Morgunblaðið - 19.05.2008, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 19. MAÍ 2008 15
ERLENT
MINNST 12 manns féllu í árásum gegn innflytjendum í
Jóhannesarborg í Suður-Afríku í gær, hér sjást lög-
reglumenn reyna að bjarga manni sem einhver hafði
kveikt í. Innflytjendur frá grannríkjunum Simbabve,
Mósambík og Malaví hafa orðið blórabögglar ýmissa
félagslegra vandamála sem hrjá Suður-Afríku.
Reuters
Innflytjendur myrtir í Suður-Afríku
UMDEILT er hve ísbjörnum stafi
mikil hætta af hlýnandi loftslagi og
hvort þeim sé þegar farið að fækka
en stjórnvöld í Bandaríkjunum tóku
nýlega af skarið og settu tegundina á
skrá yfir dýr í útrýmingarhættu.
Dirk Kempthorne innanríkisráð-
herra sagði að stuðst hefði verið við
ráð vísindamanna en taldi áhrifin af
ákvörðuninni ekki verða mikil. En
eftirlit með stofnstærðinni og sam-
starf við önnur ríki um verndun yrði
aukið. Olíufyrirtæki óttast hins veg-
ar að þessi stefnumörkun geti ógnað
hagsmunum þeirra á olíusvæðum við
Alaska.
Kempthorne sagðist einnig
myndu gera ráðstafanir til að hindra
að þessi ákvörðun yrði „misnotuð“
og notuð sem röksemd fyrir stefnu í
loftslagsmálum sem gæti skaðað
hagsmuni Bandaríkjamanna.
Stjórn George W. Bush forseta
hefur sem kunnugt er ekki viljað
beita sér fyrir að Bandaríkin stað-
festi Kyoto-bókunina um samdrátt í
losun gróðurhúsalofttegunda og seg-
ir að aðgerðirnar sem samþykktar
hafa verið myndu valda atvinnulífi
landsmanna tjóni. Einnig gangi ekki
að þróunarríki eins og Kína séu und-
anþegin en útblástur frá Kína er nú
meiri en frá nokkru öðru ríki jarðar.
Vill Bush að beitt sé þrýstingi til að
fá fyrirtæki til að draga úr losun um-
ræddra lofttegunda af fúsum og
frjálsum vilja.
„Sitja aðgerðalausir hjá“
Talsmenn náttúruverndarsam-
taka sögðu ákvörðunina vera mikil-
vægan áfangasigur en meira þyrfti
til. „Þeir eru reiðubúnir að sitja að-
gerðalausir hjá og sjá ísbirnina
deyja út vegna þess að þeir afneita
því að bein tengsl séu milli orsaka
mengunar sem veldur hlýnandi
loftslagi og tjónsins á lífríki bjarn-
anna við ísinn, hafna því að birnir
verði verndaðir fyrir vinnslu á olíu
og gasi,“ sagði John Kostyack, tals-
maður bandarískra samtaka um
villta náttúru, NWF. Stjórn Bush
hefur þegar selt leyfi til olíu- og gas-
vinnslu við strendur Alaska en svæð-
ið er að hluta til veiðisvæði ísbjarna.
Bandaríkin flytja inn meira en
60% af allri olíu sem þau nota og vilja
olíufyrirtækin fá að nýta svæði sem
þykja vænleg við strendur Alaska.
Um 15% af allri olíu sem Bandaríkin
framleiða nú kemur þegar frá sam-
bandsríkinu stóra við Íshafið en ljóst
þykir að lindir séu einnig á hafsbotni
lengra frá ströndinni. Þar er hafís
megnið af árinu.
„Nú er sagt að ógnað sé dýrateg-
und sem er við góða heilsu og fjöld-
inn eðlilegur,“ sagði Marilyn Crock-
ett, framkvæmdastjóri sambands
olíu- og gasframleiðenda í Alaska.
„Raunverulega hættan er málsókn-
irnar sem munu fylgja í kjölfarið.
Bandaríkin vilja
vernda ísbirni
Olíufyrirtæki í
Alaska óttast mál-
sóknir í kjölfarið





 

 




 
 







 


!


 

!  
"

!





#!$%
 

  
   
   

 !"#$
&'()*+
,-#./
/01#+#
&234))
0
#5/1+/6,(#+7



  



  


  

 
   
5% 


 

  
 
!
4 


"   #

 
 

 $ ) 
 !
&'
 
3
(!)(!  *   

  


8 

  


   

 

 
  
+,*,-,
 !
"# $ !
%&  '( $ &##
)  #* !
*./01/23,*-
0
,3,2+,
9  :
; <

! 

 #* !

+,
   #* !
* 45

$67(8=><?
(98=@<?
:7 :7 :6 :6 : : $;
$(
$$
$
+
 <
5

 

&


 => 
$?!
$?!?
$?!;
$?!(
$?!$
$?!
$;!6
(8=A<B@
$6678=A<AC
(98
=A<AB
:7 :7 :6 :6 : : @ 
AB
-

@
5

2!@) 
C!D)5

3

 
>@@AD
>EE?
>F@@
=GB@
=BAG
=B@@
EFB
-. /0
#/1+



 

* 45

  
 
!
@ 
 
   


  )

 E
 $F!'E

(
4   !
/
&





3 2
E
E

E5!
SJÓMENN í Frakklandi eru æva-
reiðir yfir því að þurfa að greiða
mun hærra verð en áður fyrir dísil-
olíu og í gær lokuðu þeir olíu-
birgðastöðvum við þrjár mik-
ilvægar hafnir á Atlantshafsströnd
landsins. Um 90 bátar lokuðu kaup-
skipahöfninni í La Rochelle fyrir
fjórum dögum en leyfa þó umferð í
nokkrar stundir á dag.
Einn af leiðtogum sjómanna,
Pascal Guenezan, sagði í gærkvöldi
að haldið yrði áfram aðgerðum þar
til stjórnvöld leystu vandann og
„ekki einn einasti tankbíll mun
komast inn í birgðastöðina eða frá
henni þangað til á miðvikudag“.
Boðaðar hafa verið viðræður milli
sjómanna og stjórnvalda á miðviku-
dag. Mörg hundruð tankbílar koma
í stöðina dag hvern og þaðan er
dreift eldsneyti til bensínstöðva um
Vestur- og Mið-Frakkland.
Ráðherra landbúnaðar- og sjáv-
arútvegsmála, Michel Barnier,
sagði í gær að stjórnin skildi vel
vanda sjómanna vegna eldsneyt-
ishækkana og hét því að fundin yrði
lausn. Barnier mun í dag taka þátt í
fundi starfssystkina sinna í öðrum
ríkjum Evrópusambandsins í Bruss-
el og reyna að fá þau til að sam-
þykkja aðgerðir til að koma til móts
við vanda sjómanna.
Dísilolía kostar nú 79 evrusent
lítrinn og hefur hækkað um 40 sent
síðan í nóvember. Sjómenn lokuðu
nokkrum höfnum í nóvember til að
að mótmæla hækkunum og hét rík-
isstjórnin þá að leggja fram 310
milljónir evra, hátt í fjörutíu millj-
arða króna, í aðstoð vegna elds-
neytishækkana. En sjómenn segja
nú að þetta fé dugi alls ekki vegna
hækkananna sem dunið hafa yfir
síðan í nóvember.
Franskir sjómenn loka höfn-
um til að mótmæla olíuverði
ÍRAR ætla í sumar að taka á vanda vegna svonefndra „drauganeta“, þ.e.
fiskineta sem sjómenn hafa misst en netin rekur síðan um Atlantshafið og
stundum halda þau áfram að veiða fisk sem að lokum drepst í þeim. Gerð
var tilraunaáætlun, sem nefnd er Deepclean, um að klófesta netin og var
hún kostuð af Evrópusambandinu. Þáttur í tilrauninni var að þrjú írsk skip
og eitt frá Spáni voru notuð til að veiða umrædd net. „Við vonumst einnig
til að geta nú metið hve mikið hefur tapast af netum á hverju svæði,“ sagði
Dominic Rihan, talsmaður sjávarútvegsráðs Írlands. Lítið er vitað um það
hve mikið er til af drauganetum. En Norðmenn, Bretar og Írar stóðu að
rannsókn 2002 og var niðurstaðan að samanlögð lengd drauganeta væri
um 1.254 kílómetrar og þá miðað við net sem eru 600 sinnum 50 metrar.
Írar leggja til atlögu gegn
„drauganetum“ á Atlantshafi
LÖGMENN sem gefa sjúkrahúsum
í Bandaríkjunum ráð vegna mál-
sókna sjúklinga í kjölfar mistaka,
eru sumir hættir að segja þeim að
neita sekt en gangast þess í stað við
mistökum þegar þau hafi verið
gerð. Segja þeir að ástæða þess að
sjúklingur höfði mál sé oft að hann
sé hneykslaður á því að reynt hafi
verið að leyna mistökunum og hafi
áhyggjur af því að sams konar at-
burðir muni endurtaka sig.
Þetta nýja viðhorf til læknamis-
taka er nú við lýði á sjúkrahúsi Ill-
inois-háskóla í Chicago, að sögn
The New York Times. Tapas K.
Gupta, 76 ára gamall krabbameins-
skurðlæknir, segist nýlega hafa við-
urkennt slæm mistök. Hann hafi
fjarlægt hluta úr öðru rifi í konu en
ætlunin hafi verið.
„Eftir öll þessi ár get ég samt
ekki gefið ykkur neina skýringu,“
sagði hann þegar hann ræddi við
konuna og eiginmann hennar.
„Þetta er bara nokkuð sem gerist.
Ég hef í einhverjum mæli valdið þér
skaða.“
Reynslan af þessari hreinskilni á
spítölum er að sögn ráðamanna
þeirra að minna er um málshöfðan-
ir og útgjöld vegna skaðabóta hafa
minnkað. Fleira en nýja stefnan
getur þó hafa haft áhrif, m.a. að
skaðabætur hafa almennt lækkað.
Rannsóknir gefa til kynna að einn
af hverjum 100 sjúklingum að með-
altali fái óviðunandi meðferð.
Borgar sig
að biðjast
afsökunar
GORDON Brown, forsætisráðherra Bretlands, birti í
gær grein í blaðinu Observer og varði þar af miklum
ákafa tillögur stjórnvalda um að heimila tilraunir vís-
indamanna með fósturvísa þar sem blandað er saman
erfðaefni úr mönnum og dýrum. Markmiðið er að fram-
leiða stofnfrumur sem síðan verði hægt að nota til lækn-
inga á ýmsum hættulegum sjúkdómum.
Allmargir þingmenn Verkamannaflokks ráðherrans
eru á móti tillögunum, segja að verið sé að efna til
„Frankenstein-vísinda“ og leika sér með sköpunarverk
Guðs. Margir prestar hafa lýst andúð á tillögum stjórn-
valda. En vinir Browns segja að málið hafi mikla persónulega merkingu
fyrir hann vegna þess að yngri sonur hans er með sjaldgæfan, ólæknandi
sjúkdóm, slímseigju.
Ver stofnfrumurannsóknir
Gordon Brown
BENEDIKT 16. páfi hvatti í gær
ríki heims til að gera alþjóðlegan
samning um bann við klasa-
sprengjum en alþjóðaráðstefna er
að hefjast um vopn af þessu tagi í
Dublin á Írlandi. „Við verðum að
bæta fyrir mistök fortíðar og forð-
ast að þau verði endurtekin í fram-
tíðinni,“ sagði páfi.
Fulltrúar frá um 100 ríkjum
munu taka þátt í ráðstefnunni.
Klasasprengjur eru þeirrar gerð-
ar að skotið er hylki með aragrúa
smásprengna innan í. Hylkið
springur í nokkurri hæð yfir jörðu
og dreifast litlu sprengjurnar um
stórt svæði.
Klasasprengjur
verði bannaðar
EYVIND Vesselbo, menningar-
félagsfræðingur og þingmaður
Venstre í Danmörku, telur að mikil
umræða sem á sér nú stað um höf-
uðklúta múslímakvenna geti leitt til
þess að mikið bakslag verði varð-
andi aðlögun múslíma að samfélag-
inu. Umræðan sé við það að gera tíu
ára starf að engu. Rekja megi það
til framgöngu stjórnmálamanna að
sífellt fleiri danskar múslímakonur
velji að ganga með klút.
Slæm umræða
um klúta múslíma
STUTT