Eimreiðin - 01.04.1923, Blaðsíða 44

172 KVÍARNAR Á HÚSAFELLI eimreiðiN
kemur lil hugar að gruna Gísla Konráðsson um, að hann hafi
skotið þessum öfgum inn í söguna. Um það geta þeir borið,
sem hafa lesið hið danska frumrit Espólíns.
Það, sem Gísli Konráðsson minnist á steintök Snorra prests,
er í Sögusafni ísafoldar, 4. hefti, 1891: Þáttur af Halli á
Horni, Snorra presti og Hallvarði Hallssyni, bls. 184—185.
Espólín telur steinana þrjá á Húsafelli. Það má vel vera,
að séra Snorri hafi sagt honum frá Gráasteini og SteðjasteiM,
og þegar þeir væru bornir saman við Kvíahelluna, þá yrði
hún að þyngdinni til nr. 2, eða eins og hann lætur heita,
Hálfsterkur. Ber þá það eitt á milli, að steinarnir lágu ekki
við garð á Húsafelli. Líka má geta þess til, að þar sem
frægðarverkunum við Kvíahelluna var skift í þrent: að láta
hana upp á norðurkamp hinna syðri kvíadyra, að láta hana
upp á stóra steininn á norðurútvegg kvíanna, að taka hana a
brjóst og bera hana umhverfis kvíarnar, þá hafi það valdið
ruglingi. Þessar þrjár þrautir við hinn sama stein gátu breytst
í þrjá steina í frásögn manns.
Margir kannast við hið mergjaða kvæði eftir Gr. Þ. [prent-
að í 1. árg. Oðins, bls. 50], >Snorratak«. Ekki má skilja það
sem bókstaflega sannsögulegt. Það tapar ekki sínu skáldlega
gildi, þó svo sé ekki. Líklegt er að það séu sagnir Espólíns,
sem hann hefir þar til hliðsjónar, en breyti þeim svo þannig, að
þær fái enn þá þjóðsögulegri blæ. Um hinn mikla stein heima
í húsasundi veit enginn. Attatíu ára hafði séra Snorri góða
sjón, og var þá þjónandi prestur á Húsafelli. Og níutíu oS
tveggja ára hafði hann enn sjón, og var þá að viðarhöggi, er
Gísli Konráðsson sá hann þar á Húsafelli.
Þó að mér séu kunn nöfn flestra þeirra manna, sem af öðr-
um hafa borið í að taka Kvíahelluna upp, þá læt jeg þeirra
ekki getið hér. Og þar sem sumir þeirra eru niðjar séra Snorra,
myndu óvottfestar frásagnir mínar tæplega teljast góðar og
gildar. En þess vil eg geta, að engin merki sé eg til þess að
afli manna hafi hnignað á því tímabili, sem steinn þessi hefir
verið notaður sem aflmælir.
Það er að eins tilgangur minn með þessum línum, að vek]a
eftirtekt á því, að hér eru þjóðminjar, sem ástæða væri til, að
með tryggilegum ráðstöfunum yrðu varðveittar frá glötun, og