Tíminn - 25.11.1983, Blaðsíða 7

FÖSTUDAGUR 25. NÓVEMBER 1983
7
vorkunn
semi!“
■ í Adolf Weber menntaskól-
anum í Miinchen í Þýskalandi
eru skólastofur og gangar yfir-
leitt mannlausir í frimínútum.
Hundruð unglinga eru á kreiki í
skólagarðinum og hávær samtöl
og hlátrasköll glymja við. Það er
aðeins í einni kennslustofu, ella,
sem heyrast lágværar raddir. Þar
sitja þær Sabine og Gabi og eru
að undirbúa sig fyrir næsta tíma,
en þá á að lesa frönsku. Þessar
stúlkur eru 18 og 19 ára og þær
eru báðar blindar.
Þegar blaðamaður kom til
þeirra og bað um viðtal við þær
svöruðu þær með svolítilli kald-
hæðni: „Eigum við að lýsa því
fyrir lesendum, hversu undur-
samlegt það er að skólinn er að
leggja sig fram um að koma til
móts við okkur og þarfir okkar,
- eða eigum við að segja hreint
og beint frá erfiðleikum okkar
og vandræðum?"
Gabi og Sabine höfðu báðar
áhuga á að taka þátt í tilraun,
sem gerð var í Múnchen árið
1979 til að gera ungu, blindu
fólki fært að taka þátt í skóla-
starfi og taka próf til inngöngu í
háskóla. Það eru 8 blindir og 3
mjög sjónskertir unglingar, sem
nú stunda nám í Adolf Weber
skólanum og fjórir hafa þegar
náð þeim árangri að taka próf
upp í háskóla.
Gierl, skólameistari Ádolf
Weber-skólanum, sagði að frum-
kvæði að þessari starfsemi hefði
komið frá foreldrum blindra
nemenda og nemendum sjálfum,
sem höfðu lokið því skólanámi
sem þeir gátu fengið við blindra-
skóla, en vildu halda áfram
námi. Skólameistari sagði að
skólinn hefði eignast þýðingar-
tölvu, sem þýðir venjulegt letur
á blindraletur og svo öfugt. Þessi
tölva er þýðingarmikið hjálpar-
gagn og gerir allt auðveldara við
kennslu blindra og sjónskertra
nemenda.
Samstarfið bæði við kennara
og sjáandi nemendur gengur
mjög vel, og segja hinir sjón-
skertu, að skólasystkinin séu
mjög hjálpleg og góð í um-
gengni, en blindu nemendumir
voru sammála um það, að frá-
biðja sér alla meðaumkun.
■ Gabi les upphátt fyrir bekkjarfélaga sma úr bók með
blindraletri.
nýja þætti í blaðinu og ég vil í
því sambandi nefna lesendadálk.
Það er snúið fyrir framsóknar-
fólk að þurfa að skrifa Velvak-
anda Morgunblaðsins eða les-
endasíðu DV ef koma þarf ein-
hverju smámáli á framfæri.
- Ætti að gera Tímann að
síðdegisblaði?
„Nei, allsekki. Hinsvegarþarf
að bæta dreifingu Tímans í þétt-
býli og dreifbýli og sjá svo til að
sem flestir fái blaðið samdægurs.
Það er ekki oft sem við getum
tekið okkur Morgunblaðið til
fyrirmyndar, en það er staðreynd
að dreifingarkerfi þess blaðs er
með miklum ágætum. Viðgetum
þetta og miklu fleira ef tekst að
safna nægu hlutafé og ég þori
ekki að hugsa þá hugsun til enda
ef settu marki í hlutafjársöfnun
verður ekki náð. Þá er líklegt að
Tíminn verði fjórblöðungur eins
og Alþýðublaðið og útbreiðslan
eftir því".
- Finnst þér Tíminn í dag veia
of pólitískur eða ætti að auka
pólitíkina?
„Við skulum gleyma því að til
séu „hlutlaus ogóháð blöð". DV
hefur auglýst sig sem slíkt blað
en ef þú lest DV og athugar
fréttir og ritstjórnargreinar þá
fer ekki á milli mála hver línan
er. Pólitíska stefnan hjá Tíman-
um er mátuleg eins og hún er, en
Tíminn mætti hinsvegar gera
meira af því að flytja fréttir úr
starfi hinna ýmsu félaga innan
Framsóknarflokksins. En senni-
lega er það ekki aðeins sök
Tímans að þetta er ekki gert í
dag - upplýsingafulltrúar félag-
anna eiga einnig hlut að máli“.
- Hvað með þína kunningja
og vini - ætla þeir að kaupa
hlutabréf í Tímanum?
„Já, ég veit um marga sem
vilja vera með, en gera sér ekki
grein fyrir því að það er ekki
nauðsynlegt að draga upp budd-
una um leið og loforð er gefið.
Eins og við vitum er hægt að fá
að greiða hlutfjárloforðið á
löngum tíma. Til dæmis greiði ég
mitt hlutafjárloforð á þremur
árum. Ég vil hvetja velunnara
Tímans til að hafa samband við
Þráin og láta vita af sér. Það er
enginn að tala um stórar fúlgur
eða há loforð, en ef allir leggja
eitthvað af mörkum er næsta
öruggt að Tíminn mun eflast og
dafna - í stað þess að visna og
líða undir lok“.
erlent yfirlit
■ NÚVERANDI páfi, Jó-
hannes Páll annar hefur ferðazt
meira og víðar en nokkur fyrir-
rennari hans.
Vafalaust hafa þessi ferðalög
hans vakið aukna eftirtekt á
páfastólnum og katólsku kirkj-
unni. Sitthvað bendir til, að
katólskan sé heldur í sókn og
getur það að einhverju leyti
verið ávöxtur af þessum ferða-
lögum páfans.
Þótt Jóhannes Páll hafi að
mestu haldið sig í Vatikaninu að
undanförnu. fer fjarri því að
hann hafi verið athafnalaus.
Hann hefur flutt ræður og sent
páfabréf til kirkjudeilda víða um
heim. Þessi bréf hafa fjalað um
hin margvíslegustu efni.
Hinn 12. þ.m. flutti Jóhannes
Páll ræðu á fundi vísindanefndar
páfastólsins, en hún er skipuð 71
vísindamanni frá 29 löndum.
Vísindamenn eru valdir í nefnd-
ir með tilliti til sérfræðilegra
afreka sinna og flekklauss ■
mannorðs, án tillits til trúar-
bragða eða iitarháttar.
Það þykir sérstök viðurkening
og heiður að hljóta útnefningu í
vísindanefndina. Valið á nefnd-
armönnum er í höndum páfa-
stólsins og ráðunauta hans.
■ Jóhannes Páll II páfi
JÓHANNES Páll páfi hefur á
margan hátt annan látið friðar-
málin taka til sín að undanförnu.
En hann hefur haft fleiri járn í
eldinum. Eiginlega lætur hann
sér ekki nein mannleg viðfangs-
efni óviðkomandi.
Þannig hefur Jóhannes Páll
nýlega sent katólskum biskupum
í Bandaríkjunum bréf, sem er
raunar eins konar framhald af
ítarlegum viðræðum, sem hann
hefur átt við þá, en nijög margir
þeirra hafa komið til viðræðna í
Vatikaninu undanfarna mánuði.
Páfinn hefur látið það óspart í
Ijós í viðratðum sínum við banda-
rísku biskupana, að hann óttist
ýmsa strauma innan katólsku
kirkjunnar í Bandaríkjunum,
sem geti leitt til óeðlilegs frjáls-
lyndis. sem geti grafið grunninn
undan meginstoðum kirkjunnar,
ekki sízt fjölskyldunni.
í bréfinu. sem páfinn hefur
skrifað biskupunum, varar hann
rnjög viö þessari þróun, sem er
öfug þróun að hans dómi. Mikil
hætta sé á feröum cf horfið vcrði
frá hinum fornu dyggðum.
Jóhanncs Páll áréttar í bréfinu
andstöðu gegn getnaðarverjum,
fóstureyðjngum og glasabörn-
Jóhannes Páll páfi hefur
boðað sögulegt verkfall
Vísindamenn hvatfir til að vinna ekki við vígbúnað
■ Jóhannes Páll páfi ræðir við fulltrúa í vísindanefndinni
Hlutverk nefndarinar er að
koma á viðræðum og skoðana-
skiptum vísindamanna og sér-
fræðinga um þau málefni, sem
efst eru á baugi hverju sinni.
Á fundi vísindanefndarinnar
eða hinnar vísindalegu öldunga-
deildar páfastólsins, eins og hún
er stundum kölluð, flytur páfi
venjulega ávarp sem yfirleitt er
almenns eðlis. Að þessu sinni vék
Jóhannes Páll eftirminnilega frá
þessari venju.
Meginefni ræðunnar var að
hvetja vísindamennina til að
leggja niður störf eða gera verk-
fall í öllum rannsóknarstofnun-
um.sem vinna í þágu vígbúnaðar
og hergagnaframleiðslu. Vís-
indamenn eiga ekki að vinna í
rannsóknarstofum dauðans,
sagði páfinn, heldur í rannsókn-
arstofnun lífsins.
PÁFINN flutti mál sitt sköru-
lega að vanda. Hann sagði að
trú og friður héldust í hendur.
Trúaður maður ætti að vinna í
þjónustu friðarins. Trúaður
maður ætti að hafa kjark. Hann
ætti að stuðla að hinu góða, en
forðast að hjálpa hinu illa.
Hinn mikli vígbúnaður hlyti
að flokkast undir hið illa, eins og
allt, sem stefndi að tortímingu.
Vísindamenn mættu ekki nota gáf-
ur sínar og þekkingu í þjónustu
þess, sem væri í andstöðu við
lífið. Þeir ættu að þjóna lífinu.
Þess vegna ættu þeir að hafna
allri vinnu í þjónustu hernaðar-
ins. Þeir ættu því að mynda
samtök og ganga út úr rannsókn-
arstofum, þar sem unnið væri í
þágu hergagnaframleiðslunar.
Þeir ættu ekki að hjálpa til að
auðvelda tortímingu, sem gæti
leitt til útrýmingar alls mannlís.
Vísindamenn ættu að hafa
trúna að leiðarljósi og þá hættu
þeir að þjóna tortímingu vígbún-
aðarins.
Vísindamenn ættu að bindast
samtökum um þetta. Með því
væri stigið eitt hið stærsta spor í
þjónustu lífsins og friðarins. Vís-
indamenn hefðu hér mikilvægu
forustuhlutverki að gegna. Þeir
hefðu á margan hátt bezta að-
stöðu til að vera öðrum til fyrir-
myndar. Trúin, lífið og friðurinn
krefjist þessararforustu af þeim.
Ýmsir af áheyrendum páfa
áttu von á því, að hann myndi
undanskilja vígbúnað, sem
stuðli að hernaðarlegu jafnvægi
og kæmi á þann hátt í veg fyrir
styrjöld. Þetta hefur Jóhannes
Páll gert áður, m.a. í ræðu á
þingi Sameinuðu þjóðanna
sumarið 1982. Þá taldi hann
slíkan vígbúnað réttmætan.
Þetta gerði páfinn ekki nú.
Hann sneiddi hjá því að minnast
á það. Hann hvatti vísindamenn
til að hafna rannsóknarstörfum í
þágu vígbúnaðar yfirleitt. Af
orðum hans var ekki annað ráðið
en hann teldi hvers konar víg-
búnað af hinu illa.
Að sjálfsögðu beindi Jóhannes
Páll páfi orðum sínum jafnt til
vísindamanna austan tjalds og
vestan. Hann lagði á það þunga
áherzlu að samtök vísindamanna,
sem neituðu að vinna í þágu
vígbúnaðar, yrðu að ná til allra
landa, til alls heimsins.
um, hjónaskilnuðum og cndur-
giftingu fráskilinna.
Þá áréttar hann rækilega þau
fyrirmæli páfastólsins frá 1976,
að aðeins karlmenn megi vera
prestar.
Þessi fyrirmæli páfastólsins
hafa orðið mjög umdeild innan
katólsku kirkjunnar í Bandaríkj-
unum og vilja kvenrcttindakon-
ur alls ekki una þcim.
Katólsku biskuparnir í Banda-
ríkjunum héldu nú um miðjan
mánuðinn fund, þarsem einkum
var rætt um ágreining við páfann
í sambandi við málefni kvenna
og hvernig ætti að jafna hann.
Biskuparnir eiga hér í vök að
verjast, því að konur eru miklu
fleiri innan katólsku kirkjunnar
í Bandaríkjunum en karlar.
Nokkuð hefur borið á því, að
konur segðu sig úr katólsku
kirkjunni vegna þessa ágrein-
ings.
Þórarinn
Þórarinsson,
ritstjóri, skrifar