Fálkinn - 25.01.1957, Blaðsíða 8

8
FÁLKINN
Við óðum áfram breiðar fannir. Það gekk hægt, en við vorum komin nokkur hundruð metra út á jökulinn
þegar hermennirnir komu að jökulbrúninni .
ÁHELJARÞ
ÉG var á heimleið til Englands eftir
sex mánaða strit inni á hásléttunum
í Tihet, er ég hitti Richard Hamilton
frá Chicago og liina óumræðilega
l'ögru konu hans. Ég var staðráðinn
í að fá mér honga hvíld lieima.
Þetta var i mai 1951 og því fór
fjarri að kyrrð og ró væri í Hima-
laya um þær mundir. Jafnvel ég, sem
var hundkunnugur á þessum slóðum,
átti erfitt með að fá að leika lausum
hala. Alls staðar voru einhvers konar
þröskuldar — lokuð landamæri eða
erfiðleikar á gjaldeyrisyfirfærslum,
og ég var orðinn nærri því vonlaus
um að geta lokið rannsókn minni á
fjallasvæðinu, sem ég hafði verið að
kanna.
Það kom á daginn að Hamilton
hafði tekist að fá dvalarleyfi i Nepal,
þrátt fyrir það að hvorki hann né
konan hans voru vanir fjailamenn.
Og fyrir innilegar bænir þeirra dróst
ég á að verða ieiðsögumaður þeirra.
Svo lögðum við á stað og tveir sherp-
ar voru með okkur.
Þess var skammt að biða að ég færi
að iðrast eftir að hafa látið ginna
mig í þessa ferð. Samkomulag Hamil-
ton-hjónanna var eins og hunds og
kattar og er við höfSum verið í ferð-
inni í eina viku var orðið óverandi
með þeim. Þunna loftið átti vitanlega
sinn þátt í að skapsmunirnir voru
fyrir neðan allar hellur, en þó var
ekki hægt að kenna því um það aug-
ljósa hatur, sem hjónin 'höfðu hvort
á öðru.
Smám saman þóttist ég fara að fá
nasasjón af hver ástæðan væri til
þessa haturs. Elizabeth Hamilton var
ósveigjanleg og metnaðargjörn að eðl-
isfari, svo að henni var alveg ómögu-
legt að játa að henni hefði skjátlast,
eða að éta ofan i sig það sem hún
hafði sagt. Bæði henni og mér var
kvöl að hve Ricliard Hamilton var
stirðbusalegur og óþjáll í framkomu,
og þrákelkni hans var blátt áfram
vitfirring á stundum.
Við vorum nú stödd uppi í miðri
Langtang-lægðinni og Hamilton hafði
einsett sér að ganga á Lring-fjali, sem
er 7000 metra hátt. Ég hafði loksins
fallist á þetta. Við höfðum verið að
leita að einstigi upp á fjallið í þrjá
daga, og nú var ekki um neina upp-
gönguleið að ræða nema ef til vill að
norðanverðu, upp hlíðarnar frá Tíbet.
Eftir ferlega rimmu milli hjónanna
— hún hafði verið að reyna að fá
hann til að hætta við þetta — hafði
hann farið í fússi inn í tjaldið sitt
og skilið hana eftir hjá mér við varð-
eldinn. Ég sá að hún barðist við
grátinn.
— Mikil lofthæð hefir einkennileg
áhrif á mennina, frú Hamilton, sagði
ég. — Ég held að hann geri sér ekki
ljóst hvað það er að eiga að fara upp
í 7000 metra hæð.
Hún horfði fast i augun á mér.
Augnaráðið var ískalt.
— Þér hafið vonandi ekki hugsað
yður að láta hann gera það?
— I-Iann er sinn eigin herra. En
ég skal gera mitt besta til þess að
reyna að hafa liann ofan af því.
— Þér eruð undarlegur maður,
Tilton. Hafið þér aldrei verið giftur?
Ég brosti, ef til vill fremur angur-
Jjlítt. — Ég geri ráð fyrir að ég hafi
snúið bakinu við mörgum lífsgæðum,
sagði ég. Kannske er það þessi fjalla-
hugur í mér, sem á sökina. Og nú er
það of seint.
— Hvers vegna of seint? Þér eruð
ekki gamail maður og þér cruð einkar
viðfelldinn. Ég er viss um að margar
stúlkur gætu elskað yður. Eftir dá-
Jitla stund bætti hún við hugsandi:
— Ég gæfi elskað yður sjálf.
— Þakka yður fyrir gullhamrana.
En því miður eigið þér mann fyrir,
eins og svo margar aðrar.
— Já. Á ég að trúa yður fyrir
nokkru. Stundum óska ég þess heitt,
að ég væri frjáls. Richard er einskis
virði. Hann er ragur og hann er
heimskur.
Ég hlýt að hafa orðið forviða á
svipinn, því að hún flýtti sér að brosa
til mín.
— Ég segi vitanlcga þetta og ann-
að eins þegar ég er reið. í raun réttri
niundi ég ekki geta lifað án Iians.
Hann er allt sem ég á.
Allt i einu stóð hún upp.
— Við verðum að reyna að koma
honum í betra skap. Eigum við að
lofa honum að spreyta sig á norður-
hlíðinni?
— Það gæti kannske verið að skað-
lausu, sagði ég.
— Ágætt! Nú verður hann glaður.
Og svo eitt enn. Röddin var köld. Hún
sneri sér að mér og augnaráðið var
annarlegt.
— Ég geri ráð fyrir að möguleikar
séu á þvi, að eitthvað gæti komið fyr-
ir hann?
— Ekkert skal geta komið fyrir
hann, sagði ég hughreystandi og tók
undir handlegginn á henni og leiddi
liana að tjaldinu.
VIÐ gengum kringum fjallið uns við
komum til Rashua Garlii, litla virk-
inu Nepalsmegin við landamærin. Það
stendur uppi á bröttu felii. Þar
skammt frá cr hengibrú yfir djúpt
gljúfur, og handan hennar er Tíbet.
Virkisstjórinn fagnaði okkur vel,
en þegar við sögðum honum frá
áformi okkar fór hann að hlæja. Það
er ekki mögulegt að halda lengra
áíram þarna megin, sagði hann, því
að eina færa leiðin var fyrir liandan
landamærin — i Tíbet. Og það gæti
verið mjög hættulegt ...
— Hættulegt? spurði Hamilton. —
I’ér eigið við erfiða færð?
Kommúnistar geta tekið völdin í
Tíbet livenær sem vcra skal, svaraði
virkisstjórinn blátt áfram. Flest bend-
ir á að þeir muni gera l)að. Og undir
eins og þeir hafa gert það loka þeir
landamærunum.
— En þetta eru ekki nema lausa-
fregnir, sagði Hamilton.
Virkisstjórinn kinkaði kolli. — Jú,
að vísu lausafregnir.
Elizabeth liafði lilustað á þá þegj-
andi en tók nú fram í og röddin var
áhyggjufull:
— Jæja, þá er ekki meira að gera
í því.
— Ég held áfram samt, Tiiton,
sagði Hamilton iágt.
Ég sá á 'honum að þýðingarlaust
var að mótmæla. Og mín eigin ævin-
týralöngun dró iíka úr vandkvæð-
unum.
— Gott og vel, sagði ég. — Þá för-
um við.
Við fórum yi'ir brúna, fimm í hala-
rófu og lögðum svo á brekkuna. Þarna
virtist vera algerlega óbyggt land, en
Tíbet er merkilegt. Þarna sést hvergi
símastaur, en þar berast allar fréttir
óðfluga. Við vorum nýsest til að fá
okkur bita þegar nokkrir ríðandi
menn sáust á næsta leiti.
Einn af þeim var lama. Ilann
beygði sig að sið Tibetbúa og saup
á febollanum, sem við réttum honum.
Fyigdarmenn hans, þrír að tölu og
með bióðþyrst augu, héldu sig spöi-
korn frá. Sherpa var túlkur og sam-
taiið virtist aldrei ætla að taka enda.
En lamainn var ósveigjanlegur. Við
yrðum að snúa við. Verða á burt úr
Tibet undir eins.
Þegar þeir voru horfnir gerði
Hamilton síðustu tilraunina:
— Tilton, hvað ætti að hindra að
við héldum áfram undir eins og þeir
eru horfnir úr augsýn?
— Enga flónsku. Úr því að þeir
fundu okkur núna, ætti þeim að verða
enn auðveldara að finna okkur aftur.
En þeir verða ekki jafn hæverskir
og núna, ef þeir finna okkur aftur.
— Enginn nema saliib. Það var Da
Nangyal, annar sherpainn okkar.
Hann liafði taiað við einn hermann-
inn. — Þeir segja að kinverskir her-
roenn séu komnir til Kyeron Dzong.
Aðeins tveggja tima reið héðan.
Það reið baggamuninn. Við urðum
að komast aftur inn í Nepal eins fljótt
og fætur toguðu. En áður en við kom-
umst að brúnni var orðið dimmt, og
þegar við komum upp á síðasta fjails-
tindinn nam Da Nangyal staðar, en
iiann gekk fyrstur. — Sahib! kallaði
hann.