyrirhugað heimili er að sögn
Jórunnar fyrir 10 útigangs-
menn og mega þeir vera þarna
undir áhrifum áfengis og annarra
vímuefna. Þeim er þó óheimilt að
neyta þeirra innan veggja heim-
ilisins. Hvar ætli neyslan fari þá
fram? Er ekki líklegt að notaðir
verði bakgarðar í hverfinu og
kannski lóð barnaheimilisins Bar-
ónsborgar? Það er engin ástæða
til að ætla annað en að þessir ein-
staklingar muni geyma tæki sín
og tól til fíkniefnaneyslu í næsta
nágrenni, þrátt fyrir fögur fyrir-
heit Jórunnar um að gæsla þarna
verði mikil. Við íbúar hverfis-
ins skiljum að einhvers staðar
verða þessir einstaklingar að
búa, en það hlýtur að vera hægt
að finna hentugra húsnæði þar
sem byggð er ekki eins þétt og á
Njálsgötunni.
Enn og aftur skora ég á borg-
arstjórann í Reykjavík að end-
urskoða staðsetningu heimilis-
ins og hlusta á rök okkar íbúa í
hverfinu.
Höfundur er íbúðareigandi
við Njálsgötu.
Hlustar Vilhjálmur á borgarbúa?L
istaháskóli Íslands var meðal þeirra fjölmörgu aðila sem
nutu mikils áhuga ráðherra ríkisstjórnarinnar til að ljúka
góðum verkum síðustu dagana fyrir kosningar. Fimm
dögum fyrir kjördag skrifaði menntamálaráðherra undir
viljayfirlýsingu um framtíðarrekstrarframlag frá ríkinu
til skólans og til að fullkomna ljósmyndatækifærið gáfu flokksfé-
lagar ráðherrans í borgarstjórn Listaháskólanum lóð í Vatnsmýr-
inni sama dag.
Sá galli er á gjöfinni að stjórnendur Listaháskólans vilja ekk-
ert sérstaklega reisa skólanum nýtt húsnæði í Vatnsmýrinni.
Hugur þeirra stendur til þess að skólinn verði í miðbænum, og
hefur stjórn skólans lengi leitað að heppilegri lóð á þeim slóðum.
Þetta kemur hins vegar ekki að sök því gjöf borgarstjórnar fylgja
engar kvaðir um að Listaháskólinn byggi í Vatnsmýrinni, heldur
má skólinn ráðstafa lóðinni að vild. Til dæmis má skipta á henni
og annarri lóð, „ef aðrir kostir bjóðast“ eins og Hjálmar H. Ragn-
arsson, rektor skólans, orðaði það.
Nýr meirihluti sjálfstæðis- og framsóknarmanna hefur, á þeim
stutta tíma sem hann hefur verið við völd, sýnt að hann umgengst
þau verðmæti sem felast í byggingarlandi í eigu Reykjavíkur-
borgar með frjálslegri hætti en hefur viðgengist í seinni tíð.
Borgarstjóri notaði dýrmæta lóð við Starhaga í Vesturbænum
til að kaupa sig út úr vandræðum sem hann kom sér í með hótun-
um um að koma í veg fyrir opnun spilasalar Háspennu í Mjódd-
inni. Sjálfur sagði borgarstjóri að þær skaðabætur mætti meta
á tuttugu til þrjátíu milljónir króna. Það verður fróðlegt að sjá
hvernig sá herkostnaður verður færður í bókhaldi borgarinnar.
Verður lóðin þar metin út frá gatnagerðargjöldum eða endanlegu
söluverði þegar Háspenna er búin að ráðstafa henni?
Að sama skapi er það undarlegur gjörningur að gefa Lista-
háskólanum lóð á einhverjum eftirsóttasta stað borgarinnar, ekki
til að byggja á, heldur braska með.
Hins vegar er ekki hægt annað en að dáðst að taflmennsku
Hjálmars H. Ragnarssonar, rektor skólans, sem tók þátt í sjón-
arspilinu í síðustu viku án þess þó að binda hendur sínar á nokk-
urn hátt. Fyrir vikið standa stjórnendur Listaháskólans uppi með
pálmann, eða öllu fremur rándýra byggingarlóð, í höndunum,
og geta nú byrjað af krafti að semja um kaup á lóð sem er þeim
meira að skapi.
Meðal þeirra möguleika sem hafa verið nefndir fyrir staðsetn-
ingu skólans í miðbænum er reiturinn sem markast af Laugavegi,
Frakkastíg og Hverfisgötu.
Ekki þarf að hafa mörg orð um að það yrði frábær lyftistöng
fyrir Laugaveg ef af þeim áætlunum verður. Skóla af þessu tagi
fylgir líf og fjör og ekki síður viðskipti fyrir verslanir og veit-
ingastaði í bænum.
Meirihluta borgarstjórnar til hróss má því segja að þótt aðferð-
in hafi verið stórundarleg, þá var að minnsta kosti höggvið á þann
hnút sem var kominn á lausn húsnæðismála Listaháskólans.
Stjórnendur skólans hafa nú frjálsar hendur til að finna honum
framtíðarstaðsetningu í hjarta miðbæjarins. Vonandi rætist sá
draumur þeirra.
Listaháskólann
við Laugaveg