Réttur - 01.06.1962, Síða 79

R E T T U R
191
það, að menn taki upp áætlunarbúskap: þjóðin ákveði þróunina
vitandi vits’út frá heildarhagsmunum þjóðfélagsins. Það var ein-
mitt þetta, sem Framsóknarflokkurinn neitaði að gera í vinstri
stjórninni. — Það er sannarlega tími til kominn að Framsóknar-
menn, sem vissulega vilja flestir dreifbýlinu vel, skilji að það þarf
raunverulega sósíalistískar ráðstafanir til þess að ráða við atvinnu-
þróunina, -—■ vera herra hennar, en ekki leiksoppur hlinds lögmáls
peningavaldsins.
í Tékkóslóvakíu var þetta vandamál mikið fyrir stríð: Bæheimur
og Mæri voru iðnaðarhéruð, sem uxu. En Slóvakía var hláfátækt
landbúnaðarland. — Nú hafa orðið alger umskipti við tilkomu
sósíalismans. Samkvæmt heildaráætlunum hefur nú Slovakia með
sínum miklu fossum og náttúruauðæfum verið gerð að iðnaðar-
landi. Þróun sósíalismans hefur gerbreytt öllu atvinnulífi þar.
Vandamál dreifbýlisins er leyst.
Italía þjáist af þessu vandamáli. Norður-Ítalía hefur verið hið
vaxandi iðnaðarland, en Suður-Ítalía hið bláfátæka bændaland,
sem fólkið streymir hurt úr. Það átti að reyna að breyta þessu
(Vanonir-áætlunin svonefnda). En það heppnast ekki á grundvelli
auðvaldsskipulagsins. Fjárfestingin í Suður-Ítalíu hefur minnkað
síðan 1954. Meðaltekjur íhúa í Suður-Ítalíu eru 43% af meðal-
tekjum íbúa á Norður-Italíu.
í Rúnieníu var þetta vandamál mikið fyrir stríð. Utlenda auð-
valdið, sem öllu réði, festi fé aðeins þar sem því þótti allra gróða-
vænlegast. Moldavia t.d. dróst algerlega aftur úr í allri þróuninni.
— Eftir að alþýðan tók völdin gerbreyttist þetta. T. d. var nú tekið
að hagnýta olíulindir Moldaviu, sem auðvaldinu þótti ekki „borga
sig“. Þá var aðeins 7% af olíuframleiðslu Rúmeníu í Moldavíu.
1960 voru hins vegar unnar þar 2 milljónir smálesta, eða 18,8%
af heildarframleiðslunni. Fjárfestingin í sumum héruðum Moldaviu
varð á tímabilinu 1951 til 1960 tvöföld á mann miðað við heildina
í landinu. Meðan aukning iðnaðarframleiðslunnar i Rúmeníu í
heild var að meðaltali 13,6% á ári á tímahilinu 1951 til 1959, óx
hún enn hraðar í „dreifbýlishéruðum“ Moldaviu, svo nú hefur hún
þar náð því að vera 17—18%. Hvert stórfyrirtækið er reist þar á
fætur öðru, en þó er síður en svo að hin séu vanrækt. Það er sósíal-
isminn og áætlunarbúskapur hans, sem getur leyst vandamál dreif-
hýlisins: leyst mannfólkið undan hlindum lögmálum peninga-
valdsins.