Náttúrufræðingurinn - 1931, Blaðsíða 22

164
NÁTTÚRUFR-
bergi, unz þær hafa horfið hljóðlaust, eða horfið út aftur á
svipaðan hátt og þær komu.
Þó oft séu þær hægfara og meinleysislegar, geta þær
stundum brugðið sjer í verri ham, valdið sprengingum og
skemmdum á húsum og umturnað jörðinni, þar sem þær ber
niður. Við menn eru þær líka mjög duttlungafullar, leika
stundum léttilega umhverfis þá og gera þeim gælur, ef SVO'
mætti segja, án þess að gera þeim mein. Annað veifið veita
þær rafmagnsslög, án þess sjáanlega að snerta, stundum veita
þær litlar skeinur eða sár, en mörg eru dæmi þess, að þær
veiti mönnum bráðan bana.
Þessar einkennilegu eldingar hafa oft vakið undrun
manna og gefið hjátrú fólks byr undir vængi.
G. G. B.
Tunglfísksseyðí rekíð í Gríndavík.
Einn af hinum sjaldséðu fiskum hér við land er hinn svo
nefndi tunglfiskur (Orthagoriscus mola, eða Mola rotunda). Hann
hefir að eins sézt hér 5—7 sinnum síðustu 90 ár, og aldrei áður,
svo að í frásögur sé fært: Einn rak í Fljótum nyrðra 1845, ann-
an í Húnavatni 1900, þriðji var tekinn lifandi úti fyrir Innra-
Hólmi við Hvalfjörð 1902 (er „uppsettur“ á náttúrugripasafn-
inu), hinn fjórða rak á Landeyjasandi 1904, hinn fimmti sást á
sundi, við Garðskaga, fáum árum síðar, hinn sjötti mun hafa rek-
ið á Landeyjasandi 1915, og 1928 rak þar (á Önundarstaðafjöru)
loks hinn sjöunda. Af hinum síðasttalda og Húnavatns-fiskinum
fekk Náttúrugripasafnið lítið eitt til sannindamerkis, og líklegt er,.
eftir lýsingunum af hinum að dæma, að um tunglfisk hafi verið að.
ræða, nema ef vera skyldi um fiskinn við Garðskaga, því að fisk-
urinn er svo einkennilegur að útliti, að auðvelt er að lýsa honum
greinilega, ef menn hafa haft hann milli handanna. (Sbr. lýsinff
á honum 1 fiskabók minni).
Nú fyrir skömmu var mér sendur tunglfiskur, sem rekið hafði
á Hraunfjörur í Grindavík um síðustu mánaðamót, sem verður
þá hinn 7. eða 8., er hér hefir sézt, og hann var að því leyti frá-
brugðinn öllum hinum, sem hafa verið fullorðnir fiskar, 150—-
225 cm. (5—7 fet) á lengd, þeir sem mældir hafa verið, að hann
var að eins seiði, 32 cm. á lengd, að vísu búinn að fá allan svip