Æringi - 01.01.1908, Síða 32

30
hesta átti hann ágæta, er komnir voru af Draupnir, hesti
Oðins og lét gjöra sór hásæti úr kynblendingi, eins og
forn Egyptar. Hann var framfaraeldhugi mikill og sá
tegar að tað turfti að gr/pa fram í taumana. Tað var
tvennt, sem hann barðist fyrir, og tá fyrst að jafna stótta-
munurinn, til tess að hjalpa við atvinnuvegunum, sem
voru komnir til kaldra kola. Aðalsmenn snerust andverð-
ir gegn tví, en hann svipti teim öryggisborgum sínum og
jarðeignum, og má tað segja uin tessar konfiskerinda jarð-
ir á Frakklandi, að að teim byr altyðan tar í Danmörka
enn tann dag í dag. í stað gömlu stéttanna voru ná
settir á stofn fríherrar og barúnar, og teim gefin fílabeins-
oi’ðan, og síðan skapaði hann hverja stóttina á fætur öðru.
Honum var ilia við klerka; barðist hann fyrir Reforma-
tioninni eins og Hinrik 8. og sagði, ein< og Friðrik önnur,.
að hver gæti orðið sáluhjálpinn upp á sína vísu. Barna-
uppeldi klerka er burið illa söguna, en Karl fann að tað
turti að fara að góðu með börnum og ljet tví taka tau
frá mæðrunum kl. 7, eins og í Spörtu. I antian stað elfdi
hann listir og vísindi. Við hirð hans voru grískir skáld
og listamenn, en áður höfðu slíkir menn átt við mikið
harðlífi að búa rnestan hlut æfi sinnar og dáið svo að lok-
um úr barnsnauð og volæði. Merk listaverk frá hans.
tímum eru Sólguðurinn, er eigi var höggvinn úr eitini
úlfaldatönn, sökum stærðarinnar og Mudonna-myndin fræga,
sem dregur mynd sína af Sixtusi páfa. Tá varð og fyrst
sannað, að öll spendyr vakna við banasárið, nema kanske
flugur, og eftir teirrar tíðar skáldum hefir Jónas stælt
kvæði sitt. »Skein yfir landi sól á sunnudegi, og silfur-
urgrænan skein tar yfir tind.« í öllu tessu kom konung-
ur meun til að fylgja sér, og bjó tannig i haginn fyrir
Lúðvíki og systrasynum sínum með tessum framförum,
sem eru móðir hinna nýrri framfara. Um tessar mundir
hófust styrjöldir með Karli og Ataniosi Tartara konungi.