Ægir - 01.05.1953, Blaðsíða 5

Æ G I R
115
það mikið kapp að vinna saltfiskfram-
leiðslu okkar og mati hennar traust á ný.
Fiskmat ríkisins vann mjög að því að sam-
ræma matið og færa það í horf við kröf-
ur kaupenda. Um þetta var hin bezta sam-
vinna og skilningur milli forráðamanna S.
í- F. og fiskmatsins. Flestir saltfiskfram-
leiðendur sáu líka nauðsyn meiri vöruvönd-
unar og höguðu sér samkvæmt því.
Viðkomandi Ítalíumarkaðnum virðast
endurbætur á framleiðslu og mati á óverk-
uðum saltfiski 1951 hafa náð árangri, þar
sem engar svo alvarlegar kvartanir bárust
þaðan, að til skaðabóta kæmi, og sainkvæmt
umsögn umboðsmanna S. í. F. á Ítalíu, var
álitið þar, að mat framleiðslunnar hefði
færzt í betra horf. Eina verulega kvörtun-
in, sem barst frá Italíu 1951, var um ó-
eðlilega undirvigt á farrni, er sendur var
þangað í júlímánuði, en hitinn um þetta
leyti árs mun hafa verið aðalorsök fyrir
léttuninni, þar sem um kælingu á farm-
rúmi skipsins var ekki að ræða á annan
hátt en að dæla sjó á dekkið og hreyfa
loftið til í lestum með loftblásurum. M/s
Arnarfell, skipið sem flutti þennan farm,
er í alla staði ákjósanlegt flutningaskip fyr-
h' saltfisk, en hefur ekki kæliútbúnað.
Rökin fyrir því, að hitinn hafi verið or-
sök léttunarinnar, eru eftirfarandi:
1- Um vorið 1951 flutti m/s Arnarfell
farm af óverkuðum fiski til ítaliu, en
mér er ekki kunnugt um, að þá hafi
komið kvörtun um undirvigt. Þegar
m/s Arnarfell flytur aftur farminn í
júlí, er undir mörgum kringumstæð-
um um fisk að ræða, sem var lengur
staðinn en fiskurinn um vorið og hefði
því siður átt að koma fram með und-
irvigt.
2. Farmurinn, sem fluttur er út í júlí, er
i mörgum tilfellum metinn af sömu
matsmönnum og farmurinn um vorið,
og ætti það að hafa verið framkvæmt
á sama hátt.
3. Hvert einasta merki kom fram með
undirvigt og er það einsdæmi, ef öll-
um matsmönnum, víðs vegar á land-
inu, hefði verið svo mislagðar hendur.
Þetta virðist sanna það, að hvorki ástand
fisksins né vigtun hans við mat, hafi hér
verið uin að kenna. Það hefur alltaf þótt
áhætta að senda óverkaðan saltfisk til Suð-
urlanda í ókælduin skipum um heitasta
tíma ársins. Þegar svo m/s Arnarfell var
sent með farminn í júlí 1951, þótti mér
fróðlegt að Iáta gera hitamælingu á leið-
inni og fór þess á leit við skipstjórann, hr.
Sverri Þór, að hann léti framkvæma þessa
mælingu á leiðinni, en ég lagði til áhöld.
Skipstjóri lét mæla þetta af mikilli ná-
kvæmni og var hitastig mælt í fiskinum,
lofthiti í lestinni, lofthiti úti og veðurlýsing
tvisvar á sólarhring alla leið, eins og með-
fylgjandi tafla sýnir á bls. 116.
Það, að blásið var lofti í lestarnar, hef-
ur að líkindum forðað fiskinum frá
skemmdum, þar sem hitastig komst oft yf-
ir 20° C. og lofthitinn í lestunum þar yfir,
og var því nauðsynlegt að blása loftinu.
Loftblásturinn hefur aftur á móti flýtt fyr-
ir léttun fisksins, því með þeim hita, sem
var í lestunum og fiskinum á Ieiðinni,
hefur nokkuð svipað átt sér stað og í
venjulegu þurrkhúsi. Að því atriði kem ég
síðar.
Þegar þetta er skrifað, mun vera búið að
flytja til Ítalíu ca. 17 000 smál. af óverk-
uðum saltfiski, framleitt á yfirstandandi
ári, og á ég þar við þann fisk, sem metinn
er og veginn hér á landi, eða fyrir utan
það, sem togararnir hafa siglt með beint
til Esbjerg, en sá fiskur er ekki metinn,
nema að kastað er frá við uppskipun því,
sem kaupandinn telur lakara en þriðja
flokks.
Mér er ekki kunnugt um, að fram að
þessu hafi borizt kvartanir eða neinar um-
sagnir frá ítaliu um þann fisk, sem met-
inn hefur verið hér á landi og sendur þang-
að á þessu ári.
í sambandi við það, að enn þá hafa eng-
ar kvartanir borizt frá þessum stærsta
saltfiskmarkaði, telja sumir, að matið sé
of strangt. Þessi deila á matið er nú sem