Eimreiðin - 01.04.1923, Blaðsíða 40

168
KVÍARNAR Á HÚSAFELLI
EIMREIÐlN
skiftingu á kvíamar til þess að ær og geitur yrðu mjólkaðar
þar á sama tíma, sitt í hvorri kró. Hefi eg heyrt, að um eitt
skeið hafi hann haft lítið færri mjólkandi geitur en ær. Stóðu
geitakofarnir uppi við fjallið utan Bæjargils. Var geitfénu
beitt mest í Bæjarfellið, sem þá vár þakið stórum skógi, sem
féll skyndilega í lok 18. aldar. Var því kent um, að 2e‘*'
féð hefði í harðindum nagað svo brum og börk skógarins, að
það hefði riðið honum að fullu. Mjög líklegt, að þessi tilgáta
hafi við góð rök að styðjast, en trúlegt að skógarmaðkur hafi
þar þó ollað mestu grandi.
Eg skýt því hér að, því til sönnunar hve sagnir og örnefni,
sem öll eiga einhverja sögu, geymast vel í afdölum, þar sem
ættleggur hinn sami býr mann fram af manni, eins og verið
hefir á Húsafelli síðan á dögum Snorra, að tóftabrot þau»
sem eftir standa af geitahúsunum, eru altaf kölluð í daglegU
tali á Húsafelli geitakofar. Hafa þeir haldið sínu upprunalega
nafni, þótt fallnir séu í rústir fyrir hundrað og tuttugu árum-
Sama er að segja um mýri, sem er uppi við Bæjarfellið. Hún
er enn þá kölluð Fellsskógsmýri, þó þar hafi ekki nokkur
skógarhrísla staðið síðan á dögum séra Snorra. Um alt hið
víðáttumikla Húsafellsland er hinn mesti grúi af örnefnum,
sem gera landið eins og lifandi og talandi. Eiga örnefnin sínar
sögur, sem margar eru kunnar, en fleiri glataðar og gleymdar.
Eftir að séra Snorri hafði bygt kvíar þær, sem hér er lýst,
og enn standa óhreyfðar eins og þær voru frá fyrstu höndum,
færði hann þangað stein, er hann lét menn reyna afl sitt á.
Er það blágrýtissteinn, hellumyndaður. Steinn þessi hefir þar
á Húsafelli altaf verið kallaður Kvíahella.
Sú venja hefir haldist á Húsafelli, frá dögum Snorra og
til þessa tíma, að menn skoða kvíahelluna, og þá um leið
reyna afl sitt á henni, þeir sem treysta sér mikið. Þrjár voru
þær þrautir, er menn skyldu inna af hendi við þessa hellu, til
þess þeirra yrði að nokkru getið. Fyrst að láta hana upp e
norðurkamp hinna syðri kvíadyra. Það hafa nokkrir menn
leikið á öllum tímum. Samt mega þeir teljast mikið knárri en
meðalmenn, sem gera það skjótlega og þrautalítið. Onnur
þrautin var, að láta helluna upp á stein þann hinn stóra, sem
er um miðjan norðurvegg kvíanna. Á þann stein er höggið