Eimreiðin - 01.04.1923, Page 13

EIMREIÐIN
NORSK ÞJÓÐERNISBARÁTTA
141
Vmsa menn, sem kunnu að meta rannsókn hans á alþýðu-
málinu. Um þessar mundir var hugur mentamannanna líka
meir að hneigjast að þjóðlegum og alþýðlegum fræðum en
fyr hafði verið. Árið áður (1840) hafði Jörgen Moe gefið út
þjóðvísur á alþýðumáli, er vöktu mikla eftirtekt, og fleira
^enti í sömu áttina. Og einmitt málfræðin sunnmærska, en
ekki grasafræðin, varð Aasen drýgst. Skoða má það árangur
bessarar farar, að á öndverðu ári 1842 samþykti »kgl. Norske
^>denskabers-Selskabet« í Þrándheimi að veita Aasen 150
sPesia styrk árlega í tvö ár, til að rannsaka mállýskur vestan-
^ialls í Noregi. Formaður félagsins, ungur kennari Frederik
Moltke Bugge, átti mestan þátt í þessu. Félagið hélt áfram
að styrkja Aasen til slíkra ferða 5 ár, og þá hafði hann
^valið lengur eða skemur í flestum aðalbygðum Noregs. Og
fcessi ár leifði Aasen ekki af sér. Honum var heldur ekkert
annað ljúfara en að fá tækifæri til þessara rannsókna. í dag-
h°k hans 1841 stendur: »lntet stemmer overens med min
Tilbojelighed uden et eller andet selvstændigt og stort Fore-
i^Sende (ekkert er í samræmi við löngun mína og eðli, ann-
aó en eitthvert stórt og sjálfstætt verkefni). Og einmitt það
hafði hann nú fengið. En þó fór því fjarri, að starfið ætti að
öllu leyti vel við hann. Hann var sannur bóndi að eðlis-
fari, heimiliselskur og staðbundinn. Honum var það því sár
kvöl í hvert sinn, sem hann varð að taka sig upp í nýja ferð.
Svo Varð hann alt af að búa við þröngan kost og gera sér
alt að góðu. Bæði dagbók hans og kvæði frá þessum árum
iýsa því, hversu mikið hann varð í raun og veru að brjóta á
*nóti sér í þessum ferðum. En starfið og markið framundan
hélt honum uppi.
Þegar ferðunum var lokið, tók Aasen að vinna að því af
kaPpi að semja málfræði og orðabók yfir norskt alþýðumál.
^eir sem lagt hafa stund á málfræði geta farið nærri um,
bvílíkt verk það var, ef vel skyldi leyst. Og Ivar Aasen var
ehki slíkur maður, að hann gæti unað nokkrum hálfleik í
stÖrfum sínum. Þó fékk hann lokið málfræðinni á einu ári,
°9 hún var komin á bókamarkaðinn á öndverðu ári 1848.
^9 tveimur árum síðar var orðabókin fullger og kom út í
arslok 1850.