Vikan - 20.02.1986, Qupperneq 35

Eftir Þóreyju Einarsdótlur
SEIVI EKKI MÁ
Við lifum á góðum tímum á
Vesturlöndum. Allir hafa nóg
að bíta og brenna og flestir
vel það. Ofgnóttin veldur tíðari
og alvarlegri vanda en skortur.
Of mikil velmegun er heilsunni
hættuleg. Úr heimi læknavís-
indanna berast stöðugt fréttir
um nýja skaðvalda. Eitt og
annað, sem áður var talið með
öllu skaðlaust, er skyndilega
talið geta valdið krabbameini,
hjartasjúkdómum og stytt
mönnum ævina. Eða eins og
einhver sagði mæðulega: Það
má ekkert gera nú orðið, ekki
reykja, ekki drekka, ekki borða
góðan mat og ekki gera hitt!
Allir nútíma lífshættir miðast að
því að okkur líði sem best. En of
mikið af því góða, í orðsins fyllstu
merkingu, er því miður hættulegt.
Stundaránægja getur orðið að
martröð þegar fram líða stundir,
það er að segja þegar ánægjustund-
irnar verða of margar og langar.
Það er alkunna að hollustusam-
legir lífshættir stuðla að bættri
heilsu og lengra lífi. í vísindalegum
rannsóknum hefur til að mynda
komið i ljós að aðventistar, sem
lifa afar heilsusamlegu lífi, (reykja
ekki, drekka hvorki áfenga drykki
né kaffi og borða mikið af jurta-
fæðu, lifa að meðaltali lengur en
aðrir. En þá kunna einhverjir að
segja: Til hvers að lifa lengur ef
maður þarf að neita sér um öll lífs-
ins gæði? Því svari hver fyrir sig.
REYKINGAR BANNAÐAR
Það voru skipveijar úr áhöfn
Kólumbusar sem fyrstir Evrópubúa
kynntust tóbaksreykingum þegar
þeir stigu á Jand a Kúbu 1492.
Innfæddir reyktu blöð tóbaksjurt-
arinnar úr röri. Þegar tekið var að
rækta tóbak í Evrópu á 16. öld var
það þó fyrst og fremst í lækninga-
skyni. Lyf unnið úr tóbaksjurt var
talið allra meina bót og notað við
biti, höfuðverk, asma, gikt og
heilablóðfalli svo eitthvað sé nefnt.
Jurtin var þá kölluð herba pana-
ceae (jurtin sem læknar allt) og
herba santa (jurtin heilaga). Tó-
baksreykingar urðu ekki almennar
fyrr en undir lok 16. aldar en þegar
árið 1604 hóf Englandskóngur
fyrstu herferðina gegn reykingum.
Þó svo snarlega hafi verið brugð-
ist gegn reykingum þá verður að
segja að árangurinn hafi orðið lít-
ill. Það sem fyrir Englandskóngi
vakti var og heldur ekki hættan
af reykingum heldur reykjarsvæl-
an og óloftið sem þeim fylgdi.
Skaðleg áhrif reykinga voru mönn-
um lengi vel ekki ljós. Síðastliðin
þrjátíu ár hefur samband reykinga
og ýmissa sjúkdóma verið rannsak-
að náið. Það er kunnara en frá
þurfi að segja að reykingar geta
valdið alvarlegum sjúkdómum, svo
sem lungnakrabba og hjarta- og
æðasjúkdómum, auk óteljandi
kvilla. Áróður gegn reykingum
hefur verið mikill og öflugur og
borið töluverðan árangur. En þó
sýnt hafi verið fram á ótvíræða
skaðsemi reykinga heldur fjöldinn
áfram að svæla. Alltaf tekst ein-
hverjum að hætta en hjá öðrum er
ásetningurinn ekki nógu einlægur.
Það er erfitt að neita líkamanum
um nautnina og sjálfsvæntum-
Vikan8.tbl.35