Fréttablaðið - 21.08.2009, Blaðsíða 10

10 21. ágúst 2009 FÖSTUDAGUR
AFGANISTAN, AP Hótanir talibana fældu fjöl-
marga Afgana frá því að mæta á kjörstað í
gær, þegar forsetakosningar voru haldnar
þar í annað sinn. Kosningaþátttakan varð
líklega innan við fimmtíu prósent, sem er
mun minna en fyrir fjórum árum þegar 70
prósent mættu á kjörstað.
Víðs vegar um landið gerðu uppreisnar-
menn tugi árása og tókst að drepa 26 manns.
Framkvæmd kosninganna fór þó ekki úr
skorðum, en á síðustu stundu var ákveðið að
hafa kjörstaði opna klukkustund lengur .
Fyrstu tölur birtast væntanlega ekki fyrr
en á sunnudaginn, en léleg kosningaþátt-
taka, einkum í suðurhluta landsins, kemur
líklega Hamid Karzaí í koll.
„Snemma í morgun var kosningaþátttak-
an dræm, einkum í suðurhluta landsins, en
um miðjan dag var hún orðin mjög góð,“
sagði Zekria Barakzai aðstoðaryfirkjör-
stjóri og bar sig vel. „Í mið- og norðurhluta
landsins var þátttakan gríðarleg.“
Í höfuðborginni Kabúl voru gerðar að
minnsta kosti fimm sprengjuárásir, og lög-
regla borgarinnar átti í meira en klukku-
stundarlöngum skotbardaga við hóp upp-
reisnarmanna. Tveir sjálfsvígsárásarmenn
féllu í þeim bardögum, að sögn lögreglunn-
ar.
Karzai forseti greiddi atkvæði í skóla í
Kabúl. Eftir að kjörstöðum var lokað hrós-
aði hann landsmönnum fyrir að hafa sýnt
það hugrekki að mæta á kjörstað og gerði
lítið úr fréttum af lélegri þátttöku.
Hann sagði uppreisnarmenn hafa gert
árásir á 73 stöðum í fimmtán héruðum
landsins. Aðstoðarmenn hans sögðu að átta
afganskir hermenn, níu lögreglumenn og
níu almennir borgarar hefðu fallið í þessum
árásum.
Karzai hlaut 55,4 prósent atkvæða í kosn-
ingunum árið 2004. Samkvæmt skoðana-
könnunum hafði hann mest fylgi þeirra 36
frambjóðenda, sem kepptu um embættið.
Óvíst er þó hvort hann nær meira en 50
prósent atkvæða, en fái hann ekki hreinan
meirihluta þarf að efna til annarrar umferð-
ar þar sem kosið verður milli tveggja efstu
frambjóðendanna.
Abdullah Abdullah, fyrrverandi
utanríkisráðherra í stjórn Karzais, þykir
líklegastur til að keppa við Karzai í seinni
umferðinni, fari svo að hún verði haldin.
gudsteinn@frettabladid.is
„Þessar kosningar eru stór áfangi í átt að friði og
stöðugleika í Afganistan. Afganar eiga stöðugleika
skilið og við í alþjóðasamfélaginu þurfum að
leggja hart að okkur við að hjálpa þeim við að
ná því takmarki,“ sagði Anders Fogh Rasmussen,
framkvæmdastjóri Atlantshafsbandalagsins, á
fundi með fjölmiðlafólki ásamt Össuri Skarphéð-
inssyni utanríkisráðherra í utanríkisráðuneytinu í
gær.
„Trúverðugar kosningar eru afar mikilvægar fyrir
framtíð Afganistans,“ sagði Rasmussen. NATO
myndi eftir sem áður beita sér fyrir því að stöðug-
leiki ríkti í landinu.
Mikilvægt væri að Afganistan yrði ekki aftur ríki
sem skyti skjólshúsi yfir hryðjuverkamenn og vera
herafla NATO í Afganistan snerist því beinlínis um
öryggi bandalagsríkja.
„Markmið okkar er að koma ábyrgðinni
á öryggismálum í Afganistan aftur í hendur
afganskra stjórnvalda,“ sagði Rasmussen. „Við
eigum að hjálpa Afgönum að verða þess megnug-
ir að verða húsbændur á eigin heimili.“
Til að gera það mögulegt yrði að aðstoða
afgönsk stjórnvöld við uppbyggingu hers og
lögreglu. Afar mikilvægt væri að NATO setti á lagg-
irnar umfangsmiklar þjálfunarbúðir fyrir her- og
lögreglumenn í Afganistan. - bj
FYLGIST MEÐ FLUGSÝNINGU Nokkrir
flugmenn úr franska flughernum
sýndu listir sínar skammt frá Moskvu
í gær. Ekki er gott að segja hvað fór
fram í huga þessa áhorfanda á meðan.
FRÉTTABLAÐIÐ/AP
Úrslita beðið í Afganistan
Þátttaka í forsetakosningunum í Afganistan varð mun minni en fyrir fjórum árum. Uppreisnarmenn felldu
tugi manna og tókst að fæla marga kjósendur frá, einkum í syðri hluta landsins. Fyrstu tölur birtast ekki
fyrr en á sunnudag, en hugsanlega þarf að efna til annarrar umferðar milli tveggja efstu frambjóðenda.
SKILRÍKIN SÝND Afganskar konur á kjörstað í Kandahar í sunnanverðu Afganistan. FRÉTTABLAÐIÐ/AP
ANDERS FOGH RASMUSSEN Í REYKJAVÍK Í GÆR
Segir markmið NATO vera að hjálpa Afgönum að
verða aftur húsbændur á eigin heimili. FRÉTTABLAÐIÐ/VALLI
KOSNINGARNAR ERU STÓR ÁFANGI
UMHVERFISMÁL Lýsing staðhátta þar
sem eftirlitsflugvél Landhelgis-
gæslunnar fann olíubrák á dögun-
um gæti bent til þess að annað skip
en bandaríska varðskipið USCGC
Alexander Hamilton liggi þar á
hafsbotni, eins og greint var frá
í fjölmiðlum í gær. Hugsanlegt er
að í hlut eigi annað skip sem þýsk-
ur kafbátur sökkti á stríðsárun-
um, að mati Gæslunnar.
Talið er að lýsingin geti einnig
átt við um breska olíuskipið Shir-
van sem þann 10. nóvember 1944
varð fyrir sprengjuárás þýska
kafbátsins U-300.
Shirvan var 6.017 tonna olíuskip,
með 8.050 tonn af gasolíu innan-
borðs en skipið var á leið í Hval-
fjörð. Tundurskeyti þýska kafbáts-
ins hitti Shirvan og varð skipið
samstundis alelda. Farþegaskipið
Goðafoss sigldi til bjargar og tókst
að bjarga öllum þeim nítján sem
voru í áhöfn Shirvan en nokkr-
ir þeirra hlutu alvarleg bruna-
sár. Goðafoss sigldi á fullri ferð
til Reykjavíkur en aðeins klukku-
stund síðar varð Goðafoss einn-
ig fyrir tundurskeyti frá þýska
kafbátnum. Fórust fjölmargir við
árásina eða fjórtán úr áhöfn Goða-
foss og tíu farþegar, þar á meðal
tvö börn. Einnig fórust allir nítján
skipverjar Shirvan.
Staðsetning olíunnar á Faxa-
flóa passar við þann punkt þar
sem talið er að Shirvan hafi sokkið
og passar stærðin á skipinu einn-
ig við mælingar sjómælingabáts-
ins Baldurs frá síðastliðinni viku
sem þóttu sterklega benda til að
þar lægi bandaríska varðskipið.
- shá
Staðsetning olíunnar á Faxaflóa bendir til að hún gæti komið frá olíuskipi sem var sökkt 1944:
Tvö skip gætu skýrt olíubrák á Faxaflóa
GOÐAFOSS Með skipinu fórust 24 Íslendingar og einnig skipsbrotsmenn sem um
borð voru.
DÓMSTÓLAR Ríkissaksóknari hefur
gefið út ákæru á hendur fjór-
um ungum mönnum fyrir rán á
Barðaströnd
á Seltjarnar-
nesi í lok maí.
Þar gengu tveir
þjófar í flasið
á húsráðanda,
úrsmið á átt-
ræðisaldri,
börðu hann og
bundu fastan
með límbandi.
Þeir rændu
síðan tugum úra og skartgripum.
Ákæran á hendur fjórmenningun-
um verður þingfest á morgun.
Einn hinna ákærðu er Axel
Karl Gíslason, sem komst í frétt-
ir árið 2005 fyrir að ræna pilti úr
verslun Bónuss á Seltjarnarnesi,
koma honum fyrir í skotti bíls og
aka með hann á brott. Axel var þá
aðeins sextán ára. - sh
Fjórir ungir menn fyrir dómi:
Ákærðir fyrir
að ræna úrsmið
AXEL KARL
GÍSLASON
HAAG, AP Dómari við stríðsglæpa-
dómstól í Haag segir málatil-
búnað gegn Radovan Karadzic,
fyrrver-
andi leiðtoga
Bosníu-Serba,
líklega vera til-
búinn. Réttar-
höld geti því
hafist innan
fárra vikna.
Karadzic er
sakaður um að
hafa skipulagt
fjöldamorð á
átta þúsund
Bosníu-múslimum í Srebrenica
árið 1995, auk annarra stríðs-
glæpa og glæpa gegn mannkyni.
Hann var handtekinn í júlí á
síðasta ári eftir að hafa verið
þrettán ár í felum. - gb
Sakborningur í Haag:
Styttist í réttar-
höld Karadzics
RADOVAN
KARADZIC
ÍRAN, AP Írönsk stjórnvöld hafa
aflétt eins árs löngu banni og
heimilað eftirlitsmönnum Sam-
einuðu þjóðanna að skoða bæði
nánast fullbúinn kjarnorkuofn á
einum stað og kjarnorkubúnað á
öðrum.
Eftirlitsmenn Alþjóðakjarn-
orkustofnunarinnar staðfestu að
þeir hefðu í síðustu viku heimsótt
kjarnorkuverið í Arak, auk þess
sem þeir fá í næstu viku að skoða
Natanz-verið, þar sem auðgun
úrans fer fram.
Vesturlönd hafa haft áhyggj-
ur af því að Íranar ætli sér að
nota auðgað úran til þess að gera
kjarnorkuvopn. - gb
Íranar opna dyrnar:
Kjarnorkueftir-
lit hefst á ný
FÓLK Fleiri útlendingar fluttust
frá landinu en til þess á fyrstu
þremur mánuðum ársins. Er
það í fyrsta sinn síðan árið 1992,
sem einnig var kreppuár, að sögn
Ólafar Garðarsdóttur, dósents
við Háskóla Íslands og doktors í
fólksfjöldafræði.
Fjöldi útlendinga sem flutt-
ust til Íslands margfaldaðist á
árunum 2004 til 2008. Fram að
því höfðu á bilinu 600 til 1.800
manns flust hingað árlega. Árið
2004 komu rúmlega 2.500 manns
hingað til lands, en hámarkinu
var náð árið 2007 þegar rúmlega
9.300 manns fluttu hingað.
Í fyrra fór metfjöldi útlend-
inga einnig úr landi. Miklu fleiri
erlendir karlar en konur fóru
af landi brott en hlutfall meðal
Íslendinga var nánast jafnt. Sú
þróun skýrist af því að árin 2004
til 2008 komu miklu fleiri erlend-
ir karlmenn til landsins en konur.
Mælingar Hagstofunnar ná aftur
til ársins 1986, en frá þeim tíma
og fram til 2004 fluttu mun fleiri
erlendar konur en karlar til
Íslands. „Það er ekki fyrr en í
þensluframkvæmdum, 2004, sem
karlarnir verða fleiri en konurn-
ar,“ segir Ólöf. Þessir karlar eru
nú í miklum mæli að fara af landi
brott.
- þeb
Metfjöldi útlendinga fluttist hingað til lands árin 2004 til 2008:
Margfalt fleiri karlar en konur
REYKJAVÍK Mikill fjöldi erlendra karl-
manna kom hingað á þenslutímum
síðustu ára. Þeir eru nú í miklum mæli
að flytja aftur burt.
BANDARÍKIN Ný bandarísk skýrsla
sýnir að ölvunarakstur kvenna
jókst mikið í Bandaríkjunum á
tímabilinu frá 1998 til 2007.
Árið 2007 voru 30 prósentum
fleiri bandarískar konur hand-
teknar vegna ölvunaraksturs en
árið 1998. Í skýrslunni kemur
einnig fram að fjórfalt fleiri
karlar en konur eru handteknir
í Bandaríkjunum fyrir ölvunar-
akstur.
Laura Dean-Moody, formaður
samtakanna Mæður gegn ölv-
unarakstri, segir að þessi aukna
gáleysislega hegðun sé afar
slæm. Í skýrslunni er ekkert
fjallað um hvað veldur þessari
aukningu á ölvunarakstri kvenna.
Moody segir að skýringin sé að
einhverju leyti sú að í sjónvarps-
þáttum sé dregin upp glansmynd
af ölvunarakstri. - th
Ölvunarakstur í BNA:
Fleiri konur
keyra fullar