Spegillinn - 01.07.1983, Blaðsíða 20

Greinarhöfundur, Andrew
Jackson Ding-Dong, er frá
Hong Kong, af breskum og
kínverskum ættum. Hann er
vafalaust þekktasti blaðamað-
ur stórblaðsins Hong Kong
Herald Tribune. Hefur hann
ekki síst getið sér mikið orð
fyrir skarpar lýsingar af
mönnum og málefnum víða
um heim. Greinarhöfundur
dvaldist hér á landi allan maí-
mánuð og ferðaðist víða.
Hann hyggst koma hingað
öðru sinni síðar í sumar.
Grein þessi birtist í blaði
hans 9. júní sl. og er þýdd og
birt með leyfi höfundar.
íslendingar eru afar sérstök
þjóð. Þeir eru ákaflega stoltir
af fornri menningu sinni,
margra alda skinnbókum,
sem enginn þekkir lengur, og
glímunni, sem er eina sam-
eiginlega aðhlátursefni þjóð-
arinnar. Önnur íslensk menn-
ing fyrirfinnst varla.
Islendingar eru einnig mjög
stoltir af landi sínu, en ýmsir
staðir á landinu þykja fallegir
þegar styttir upp og viðrar til
ljósmyndunar. Eg sá reyndar
engan slíkan nema Gufunes,
en þangað var mér ekið dag-
inn sem ekki rigndi. í Gufu-
nesi er reyndar verið að gera
afar merkilega tilraun í
umhverfis- og félagsmálum.
Þarna er að rísa blönduð
byggð, samansett úr fimm
höfuðþáttum, sem hvergi í
víðri veröld hefur fyrr verið
reynt að sameina í eina lífræna
heild. Þarna á að tengja
saman opna sorphauga höfuð-
borgarinnar, einu ammóníak-
verksmiðju landsins (tankarn-
ir eru auk þess ónýtir), kirkju-
garða borgarinnar og nýtt og
glæsilegt millahverfi. Ibúða-
hverfið er byggt þétt utan um
einu smitsjúkdómarannsókn-
arstöð þjóðarinnar. Tilraun
þessi þykir einkar nýstárleg
og djörf, enda fer hinn ungi
borgarstjóri lítt troðnar
slóðir. Millahverfið þýtur upp
og komast færri að en vilja.
Viðhorf fslendinga til út-
lendinga eru einstök. Þeir
eru, ásamt Kananum, einir
um það meðal þjóða heims að
hafa engan áhuga á öðrum
þjóðum. Áhugi þeirra gagn-
vart útlendingum beinist að
því einu að fá jákvæðar skoð-
anir útlendinga um sig og sitt
land. Utlendingunum bregst
líka sjaldnast kurteisin þegar
þeir eru á annað borð búnir að
leggja það á sig að komast
hingað við ærinn kostnað.
íslendingar eru einstakir
um flest. Svo er og vissulega
um efnahags- og atvinnulíf
þeirra. Tök þeirra á þeim mál-
um eru afburða frumleg og
eftirbreytniverð, Hong Kong-
búum sem öðrum.
Sem aldagömul landbún-
aðarþjóð líta íslendingar á
landbúnaðarframleiðslu sem
dyggð frekar en bisness. Þeir
fjárfesta langt umfram þörf í
greininni og framleiða nálega
eingöngu forsögulegar land-
búnaðarvörur, þ.e. óætt kjöt
af sauðfé og mjólk úr
nautgripum. Síðan keppist
þjóðin við að neyta hins þjóð-
lega landbúnaðar og dugar þó
hvergi til. Afgangurinn er
sendur úr landi sem framlag
þjóðarinnar til menningarút-
breiðslu („cultural diffusi-
on“), skv. tillögum Evrópu-
ráðsins og Unesco.
íslendingar eru mikil fisk-
veiðiþjóð, og þar koma
skýrast fram eðlisþætttir
þjóðarsálarinnar, dugnaður,
vinnusemi og hagsýni. Til að
þurfa ekki að dreifa kröftun-
um um of einbeita íslendingar
sér gjarnan að einni fiskteg-
und í einu og klára hana áður
en hafist er handa um þá
næstu. Hefur þessi aðferð tví-
mælalaust sannað ágæti sitt,
þrátt fyrir smávægileg nei-
kvæð áhrif, s.s. lélega nýtingu
verksmiðjutogara við grásl-
eppuveiðar eftir að þorskur-
inn hvarf. Slæm meðferð hrá-
efnis hefur ekki komið veru-
lega að sök, því ávallt hefur
tekist að finna nýja gúanóm-
arkaði í Afríku. Fjárfesting-
arvandamál í greininni hafa
ekki reynst alvarleg, því alltaf
má lækka gengið og kaup al-
mennings og slá óaýr lán er-
lendis.
Raforkuver hafa sprottið
upp eins og gorkúlur á síðustu
árum og hefur þjóðin grætt
ómælt á sölu rafurmagns til er-
lendrar stóriðju. Þetta hefur
einnig eflt fjölbreytilegan úr-
vinnsluiðnað, t.d. á súráli. Má
þar nefna nýja fægiskúffu-
verksmiðju og er seðlabanka-
stjóri, J. Nordal, stjórnarfor-
maður nýju verksmiðjunnar.
Tannburstaviðgerðin hf., í
Kópavogi, virðist eiga mikla
framtíð á hinum stóra
heimsmarkaði. Aðalhvata-
menn þessa þjóðþrifafyrir-
tækis eru áðurnefndur Seðla-
bankastjóri, J. Nordal, E.
Konrad Jónsson, alþingis-
maður, og K. Ólafsson, rit-
stjóri.
Stefnumótun í íslenskum
framleiðsluiðnaði hefur einn-
ig borið vitni um frumleik og
efnahagslegt innsæi. Fyrst
gengu Islendingar í fríverslun-
arsamtök með iðnvæddum
Evrópuþjóðum til að fá
auðveldari aðgang að þró-
uðum stórmörkuðum. Þegar
svo útlendingarnir kunnu ekki
að meta íslensku framleiðsl-
una breyttu iðnrekendur sér í
innflytjendur sömu vöru til að
draga úr eigin framleiðslu
með skynsamlegri sam-
keppni. Með þessu hefur
sparast vinnuafl í landinu.
Á dögunum var mynduð ný
ríkisstjórn í landinu, sem
greinilega ætlar að bregst við
alheimskreppunni af
lýðræðislegri festu, ábyrgð og
einstöku hugviti. Bindur
þjóðin miklar vonir við hina
nýju stjórn, ekki síst þar sem
hún lýtur forystu verkfræð-
ings, sem þekktur er um víða
veröld fyrir frumlegar lausnir
á ýmsum tæknivandamálum.
Nægir þar að nefna orkuspar-
andi breytingar hans á bensín-
vélum bíla, en honum tókst
fyrstum manna að láta bíl
ganga fyrir grænum baunum
(sbr. heimsmetabók Guinn-
ess, útg. Hong Kong 1981,
bls. 383).
Hin nýja ríkisstjórn virðist
njóta óvenjulegrar lýðhylli í
upphafi göngu sinnar. Hafa
öll hagsmunasamtök, að
undanskildu Tannlæknafélagi
íslands, fagnað fyrstu
aðgerðum stjórnarinnar. Má
því ætla að íslendingum
reynist næsta auðvelt að
smeygja sér úr þeim fjötrum
alþjóðakreppunnar, sem
þjakar flestar þjóðir heims um
þetta leyti.