Tímarit lögfræðinga - 01.07.1975, Blaðsíða 20

ráða, að gerlegt sé að ákvarða með mikilli vissu etanól í 0,3%0 þéttni
að minnsta kosti, en það svarar til um 30 nanóg af etanóli (sbr. aðferð-
arlýsingu). Hin mikla hæfni til sundurgreiningar náskyldra efna sést
glögglega á mynd 1. Hér skal þess getið, að samkvæmt Curry (1974)
trufla naumast nokkur þekkt efni ákvörðun á etanóli með þessari að-
ferð. Er því augljóst, að sérhæfi aðferðarinnar er svo gott sem verða
má. Á hinn bóginn er stofnkostnaður við gasgreiningu á súlu mjög
verulegur og sömuleiðis er rekstrarkostnaður verulegur. Tækjasam-
staða sú, sem notuð er, er sýnd á mynd 2.
Samkvæmt 25. gr. gildandi umferðarlaga nr. 40/1968 má enginn
neyta áfengis við akstur vélknúins ökutækis. Ef magn alkóhóls í blóði
er á bilinu 0,50%c—l,20%o, er talið, að menn geti ekki stjórnað ökutæki
örugglega og séu óhæfir til þess, ef magn alkóhóls er 1,20%0 eða meira.
I raun er það svo, að 0,50%o þéttni alkóhóls í blóði gæti mælst minnst
0,40%c og mest 0,60%0 og l,20%o þéttni minnst 1,08%0 og mest
1,32%C, ef gætt er þeirra ströngu vikmarka, er hér eru sett (sjá aðferð-
arlýsingu). Við mat á niðurstöðutölum alkóhólákvarðana í blóði ber
að hafa þetta í huga.
Gildi ákvarðana alkóhóls í blóði ökumanna og farþega má ef til vill
marka mest af því, að einungis í 11% sýna var þéttni alkóhóls minni
en 0,50%o (mynd 4). Gegnir raunar furðu, að nær helmingur allra sýna
skuli dreifast á bilið 1,00—1,99%0 og heildardreifing þessara sýna
allra skuli nálgast normdreifingu, þegar sýnum er skipt í sjö hópa með
0,50%o mun í þéttni milli hvers hóps (mynd 4 og texti). Verður þannig
ekki komist hjá því að álykta, að einstaklingar þeir, sem í safninu
eru, hafi flestir verið mjög undir áhrifum áfengis, þar eð alkóhól-
þéttni í blóði hefur að meðaltali verið nærri 1,50%0 (mynd 4). Hér
má og til færa, að yfir 2000 blóðsýni voru rannsökuð á því tímabili, er
um ræðir (1. 9. 1972 — 31. 8. 1973). Var hér um að ræða sem næst 1%
þjóðarinnar. Fer því varla milli mála, að ölvun við akstur er umtals-
vert vandamál hér á landi.
Hlutfallslegur fjöldi sýna miðað við hverja 1000 íbúa var nokkuð
breytilegur. Þannig má benda á, að í fjórum umdæmum af þeim ellefu,
þar sem fjöldi sýna var svo mikill (yfir 40), að hlutfallstölur mættu
kallast marktækar, var fjöldi sýna á hverja þúsund íbúa greinilega inn-
an við 10. Á hinn bóginn er vitað, að fjöldi sýna var á sumum stöðum,
t.d. í Reykjavík og Keflavík, meiri vegna aðkomumanna en svai'ar til
íbúatölu. Er því ekki auðvelt að meta, hvort um raunhæfan mun var
að ræða milli embætta í þessu tilliti. Það styður og þá ályktun, að eigi
gæti umtalsverðs munar á árvekni lögregluyfirvalda í þessum ellefu
14