Réttur - 01.10.1931, Side 30

222 5-ÁRA ÁÆTLUNIN tRjettur
er einmitt fátækt, eymd og menningarleysi hins vinn-
andi lýðs annarsvegar og einokun hinnar fámennu yf-
irstéttar á auðæfum og menningu hinsvegar. Þó hefir
hið kapitalistiska þjóðskipulag vegna hinna marg-
brotnu framleiðslutækja, orðið að veita verkalýðnum,
sem með þau fara, hi'na allra nauðsynlegustu undir-
stöðumenntun. Á uppgangstímabili kapitalismans virt-
ist svo, sem myndi þessi alþýðumenntun ná stöðugt
meiri fullkomnun, en nú er svo komið, í öllum kapital-
istiskum löndum, að henni er tekið að hnigna stórum,
því kapitalisminn hefir ekki lengur ráð á slíkum »ó-
þarfa«, sérstaklega þar sem miljónir faglærðra verka-
manna ganga nú atvinnulausir. Kapitalistar óttast líka,
að jafnvel þessi litla menntun verkalýðsins geti orðið
þeim hættuleg.
En hin kapitalistiska yfirstétt hefur heldur ekki náð
neinni verulegri menningu, jafnvel ekki í samanburði
við menningu miðalda og fornaldar. Heldur hefir
menningarleysi fjöldans og sníkjudýrslíf yfirstéttar-
innar hindrað menningarþróunina. Og lögmál hins
kapitalistiska framleiðsluskipulags eykur stöðugt erfið-
leika arðránsins, og rífur þannig hinn efnalega grund-
völl undan þessari menningu hinnar fámennu yfirstétt-
ar. Kapitalistarnir sjálfir hafa beinlínis ekki tíma til
að helga sig menningu og menntun, vegna hinnar sí-
vaxandi samkeppni og erfiðleikanna við að halda
verkalýðnum niðri. Það er því ekki að undra, að sífellt
heyrast háværar, óttaslegnar raddir meðal borgaranna
sjálfra um menningarleysi kapitalismans.
Hin eina mögulega leið út úr ógöngum þeim, sem
menning mannlcynsins er Jcomin í, er: að brjóta niður
mótsetningu þá, sem hið borgaralega þjóðfélag bygg-
ist á, sem sé stéttamótsetninguna og að lyfta fjöldmi-
um upp úr réttleysi og menningarleysi þvi, sem hann
hingað til hefir verið sokkinn í, fyrst upp á hið hæsta
stig, sem menning og menntun borgaranna hefir náð,