Menntamál - 01.03.1936, Blaðsíða 46

44
menntamál
ófarnað, sem menningu lands vors er búin, ef uppeldi
þjóðarinnar er vanrækt.
Það má segja, að höfuðeinkenni frumvarpsins sé það,
að stefna að því með skipulegu móti:
1) að tryggja alla undirstöðu fræðslunnar með því, a.
m. k. í þéttbýlinu, að færa skólaskylduna niður.
2) að koma á föstum skólum, einnig í strjálbýlinu, og
hafa í þeim heimavistir fyrir þau börn, sem þess
þurfa.
3) að allstór svæði vinni saman um einn skóla, til þess
að gera framkvæmd alla sem ódýrasta, og
4) að settir séu eftirlitsmenn með allri fræðslunni,
er væru einnig leiðbeinandi og ráðgefandi kraftur
á sviði uppeldismálanna í landinu.
Viðvíkjandi 1. atriði, um skólaskylduna, virðist það
vera nokkuð einróma álit i bæjum og þorpum, að fara
beri með skylduna niður í 7 ára aldur, enda hafa flest-
ir bæir og fjölmörg þorp þegar gert það. Þessi vænt-
anlega breyting á löggjöf snertir þvi lítið þéttbýlið.
Öðru máli gegnir um strjálbýlið. Þar þykir skilyrð-
islítil skólaskylda frá 7 ára aldri óheppileg og illfram-
kvæmanleg viða. Flestar sveitir telja sig líka geta sinnt
lestrarkennslunni eins og hingað til. Þó á allt, sem sagt
er um þá getu, verði eigi fallizt, þá er hitt ljóst, að
strjálbýlið hefir þarna algerða sérstöðu og var þeim,
sem frv. sömdu, það ljóst, þótt þeir settu markið í þess-
um efnum allhátt. Því það er raunar aðeins um ann-
að af tvennu að gera, að hafa skólaskylduna í landinu
jafnlanga alstaðar, eins og frv. gerir ráð fyrir, en gefa
undanþágu þar sem það á við, eða hafa skólaskylduna
að lögum, aðra í sveitum en í þéttbýlinu. Um hitt er
hægt að deila, hvort undanþágulieimild frá skólaskyld-
unni á að ná aðeins til 8 ára aldurs eða til 10 ára ald-