Skírnir - 01.12.1918, Blaðsíða 71
Skirnir]
Frá Frakklandi, 1916—1917
357
háar og rajög þröngar götur, er synduat ítalskar. Daginn eftir var
sunnudagur, sólskin og himininn heiður og blár. Á torginu fram-
an við gistihús vort var hópur af alþyðufólki umhverfis standmynd
Mistrals og masaði saman eða hlustaði á stúlku, er söng ömurlega
söngva. Var sá hópur eins forneskjulegur tilsyndar og verið hefði
á Ítalíu eða Spáni. Þann forneskjusvip bafa hlutirnir að eins í
Suðurlöndum. Vór gengum upp á leiksviðið (Arena). Þessi undra-
‘verða rómverska bygging, er sumstaðar hefir verið rifin niður,
annarstaðar bygð upp af Serkjum, er að sögn nylegur þáttur f æfi
Arles. Því að þúsund árum áður en Rómverjar komu, stóð Arles
i blóma og átt.i sór menningu. Hvað áttum vór eyjafífl áður en
Rómverjar komu? Hvað átti hin prússneska þursaþjóð? Ekki einu
sinni Rómverja í vændum! Það er mikilsvert, að Frakkland nú-
tímans stendur á gömlum merg suðrænnar meuningar. Það hefir
göfgað hið grófara blóð, er runnið hefir inn í landið síðustu fimtán-
hundruð árin. Svo sem ný vín batna, er þau blandast gömlum
góðvínum, svo hefir blóð frönsku þjóðarinnar batnað og mildast við
blöndunina. Þegar maður stóð á hæstu hæð þessa stórhýsis, í
borginni, sem er eldri en sjálf Rómaborg, var sem tilfinningin með
undarlegum hætti næði um víða veröld, og maður fann, að straum-
ur mannlífsins slitnar hvergi og að hugþótti mannanna er fánýtur.
Hreppametnaður nútíðarríkjanna virtist aumlegur í hinu bjarta
lofti yfir þessu volduga steinvitui aldanna.
I mörgum efnum vorum vór allir komnir á heljar þröm, þeg-
ar stríðið stöðvaði oss. Eigum vór að því loknu að þeysa fram af
brúninni, eða halda í við hestinn, sitja um stuud í söðlinum og
skygnast um eftir betri leið? Vór vorum allir á þeirri þjóðgötu,.
er leiðir iun í helvíti stórfyrirtækjanna og ruddaskaparins, auðvitði-
legs stundarhagnaðar og augnabliks æsingar. Hvort sem vór bjugg-
um norðar eða sunnar, þá vorum vór allir, hver með sínum hætti,
á fleygiferð inu í siðleysið. Skyldum vór finna leið inn í hreinna
loft, þar sem virðingin fyrir sjálfum sór situr að völdum, en ekki
gróðiun, og smíðaðir verða einu sinni eun fágætir hlutir og
varanlegir?
Frá Arles fórum vór til Marseilles til að sjá hvernig sú borgin
liti út á stríðstímum, sem mest alþjóðaborg er í heimi. Var það
utidursamleg sjón að sjá hið iðandi líf, sem þar var. Só ástæða til
þess, að Frakkland finni meira til stríðsins en nokkurt anuað stór-
laud, þá er það víst, að Marseille finnur minna til þess en allar
aðrar stórborgir. Hún blómgast í sönnu ofurmagni lífs og lita. 1