Sjómannadagsblaðið - 01.06.1996, Qupperneq 29

SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ
29
Björgunarbátarnir látnir fara
„ísing tók nú að hlaðast á skipið
með hreint ótrúlegu hraði. Hreyfing-
ar þess urðu æ þyngri og um hvöldið
lagðist skipið alveg á hliðina. Ég
hafði fleygt mér upp í koju um stund,
en vaknaði uppi á þili. Þar með var
ekki um annað að ræða en reyna að
losa sig við björgunarbátana og hafði
Karl Magnússon 1. stýrimaður stjórn
með því verki.. Bátinn hléborðsmeg-
in gátum við losað okkur við svo að
segja undir eins, en við það lagðist
skipið fljótlega á hina hliðina. En
okkur tókst að losa okkur við hinn
bátinn einnig nær strax og við það
tók skipið að fljóta nokkurn veginn á
réttum kili. Þar með, en þetta var
átta til níu um kvöldið, var hver og
einn, en áhöfnin var 31 maður, ræst-
ur út til þess að berja ísinn af og til
þess notuð öll möguleg verkfæri, því
engin áhöld voru fyrir hendi sem sér-
staklega voru ætluð til þessara nota.
Reyndum við vélstjórarnir að smíða
barefli sem að gagni gátu komið úr
ýmsum efniviði, svo sem með því að
saga niður stálpípur og hvers kyns
járnbúta. Hver maður tók þátt í
þessu, þótt skipstjóri yrði að vera í
brú og maður við stýrið með honum
og alltaf voru tveir niðri í vél, en við
vélstjórarnir skiptumst á um vélgæsl-
una og íshöggið. ísingin á skipinu
skipti tugum tonna og sumar stengur
og bör voru á við tunnubotn að sver-
leika um tíma. Öllu lauslegu var
kastað fyrir borð og vaktir og frívakt-
ir skiptu ekki lengur máli. Öllum var
Ijóst að hér var um líf eða dauða að
tefla. Þannig leið nóttin. Öðru
hverju lagðist skipið næstum á hlið-
ina og ég man að oft tókst okkur að
rétta skipið af með því að dæla olíu
milli tanka í lestinni.“
Togvindan ræst og
ísinn brotinn
„I birtingu að morgni sunnudags
þess 8. sást betur hvernig ástandið
var. Skipið virtist ein íshella yfir að
líta og einkum hafði mikill ís safnast
á hvalbakinn og formastrið. Þá var
togvindan eins og jökulbunga yfir að
líta. Óveðrið var hið sama og áður og
með hverri klukkustund sem leið
Pórður Guðlaugsson rúmlega tvítugur
eða um það bil sem hann hdði þrekraun-
ina ( Nýfundnalandsveðrinu.
þyngdist skipið á sjónum, þótt menn-
irnir drægju ekki af sér. Einkum var
aðstaða manna á hvalbaknum slæm,
því skipið lagðist öðru hverju svo
mikið að hvalbakshornið var í kafi,
og sífellt varð að kalla aðvaranir til
mannanna vegna brotsjóa.
Spilið var fyrir framan brúna og á
það hafði sest slík ísing að engin leið
var að komast fram úr brúnni eða af
afturdekkinu nema með því að fara
út um brúargluggann og lesa sig síð-
an eftir stögum sem voru fyrir ljós
fram eftir skipinu. Það var háskaför
því sjógangur var mikill og skipið oft
í sjó upp á miðja vanta. Ölduhæðin
var slík að þegar menn stóðu á aftur-
dekkinu mátti sjá brotin gnæfa ofan
við formastrið. Við sigldum upp úr
einum öldudalnum niður í annan og
stórskipið Oueen Elisabeth sem var
á svipuðum slóðum inældi ölduhæð-
ina 18 metra. Má geta þess að að
sjóirnir mölvuðu fjölda glugga í
brúnni á þessu risavaxna farþega-
skipi, sem reis 80 fet yfir sjó, og fleiri
manns slösuðust þar um borð. Aðrar
eins öldur hef ég líka aldrei séð síðar
— sem betur fer. Þær voru á við 8
hæða húsblokk. En þarna um morg-
uninn tókst mér mér að komast að
stjórntækjum spilsins og fá það til að
snúast og við það brotnaði af því
mesta klakabrynjan og gerðist þar
með greiðfærara fram eftir skipinu.“
Davíðurnar logskornar af
bátadekkinu
„Laust fyrir hádegi sunnudagsins
þann 8. febrúar beindist athygli okk-
ar að davíðunum fjórum sem voru
aftur á bátadekkinu. Þær voru um
tvö tonn að þyngd hver og voru í
upphafi ætlaðar fyrir nótabáta, enda
átti að vera hægt að nota þessa togara
til síldveiða. Var nú ákveðið að
brenna þessi þungu stykki af skipinu
og kom það verk í minn hlut. Byrjað
var að brenna þær af um hádegisbil
daginn eftir að ofviðrið skall á og var
þessu loks lokið um klukkan sjö um
kvöldið. Reyndist það ómetanlegt
happ að við vorum vel birgir af log-
suðugasi á Þorkeli mána, því ella
hefði þetta ekki tekist. Ég varð að
vera óbundinn við þetta verk og var
jafnan maður á verði sem gerði mér
aðvart þegar brot ætlaði að ríða yfir.
Þá varð ég að forða mér í skyndi.
Skaut ég mér þá á bak við kappa
þarna uppi á keisnum og hafði skjól
af honum uns ég gat snúið mér að
verki mínu á ný. Miklu skipti að sjá
til þess að davíðurnar féllu í rétta átt
— það er að segja að ég varð að sæta
lagi að sjóða síðasta haftið sundur á
réttu róli, því ekki hefði verið efni-
legt ef davíðurnar hefðu dottið inn
fyrir. Þær hefðu þá getað brotið allt
sem fyrir varð og erfitt reynst að
koma þeim útbyrðis. Auk þess var
hætta á að vírar sem á davíðunuin
voru færu í skrúfuna. Til þess að
halda sem bestu jafnvægi tókum við
að sjálfsögðu eina davíðu hvorum
megin á víxl: Fyrst brenndum við aft-
ari davíðuna bakborðsmegin, þá aft-
ari davíðuna stjórnborðmegin og svo
koll af kolli.“
Erfíð bið: „Á hvorn veginn
fer hann?“
„Skipið léttist vissulega mikið við
að losna við davíðurnar. En það
þýddi ekki að íshögginu væri þar með
lokið. Við bátsmaðurinn héldum
þegar fram á hvalbak að berja klaka
eftir að davíðurnar voru á bak og