Morgunblaðið - 05.01.2007, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 5. JANÚAR 2007 31
að fá erlendan sérfræðing til að
stýra þessari endurskoðun en
einnig munu starfsmenn LSH
koma að henni. Mun þetta að mati
framkvæmdastjóranna verða nyt-
samt hjálpartæki við að jafna álag
og mönnun milli einstakra starfs-
eininga.
Þá verður sérstök áhersla lögð
á aukna dreifstýringu á spítalan-
um í ár, þ.e. að dreifa rekstrar-
legri ábyrgð meira á einstakar
deildir og sérgreinar innan spít-
alans. Er þetta m.a. gert til að
flétta betur saman faglega og
rekstrarlega ábyrgð yfirlækna og
hjúkrunardeildarstjóra. Grund-
völlur fyrir þessu er skilgreining
sérgreina en slík vinna hefur verið
í gangi í nokkurn tíma að frum-
kvæði læknaráðs LSH. Þá þarf að
mennta stjórnendur til verksins
og auðvelda aðgengi að öllum
nauðsynlegum upplýsingum, s.s.
starfsemi- og fjárhagsupplýsing-
um. Í það sem kallað er „vöruhús
gagna“ verður því safnað gögnum
úr ýmsum upplýsingakerfum og
þær gerðar stjórnendum að-
gengilegar til margvíslegrar
greiningar og úrvinnslu. Að
sögn Jóhannesar á dreifstýring-
in að vera komin vel á veg í lok
ársins en þetta hafi verið mark-
mið spítalans allt frá samein-
ingu sjúkrahúsanna í Reykjavík
árið 2000 og krafa fagfólks sem
þar starfar.
Milljarður til að rétta
rekstrarhallann
Anna Lilja Gunnarsdóttir,
framkvæmdastjóri fjárreiðna
og upplýsinga á LSH, segir
ýmsar skýringar á því að
sjúkrahúsið fór fram úr fjárlög-
um á síðasta ári en samkvæmt
áætlaðri rekstrarniðurstöðu
ársins er rekstrarhallinn um 250
milljónir eða 0,8%. „Aðalskýr-
ingin er almenn þensla í þjóð-
félaginu sem hefur ekkert síður
komið við okkur en aðra og einn-
ig gengi íslensku krónunnar
sem hefur verið í ójafnvægi og
leitt til mikilla hækkana á
rekstrarvörum og ýmsu öðru,“
segir Anna Lilja. „Síðasta ár
kemur út með litlum rekstrar-
halla því tekið var tillit til okkar
skýringa á hallanum í fjárauka-
lögum,“ segir Anna Lilja en
sjúkrahúsið fékk rúman milljarð
á fjáraukalögum til að rétta sinn
hlut. Þenslan hefur m.a. haft
þau áhrif að mjög erfitt hefur
reynst að ráða fólk í ákveðnar
stöður á sjúkrahúsinu, t.d. vant-
ar enn hjúkrunarfræðinga í um
100 stöðugildi, að sögn Önnu
Stefánsdóttur. Þá vantar ófag-
lært starfsfólk, s.s. aðstoðarfólk
á deildum til að létta álagi af
hjúkrunarfræðingum og sjúkra-
liðum. „Síðasta ár er það versta
sem ég man eftir,“ segir Anna
Stefánsdóttir um skort á hjúkr-
unarfræðingum og sjúkraliðum.
„Það er mjög mikil samkeppni
um þetta fagfólk og ófaglært
fólk er nær ómögulegt að fá í
þessu þensluástandi.“
Hefur spítalinn þurft að
kaupa vinnu hjá starfsmanna-
leigum sem hafa hjúkrunar-
fræðinga á sínum snærum og er
kostnaður við slíka aðkeypta
vinnu rúmar 100 milljónir á síð-
asta ári.
Fjárheimildir LSH á síðasta
ári námu um 31,2 milljörðum
króna á verðlagi ársins 2007.
Sjúkrahúsið hefur fjárheimildir
upp á 31,1 milljarð á þessu ári.
endurskoðunar
g- og göngudeilda framhaldið  Unnið að aukinni dreifstýringu innan spítalans
Morgunblaðið/ÞÖK
Umbætur Skoða á alla verkferla við innlagningu og útskrift sjúklinga á LSH – og allt sem gerist þar á milli.
nustu
iðj-
kstr-
kstr-
ir á
fram
ár-
tn-
að
ir
elm-
s
r eru
r á
á
.
omur
kra
mit-
árs
miðað
an.
r
tíma-
%
sa- og
voru
í-
ra-
05
4 og
þjón-
SH
m
enn
vitj-
íma-
er
Morgunblaðið/ÞÖK
Örtröð Komum á slysa- og bráðamóttökur LSH fjölgar með hverju árinu.
SAMKVÆMT rekstraráætlun
verða á þessu ári lagðar 280 millj-
ónir króna aukalega í svokölluð
S-merkt lyf á Landspítalanum en
það eru sjúkrahúslyf sem eru gefin
í tengslum við sjúkrahús. Á síðasta
ári gerði rekstraráætlun spítalans
ráð fyrir að kostnaður við S-merkt
lyf yrði 1,7 milljarðar króna á verð-
lagi ársins 2007 en samkvæmt áætl-
uðum rekstrarniðurstöðum ársins
mun kostnaður við lyfin nema rúm-
um 1,9 milljörðum króna. Á þessu
ári er áætlað að kostnaður vegna
þessara lyfja verði tæpir tveir millj-
arðar, eða 16,5% meiri en sem nem-
ur verðlagsuppfærslu fjárlaga sem
er 3,0%.
Framkvæmdastjóri fjárreiðna og
upplýsinga LSH, Anna Lilja Gunn-
arsdóttir, segist hins vegar eiga
von á að kostnaðaraukningin verði
enn meiri.
Tekist hafi að halda nokkuð aftur
af kostnaðaraukningunni, en hún sé
hins vegar langt umfram verð-
lagsþróun. Mikill þrýstingur er úr
ýmsum áttum á að taka ný lyf inn á
lyfjaskrá spítalans.
„Skýringin er sú að þarna koma
nýjungar í lyfjum inn á mark-
aðinn,“ segir Jóhannes M. Gunn-
arsson lækningaforstjóri um kostn-
aðarþróunina. „Það er hins vegar
stökkbreyting núna. Við áttum von
á þessari holskeflu. Núna er hún
orðin að veruleika.“
Skýrist það af miklum fjölda
nýrra tegunda lyfja sem eru að
ryðja sér til rúms á markaðnum,
t.d. öflugra krabbameinslyfja og
lyfja við ýmsum ónæmissjúkdóm-
um. „Lyfin eru hrikalega dýr,“ seg-
ir Jóhannes en bendir á að mörg
þeirra auki verulega lífsgæði sjúk-
linga og sum geti jafnvel læknað al-
varlega sjúkdóma. „Það bíða núna
lyf til afgreiðslu sem munu valda
350 milljón króna kostnaðarauka til
viðbótar við okkar áætlanir,“ segir
Jóhannes. Kostnaður við þessi lyf
gæti því auðveldlega aukist vel yfir
600 milljónir króna milli ára yrðu
þessi lyf tekin á lyfjaskrá.
Á LSH er farið eftir ákveðnum
reglum varðandi samþykkt nýrra
lyfja enda margar spurningar sem
vakna, m.a. siðferðilegar. „Það er
reynt að finna jafnvægi milli fag-
legra og fjárhagslegra sjón-
armiða,“ segir Jóhannes. Lyf sem
LSH samþykkir eru lyf sem reynsla
er komin á í nágrannalöndunum. Á
meðan ákveðin fyrirtæki hafa
einkaleyfi á framleiðslu nýrra lyfja,
mega önnur fyrirtæki ekki fram-
leiða samheitalyf sem geta lækkað
lyfjakostnaðinn verulega.
Holskefla
nýrra og
dýrra lyfja
Morgunblaðið/Sverrir
STARF fulltrúa sjúklinga verður
endurvakið á Landspítala – há-
skólasjúkrahúsi (LSH) á þessu
ári. Gegndi Ingibjörg Pálmadótt-
ir, fyrrverandi heilbrigðis-
ráðherra, slíku starfi fyrir nokkr-
um misserum en staðan var
aðeins tímabundin. Starfið gafst
mjög vel en var lagt niður þegar
sjúkrahúsið gekk í gegnum nið-
urskurð í rekstri árið 2004.
Fulltrúi sjúklinga verður hluta-
starf og væntanlega auglýst til
umsóknar. Hlutverk hans verður
m.a. að koma á framfæri sjón-
armiðum sjúklinga við stjórn-
endur og aðra starfsmenn spít-
alans.
Fulltrúi sjúk-
linga á LSH
nnar og
ess horf-
ð nýrna-
gríð-
um
festa yf-
essu öllu.
agi og ég
a degi
ög vel.
u eftir
jö vikum
g sem
kjur gera
Mér
fannst það nánast eins og happ-
drættisvinningur að fara í gegnum
þetta. Það vakti mig. Ég reyni að
horfa á lífið jákvæðum augum og
taka því sem að höndum ber á já-
kvæðan hátt. Maður getur dregið
af þessu góðan lærdóm. Eftir að ég
tók þá afstöðu að líta þetta jákvæð-
um augum gjörbreyttist lífið. Hvort
sem þetta verður langt eða stutt
tek ég þessu með ró og ætla mér að
njóta þess.“
Góður árangur
Á LSH eru eingöngu gerðar
ígræðslur á nýrum frá lifandi gjöf-
um en nýrnaígræðslur frá látnum
gjöfum fara fram á Ríkisspítalan-
um í Kaupmannahöfn.
Ígræðslurnar á LSH eru sam-
starfsverkefni nýrnalækninga og
þvagfæraskurðlækninga. Forysta
þess er í höndum Eiríks Jónssonar.
yfirlæknis þvagfæraskurðlækn-
inga, Runólfs Pálssonar, yfirlæknis
nýrnalækninga, og Jóhanns Jóns-
sonar ígræðsluskurðlæknis sem
starfar við Fairfax-sjúkrahúsið í
Virginia í Bandaríkjunum.
Árangur ígræðslnanna hefur
verið góður. Eitt nýra varð óstarf-
hæft skömmu eftir ígræðslu en aðr-
ir nýrnagræðlingar hafa fram til
þessa starfað vel. Nýrnagjöfunum
hefur undantekningarlaust farnast
vel og engir alvarlegir fylgikvillar
komið upp.
Á þessu ári hafa verið gerðar sex
nýrnaígræðslur á Íslendingum á
Ríkisspítalanum í Kaupmannahöfn
og ein á Ríkisspítalanum í Ósló. Ár-
ið 2005 voru alls 14 ígræðslur gerð-
ar á Íslendingum og fimmtán á síð-
asta ári. Síðustu árin áður en
nýrnaígræðslur hófust á LSH voru
að meðaltali gerðar fimm ígræðslur
á ári. Alls hafa nú verið grædd 165
nýru í 149 íslenska sjúklinga.
Í grein sem læknarnir Runólfur
og Eiríkur skrifa í nýjasta hefti
Starfsemisupplýsinga LSH kemur
fram að óhætt sé að segja að það
hafi reynst heillaspor að hefja
nýrnaígræðslur á spítalanum.
Mestur ávinningur af starfinu sé
fyrir einstaklinga með nýrnabilun á
lokastigi því með ígræðslu megi ná
meiri lífsgæðum en með skil-
unarmeðferð. Þá sé hún einnig fjár-
hagslega hagkvæmari.
Á vef Félags nýrnasjúkra, nyra-
.is, má finna margskonar upplýs-
ingar um nýrnasjúkdóma og bar-
áttumál félagsins.
um til
ýra
Morgunblaðið/Ómar
Nýtt líf Hildur Pétursdóttir fór í sína aðra nýrnaígræðslu á Landspítal-
anum í fyrra. Hún segir mikilvægt að framkvæma aðgerðir hér heima.
pítalanum frá árinu 2003