Tímarit lögfræðinga - 01.01.1954, Blaðsíða 41

anna hér á landi fært upp lil 18 ára aldurs, til þess, ef
þurí'a þykir, að ráðstafa afbrotasömum unglingum á annan
liátt en dómsvaldið myndi ákveða samkvæmt hegningarlög-
unum. Er þetta í samræmi við löggjöf nágrannalanda vorra
og virðist eiga við nokkur sálfræðileg rölc að styðjast. En
framlcvæmd þessa atriSis skiptir þó alvecj mejinmáli.
Fyrsta skilyrðið er, að ítarleg félagsleg og sálsýkisfræðileg
rannsókn fari fram á ungmenninu og umhverfi þess frá
fyrstu barnæsku. Því að allt til frumbernsku rekja menn nú
oft rætur misvægis í tilfinninga- og viljalífi. Slík rannsókn
verður aðeins gerð fullnægjandi af vel menntuðum geð-
lækni og lífsreyndum, og manni, sem sjálfur hefur átt eða
alið upp börn frá æsku þeirra. — Ég skýt því hér inn í
að svo virðist, sem nauðsynlegt væri að ákveða það bein-
línis í lögum, að í barnaverndarnefndum (og barnaverndar-
ráði) skyldi aðeins eiga sæti fólk, sem sjálft hefði átt eða
alið upp börn, sem hefðu sýnt sig að vera sæmilega ágalla-
laus fram yfir t. d. 25 ára aldur. — Á meðan barnaverndar-
nefndir eiga ekki völ á fullkominni rannsókn á ungmenn-
um, sem þær eiga að ráðstafa, verður það alltaf hæpið,
hversu gefst framkvæmd á þessu atriði.
1 16. gr. hegningarlaganna er svo tekið til orða: ,,Nú
var maður sá, sem verkið vann andlega miður sín, svo sem
vegna vanþroska, hrörnunar, kynferðislegs misþroska eða
annarrar truflunar, en þetta ástand hans er ekki á eins
háu stigi og 15. gr. getur, og skal honum þá refsað fyrir
brotið, ef ætla má eftir atvikum, og eftir að læknisum-
sagnar hefur verið leitað, að refsing gæti borið árangur,"
m. ö. o., að manninum skal ekki refsað eftir þessari grein,
ef læknisumsögn gengur út á það, að kvillinn hafi verið
þess eðlis, að refsing geti ekki borið árangur, (hæstaréttar-
dómari einn lítur þó svo á, að dómarinn sé lagalega ekki
bundinn við að fara eftir niðurstöðum læknisins).
1 17. gr. er beint tekið fram, að þótt brot hafi verið
framið í ölæði eða undir áhrifum annarra nautnalyfja, þá
skuli beita refsingu. Hafi verið um fullkomið rænuleysi að
35