Tíminn - 25.11.1983, Page 9

FÖSTUDAGUR 25. NÓVEMBER 1983
9
á vettvangi dagsins
Japan er háþróað og
agað tækniþjóðfélag
— hagkvæmt fyrir íslendingaad auka viðskipti við Japan segir Tómas Árnason. forstjóri

;■ ' - ■: .
■■'--'■" /t ” > ■ > ■•■ .
*#■ ■ / ■ ’>■; ’
- . thl' i '.
■ Tómas Arnason forstjóri Frani-
kvæmdastofnunar ríkisins er nýkominn
heim frá Japan þar sem hann ásamt
Guðmundi B. Ólafssyni gekk frá lána-
samningi í Tókío milli Framkvæmda-
sjóðs íslands og átta banka. Flestir
bankanna eða sex talsins voru japanskir.
Hvað vilt þú segja um þessa lántöku?
Lánið er að fjárhæð tæplega 600 millj.
ísl. króna til 10 ára án endurgreiðslu
fyrstu fimm árin með 8,4% vöxtum. Ég
fullyrði að kjör þessa láns séu með þeim
bestu sem fáanleg eru á alþjóðlegum
lánamörkuðum um þessar mundir. Lán-
ið er tekið samkvæmt fjárfestingar- og
lánsfjáráætlun ársins 1983. Rúmlega
helmingurinn er notaður til að greiða
upp eldri skammtímalán og afgangurinn
fer til upbyggingar atvinnulífsins.
Þjóðviljinn sagði að þú hefðir farið
um hálfan heiminn til að skrifa nafnið
þitt og valdið auknum kostnaði með
þessari ferð?
Já, Þjóðviljinn segir svo margt ekki
sem best ígrundað. Sannleikurinn er sá
að hægt hefði verið að ganga endanlega
frá lánssamnjngi t.d. í London eða hér
heima. En þá hefður japönsku bankarn-
ir, a.m.k. sumir þeirra, orðið að senda
menn til London eða hingað heim en
Framkvæmdasjóður sem lántaki orðið
að greiða allan lántökukostnað. Við
teljum að með þessari ferð höfum við
því sparað Framkvæmdasjóði útgjöld.
Auk þess sem við erum reynslunni
rtkari.
Gagnleg ferð
Ég átti þess kost að hitta fulltrúa
margra stofnana og ræða við þá m.a. um
hugsanlega aukin viðskipti. Kynnastvið-
horfum þeirra til viðskipta og fram-
leiðslu. Ferðin var mjög gagnleg bæði
það að kynnast ráðamönnum og efla
tengsl milli manna sem ávallt hefur
mikla þýðingu. Þá er sjón jafnan sögu
ríkari, þótt ein vika sé stuttur tími til að
kynnast landi og þjóð. Þessar stóru
félagasamsteypur eins og The Sumitomo
Group starfa að fjölmörgum verkefnum
eins og t.d. bankastarfsemi, markaðs-
setningu og framleiðslu. Þetta eru mikil
fyrirtæki með þúsundir manna í sinni
þjónustu. Það er einkennandi hvað
starfsmenn sýna fyrirtækjunum mikla
hollustu. Segja má, að gangi ungur
maður í þjónustu slíkra fyrirtækja vinni
hann þar venjulega æfilangt.
Japan er háþróað
tækniþjóðfélag sem hefur
upp á margt að bjóða
Sérstaklega tel ég hagkvæmt fyrir
Islendinga að auka vipskipti á sviði
orkumála og stóriðju og einnig að treysta
stöðu okkar á lánamörkuðum þar eystra.
Auk þess eru Japanir mikil fiskveiði-
þjóð, en vantar samt fisk á markaðinn,
en þeir eru miklar fiskætur rétt eins og
við. Við höfum haft veruleg viðskipti við
þá á sviði fiskveiða og sjávarútvegs. Inn-
og útflutningsverslun Japana er gífurlega
mikil og vaxandi. Þeir flytja m.a. inn
ýmsa stóriðjuframleiðslu, fisk, skelfisk
og margt fleira. Út flytja þeir eins og
kunnugt er bíla í vaxandi mæli svo og
margs konar vélar og tæknibúnað af
öllum gerðum, stál, ýmis konar efna-
framleiðslu og margt og margt fleira.
Japanir eru í gífurlegri sókn í alþjóðlegri
verslun og ógna jafnvel sterkustu iðnað-
arþjóðfélögum heimsins með harðri
samkeppni. Ég ítreka því að ferð okkar
hafi verið gagnleg og til þess fallin að
auka viðskipti og tengsl rnilli manna. Ég
álít það mikla skammsýni að freista ekki
allra ráða til að leita aukinna móguleika
fyrir okkar framleiðslugreinar og einnig
nýja framleiðslu. Þáer og mikið framboð
á lánsfé í Japan. þótt þeir sjálfir noti
geysimikið fjármagn til uppbyggingar.
Hvað vilt þú segja um land og þjóð?
Japan er eins og allir vita eyjaklasi
■ Fjallið helga, Fuji.
með yfir 4 þúsund eyjum, en fjórar
þeirra eru langstærstar og mest byggðar.
Landið er þó ekki nema tæplega fjórum
sinnum stærra en ísland en þar búa
tæplega 120 milljónir manna. Það hefur
orðið gífurleg byggðaröskun í landinu
frá sveitunum til bæja og borga. Japanir
verja þó miklum fjármunum til byggða-
mála. Unga fólkið sækir til Tókíósvæðis-
ins en margir snúa aftur út á landið þegar
þeir festa ráð sitt og eldast.
Þar sem ég kom eða í Tókío og til
hinnar gömlu höfuðborgar Kyoto, var
fólk mjög vel klætt,mikið hreinlæti og
góð regla á öllu. Einstaklega góð þjón-
usta bæði á hótelum og í verslunum og
veitingastöðum. Miðborg Tókío er mikil
glæsiborg með breiðstrætum, verslunum
fullum af góðum vörum, en verð þeirra
virtist mér hátt. Þar er mikið af háhýsum
og góðar samgöngur. Tókío er því
nýtískuleg borg fyllilega sambærileg við
stórborgir vesturlanda.
í miðri borginni eru geysilega miklir
garðar á landsvæði sem heyrir til Keis-
arahöllinni. Mjög fallegir og miklir
hlaðnir steinveggir umlykja þetta svæði
en allt um kring er svo síki. Það hefur
því verið erfitt að taka hús á keisara hér
áður fyrr.
Það var margt að skoða í borginni.
Þeir hafa byggt mikinn tum, sem kallað-
ur er Tókíoturn sem er eftirlíking af
Effelturninum í París. Úr 250 metra hæð
er fagurt útsýn. yfh borgina. Þá eru
mikil hof þar sc.n hundruð þúsunda
manna koma til helgisiða og trúariðk-
ana. Agi og góð regla er einkennandi og
ef til vill lykillinn að veraldlegri vel-
gengni Japana. Við mættum gjarnan
líkja eftir Japönum í aga og reglusemi,
þótt ekki væri að fullu. Færi okkur þá
margt betur úr hendi. Utan miðborgar-
svæðisins einkennist byggðin af litlum
húsum, sem standa mjög þétt. Nokkuð
ber þó á nýjum íbúöablokkum, en
íbúðirnar éru yfirleitt litlar.
Ferðaðist þú mikið?
Nei við vorum mjög uppteknir þessa
daga í Tókío en notuðum þó eina
sunnudaginn sem við vorum þarna og
fórum til hinnar fornu höfuðborgar Jap-
an Kyoto, sem er 1200 ára gömul. Við
ferðuðumst með nýtískulegri hraðlest
sem ekur á 200 km hraða. Þetta er 500
km leið, sem liggur með ströndinni
gegnum mjög þéttbýlt svæði sem er
byggt á sléttlendi mili. fjalls og fjöru.
Þarna eru margar stórar ár, er minna á
jökulárnar á söndunum hér heima. en
geysimiklar brýr hafa verið byggðar yfir
þær. Þar er mikil mergð lítilla húsa og
standa þau mjög þétt. Segja má að það
sé nær þvi samfelld byggð allar götur
frá Tókío til Kyoto.
Kyoto er falleg borg byggð á sléttu en
umgirt fjöllum. Fyrst heimsóttum við
mikið hof sem þeir kalla „Shrine". Menn
þvo sér um hendur og biðjast fyrir áður
en stigið er inn á hina helgu jörð innan
við mikið hlið. Þetta mikla hof með
stórum görðum var endanlcga byggt
fyrir tæpum 100 árum en er miklu eldra.
Þetta eru margar glæsilegar byggingar.
Fólk var aö gifta sig þarna og svo voru
myndatökur af brúðinni í hinum fræga
þjóðbúningi Japana, kímono. Þetta er
frægur og friðsæll staður. Þá skoðuðum
við mikið Búddamusteri sem var reist
árið 1266. Þarna eru 1000 styttur af
ýmsum truarfígúrum og guðum, mikill
íburður og þessar fleiri hundruð ára
styttur eru mikil listaverk. Þá skoðuðum
við þriðja hofið, sem stendur í fjallshlíð-
■ Síðastliðna mánuði hefur umræða
um áfengismál í þjóðfélagi okkar verið
óvenju mikil, bæði manna á meðal og í
fjölmiðlum. Ekki hefur hjá því farið að
A.A.-samtökin bæri þar nokkuðágóma.
Þó að afstáða okkar út á við eigi að
byggjast á aðlöðun en ekki áróðri, þætti
okkur þó miður farið ef starfsemi okkar
félli alveg í þagnargildi. Við teljum alla
umræðu um áfengisvandamálið til bóta
svo fremi að hún byggist á staðreyndum,
en ekki vanþekkingu.
Þar sem nafnleynd skyldi í heiðri höfð
og bregður nokkurri hulu yfir samtök
okkar auk þess sem við leitumst við áð
vinna einkum að eigin málefnum, er
ekki óeðlilegt að almenningur hafi óljós-
ar hugmyndir um eðli og tilgang samtaka
okkar.
Við leggjum því áherslu á að eftirfar-
andi komi ennþá einu sinni fram:
Ferill A.A.-samtakanna hófst í
Bandaríkjunum árið 1935 og hafa þau
síðan breitt úr sér jafnt og þétt um heim
allan. Hingað til lands bárust þau 1954
og hafa starfað hér stanslaust síðan og í
síauknum mæli.
Til þess að gerast A.A.-félagi þarf
aðeins eitt: Löngun til að hætta að
drekka.
Samtökin eiga að vera eignalaus og
ekki skipulögð, engin skrá er haldin yfir
meðlimi néfundarsókn né cr léiugsgjalda
krafist. Samtökin skiptast í deildir sem
flestar halda fundi vikulega. Fundir eru
ýmist lokaðir, þ.e. eingöngu fyrir alkó-
hólista, eða opnir, þ.e. fyrir alla þá sem
áhuga hafa. Hér á landi starfa nú urn 150
deildir. Þær eru allar fullkmlega sjálf-
stæðar og standa á eigin fótum fjárhags-
lega. Samtökin þiggja því enga opinbera
styrki og þeir A.A.-menn, sem veita
■ Hof i kyoto.
inni ofan við borgina. Þar voru m;irgar
fornar byggingar og fagurt um að lítast.
Hvað finnst þér um Japan?
Japan erstórvcldi á sviði sjávarútvegs.
iðnaðar og verslunar. Það kveður mikjð
að þeint á alþjóðlcgum mörkuðum og
þeir hafa upp á margt að bjóða. Þaö
virðist mikill metnaður í þjóðinni og hún
er ákaflega vinnusöm. Ég vona, að
Japanir leggi áhcrslu á friðsamlcga starf-
semi, en þcir eru ákaflcga hlynntir
vestrænu samstarfi og líkjast æ meir
vesturlöndum í háttum og siðum, þótt
þeir haldi einnig í gamlar hcfðir.
Telurðu, að við íslendingar eigum
möguleika á að efla samskipti við J apan?
Ég er ekki í nokkrum vafa um það.
Sérstaklcga held ég, að við gætum átt
upplýsingar og fræðslu um samtökin og
sína eigin baráttu við Bakkus, eru
ólaunaðir áhugamenn. Margir atvinnu-
menn á sviði alkóhólisma eru einnig
A.A.-félagar, en atvinna þeirra er óvið-
komandi þátttöku þeirra í A.A.
A.A.-samtökin taka enga afstöðu til
annarra málefna en sinna eigin og eiga
sér þá ósk helsta að vera haldið utan við
deilur og þras.
A.A.-samtökin eða deildir þeirra
reyna einungis að flytja öðrum alkóhól-
istum boðskap sinn án þess að styðja cða
fjármagna nein skyld eða óskyld samtök
hverju nafni sem þau nefnast, til þess að
önnur sjónarmið fjarlægi okkur ekki
hinum uprunalega tilgangi: Að vera
ódrukkin og styðja aðra alkóhólista til
hins sama. Þegar ofdrykkjumaður óskar
eftir hjálp viljum við að A.A. sé þar til
samvinnu við þá á sviði orkumála og
stóriðnaðar. Þaö eru þegar í gangi
viðræöur viö þá. Ég held, að það cigi
áfram að kanna þar möguicika. Orku-
framleiðsla er ntjög dýr í Japan. Við
eigum hins vegar að geta framlcitt ódýra
orku, ef skynsamlcga er að málum
staðið. Þannig er e.t.v. grundvöllur á
samvinnu við þessa merkilegu þjóð.
Fru þeir of slór og sterk þjóð fyrir
okkur að eiga samvinnu við?
Nei, það held ég ckki. Við vcrðum
sjálfir að kunna okkur forráð í skiptum
viö aðrar þjóðir. Staörcyndin cr hins
vcgar sú, að viljum viö halda uppi áfram
góðum lífskjörum á íslandi vcrðum viö
að skipta viö aðrar þjóðir á ýmsum
sviðum.
taks og ætti sérhver okkar að bera þá
ábyrgð.
Varla verður um það deilt að of
drykkja er geysilegt vandamál hér á
landi. Við gerum okkur þess ljósa grein
að A.A.-samtökin búa ekki yfir neinni
fullnaðar lausn á þeim vanda. Við viljum
þó benda á að mikill fjöldi manna hefur
náð aftur jafnvægi í lífi sínu með aðferð-
unt samtakanna.
Upplýsingar, bækur, bæklingar og
fundaskrá er að fá hjá Þjónustuskrifstofu
samtakanna að Tjarnargötu 5b, kl. 1-5
virka daga (sími 12010).
Símaþjónusta við þá sem eiga við
áfengisvandamál að stríða er daglega kl.
17-20 í síma 16373. Utan þess tíma svarar
símsvari.
Frá Landsþjúnustudeild
A.A.-samtakanna á íslandi.
A.A. í samfélaginu